ABD Başkanı Donald Trump’ın uyguladığı gümrük tarifeleri, yatırımcıları tedirgin ederken, ekonomik durgunluk endişeleriyle birlikte borsada yaşanan sert satış dalgası S&P 500 endeksinin geçen ayki zirvesinden bu yana 4 trilyon dolarlık değer kaybına yol açtı.
Özellikle Kanada, Meksika ve Çin gibi büyük ticaret ortaklarına yönelik karşılıklı gümrük tarifesi hamleleri, iş dünyasında, tüketicilerde ve yatırımcılarda belirsizliği artırdı.
BORSADA SERT DÜŞÜŞ
Pazartesi günü borsadaki kayıplar derinleşirken, gösterge endeksi S&P 500 yüzde 2,7 düşerek yılın en büyük günlük kaybını yaşadı. Teknoloji ağırlıklı Nasdaq Composite ise yüzde 4 değer kaybederek Eylül 2022'den bu yana en sert günlük düşüşünü kaydetti.
S&P 500, 19 Şubat'taki rekor seviyesinden bu yana yüzde 8,6 düşerek piyasa değerinden 4 trilyon dolardan fazla kaybetti. Nasdaq ise Aralık ayındaki zirvesinden bu yana yüzde 10’un üzerinde değer kaybederek düzeltme bölgesine girdi.
Hafta sonu Trump, ABD ekonomisinin resesyona girip girmeyeceği konusunda tahminde bulunmaktan kaçınırken, yatırımcılar ticaret politikalarının etkileri konusunda endişeli.
Lazard CEO’su Peter Orszag, Houston’daki CERAWeek konferansında yaptığı konuşmada, “Çin ile süregelen gerilimi herkes anlayabilir ancak Kanada, Meksika ve Avrupa’ya yönelik belirsizlik kafa karıştırıcı. Eğer bu durum önümüzdeki bir ay içinde çözülmezse ABD ekonomisi ve birleşme & satın alma (M&A) faaliyetleri üzerinde ciddi zarar verebilir” dedi.
Havayolu şirketi Delta Air Lines, ilk çeyrek kar tahminlerini yarıya indirirken, CEO Ed Bastian, artan ekonomik belirsizlikleri gerekçe gösterdi. Şirket hisseleri, mesai sonrası işlemlerde yüzde 14 değer kaybetti.
PİYASALARDA ÇALKANTI
Yatırımcılar, yaklaşan enflasyon raporunu ve hükümetin kısmi kapanmasını önlemek için çıkarılması gereken bütçe yasasını yakından takip ediyor.
Baird yatırım stratejisti Ross Mayfield, “Trump yönetimi, piyasanın düşmesini daha fazla kabullenmiş gibi görünüyor, hatta resesyon olasılığı bile daha büyük hedefleri için göze alınabilir bir durum olarak değerlendiriliyor. Bu, Wall Street için büyük bir uyarı” dedi.
ABD Merkez Bankası St. Louis şubesinin Temmuz 2024 verilerine göre, ABD nüfusunun en zengin yüzde 10’luk kesimi toplam hisse senedi ve yatırım fonu piyasasının yüzde 87’sine sahipken, en alttaki yüzde 50’lik kesimin payı yalnızca yüzde 1 seviyesinde.
S&P 500, 2023 ve 2024’te yüzde 20’nin üzerinde değer kazanarak yükseliş trendi izlemişti. Ancak Nvidia ve Tesla gibi teknoloji devleri 2025’te zayıf bir performans gösterirken, bu durum endekslerin düşmesine neden oldu. Pazartesi günü S&P 500’ün teknoloji sektörü yüzde 4,3 düşerken, Apple ve Nvidia hisseleri yaklaşık yüzde 5, Tesla ise yüzde 15 değer kaybederek 125 milyar dolarlık piyasa değerini sildi.
Diğer riskli varlıklar da düşüş yaşadı. Bitcoin yüzde 5 değer kaybederken, güvenli liman olarak görülen ABD devlet tahvillerine olan talep arttı ve 10 yıllık tahvil faizleri yüzde 4,22 seviyesine geriledi.
YATIRIMCI ENDİŞESİ ARTIYOR
S&P 500, Trump’ın 5 Kasım’daki seçim zaferinden bu yana elde ettiği tüm kazançları sildi ve bu süreçte yüzde 3 geriledi. Goldman Sachs’in pazartesi günü yayımladığı bir nota göre, hedge fonları geçen hafta cuma günü son iki yılın en büyük hisse satışı dalgasını gerçekleştirdi.
JonesTrading baş piyasa stratejisti Michael O’Rourke, “Trump başkan seçildiğinde piyasada büyük bir iyimserlik hâkimdi. Ancak her yapısal değişiklik beraberinde belirsizlik ve sürtüşme getirir. İnsanların endişelenmeye başlaması ve karlarını realize etmeye yönelmesi normal” dedi.
Borsadaki mevcut düşüşe rağmen hisse senetleri hala tarihsel ortalamaların üzerinde fiyatlanıyor. S&P 500’ün gelecek yılki kazanç tahminlerine göre fiyat/kazanç oranı 21 seviyesinde bulunurken, uzun vadeli ortalaması 15,8 civarında.
AJ Bell yatırım analisti Dan Coatsworth, “Uzun süredir ABD hisselerinin aşırı değerli olduğu yönünde endişeler vardı ve piyasada bir düzeltmeye yol açacak bir katalizör aranıyordu. Ticaret savaşları, jeopolitik gerilimler ve belirsiz ekonomik görünüm bu katalizör olabilir” diye konuştu.
Deutsche Bank analistleri, hisse senedi pozisyonlarının son haftalarda gerilediğini ve yatırımcıların hisse senetlerine olan ilgisinin 2018-2019’daki ABD-Çin ticaret savaşına benzer şekilde zayıflayabileceğini belirtti. Analistler, S&P 500’ün bu süreçte 5 bin 300 seviyesine kadar gerileyebileceğini öngörüyor.
Bir başka endişe işareti de piyasalardaki korku endeksi olarak bilinen Cboe Volatilite Endeksi’nin (VIX) pazartesi günü Ağustos ayından bu yana en yüksek seviyesine ulaşması oldu.
Columbia Threadneedle Investments kıdemli analisti Edward Al-Hussainy, “Trump yönetimi, politik ve ekonomik olarak bir zaferin nasıl tanımlanacağını ve bunun için hangi zaman diliminin doğru olduğunu belirlemeye çalışıyor. Bunu netleştirene kadar, piyasalarda her hafta benzer dalgalanmalar yaşanabilir” değerlendirmesinde bulundu.