İçinden çıkamadığınız ve soruların âdeta bir bumerang gibi kafanızın içinde gidip geldiği durumlarda uygulayabileceğiniz basit ve etkili bir yöntem var. İlk bakışta çok etkili görünmese de bu yöntemi uygulamaya başladığınızda kendinizi her olayı sorgulayıp sorunun temeline inerken bulabilirsiniz.
"5 Neden" metodunu hayatınızın çoğu alanında kullanabilirsiniz. İş yerinde yaşadığınız bir problemde, eğitim hayatınızda karşılaştığınız bir durumda ve hatta sorgularken dönüp dolaşıp aynı noktaya vardığınız herhangi bir durumda bile bu metod işinize çok yarayacaktır. Nasıl mı?
Bu metod, Sakichi Toyoda tarafından geliştirildi.
Evet, genellikle böyle yöntemler ünlü filozoflar ve spesifik alanlarda büyük başarı yakalayan ünlü isimlerden çıkar. Ancak bu tekniği, Japon otomobil devi Toyota'nın kurucusu Sakichi Toyoda geliştirdi.
1930'larda geliştirdi ancak 1970'lerde popüler hâle geldi ve Toyota bugün hâlen sorunları çözmek için bu tekniği kullanıyor.
Teknik, "Go and See", yani "Git ve Gör" felsefesine dayanıyor.
"Go and See" felsefesi, Toyoda'nın otomobillerin üretim sürecinde benimsediği bir felsefe. Ortaya çıkan problemlerin üzerine düşünmektense sahaya inip neler olup bittiğine bakarak problemlerin üzerine düşünmeyi amaçlıyor. Yani Toyoda'ya göre başınıza bir şey geldiğinde oturup karalar bağlamaktansa harekete geçip problemlerin nedenlerini bulmak daha mantıklı geliyor.
Peki bu teknik tam olarak nasıl çalışıyor?
"5 Neden" tekniği, olayları en başta derinlemesine incelemez, yüzeysel olarak analiz eder. Zaten tekniğin cilvesi de burada, her ne kadar basit görünse de aslında olayları analiz etmenize basit bir şekilde yardımcı oluyor.
Teknikte ele aldığımız bir olaya 5 kez "Neden?" sorusunu soruyoruz. Bu sadece bir problem değil, aynı zamanda işin aslını merak ettiğiniz bir durumun nedeni bile olabilir.
Örnek verecek olursak:
-Webtekno, teknolojinin en eğlenceli ve samimi hâli!
Neden?
-Çünkü bir haber sitesinden ziyade, sosyal medya platformu olma yolunda.
Neden?
-Çünkü okuyucunun ilgisini çekebilecek haberler ve içerikler üretiyorlar.
Neden?
-Çünkü Webtekno'nun haber editörleri ve içerik üreticileri, sağlam bir kaleme sahip.
Neden?
-Çünkü içerik üreticileri ve editörler, içerik üretmeyi seviyorlar.
Neden?
-Çünkü Webtekno'da içerik üretmek, diğer internet sitelerine göre daha keyifli ve eğlenceli.
Gördüğünüz gibi, Webtekno'nun neden teknolojinin en eğlenceli ve samimi hâli olduğunu 5 kez neden sorusunu sorarak keşfettik.
Şimdi bu tekniği biraz daha genelleştirelim.
Bir iş makinesinin yağ sızdırdığını düşünelim.
-Makine neden yağ sızdırıyor?
Çünkü conta aşınmış gibi görünüyor ve küçük bir sızıntıya yol açıyor.
-Conta neden aşınmış?
Yağda contanın bütünlüğüne zarar verebilecek yabancı parçacıklar var gibi görünüyor.
-Yağda neden yabancı parçacıklar var?
En son planlı bakım sırasında takılan filtre düzgün çalışmıyor ve yabancı parçacıkların geçişine izin veriyor.
-Filtre neden düzgün çalışmıyor?
Filtre uyumlu değildi ve bu da yabancı parçacıkların makinenin içinde kalmasına sebep oldu. Bu yabancı parçacıklar, contanın paslanmasına ve bir sızıntıya neden oldu.
-Doğru filtre neden değiştirilmedi?
Bakımdan sorumlu olan teknisyen, yeterli bilgiye sahip değildi.
Gördüğünüz gibi, iş makinesinin yağ sızdırmasının sebebi sadece makinedeki bir arıza değil, teknisyenin yeteri kadar bilgiye sahip olmaması aslında. Görünürde olayın nedeni basit gibi gözükse de aslında bambaşka bir sebebinin olduğunu fark ediyoruz.
Artık Toyota'nın 5 Neden tekniğini öğrendiğinize göre tekniği en kısa zamanda olayların nedenini keşfetmek için kullanabilirsiniz. Tekniği hayata geçirdiğinizde faydasını gördüyseniz yorumlarda paylaşmayı unutmayın.
Kaynaklar: Maxgrip, Mind Tools, Buffer, Tulipİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz