Çocukluk dönemlerinde sıklıkla görülen tikler, zaman içinde kaybolurken kalıcı özellik de taşıyabiliyorlar.
Peki bu tikler, nasıl ve neden oluşuyor?
Halk arasında tik olarak bildiğimiz bu durumun tıp literatüründeki adı Tourette Sendromu’dur.
Bu sendrom, insanların genelde çocukluk dönemlerinde karşılaştıkları, bazen de yaşamları boyunca devam edebilen nörolojik bir rahatsızlıktır. İnsan, hareketlerini kontrol edemez ve bu hareketler, düzensiz bir şekilde süregelir.
Aslında tik sahibi olan kişiler, bu davranışları yapma ihtiyacı hissediyor. Aynı hareketin defalarca yapılmasının ardından kişiye gelen rahatlama, bir tatmin hissi uyandırıyor.
Basit ya da karmaşık yapıda olabilirler.
Bazen, birdenbire ortaya çıkabilir ve bu kısıtlı bir zaman sürebilir. Bazense çok ciddi ve karmaşık bir yapıda olan tikler, yaşam boyu sürebilir. Basit tikler, omuz kaldırma, göz kırpma, dudak ısırma ve benzeri hareketleri oluştursa da kompleks tikler, daha ritmik ve belirli bir amaca hizmet edecek şekilde oluşuyor.
Tourette Sendromu’nun sebepleri kesin olarak bilinmese de genetik faktörlerin etkili olduğu biliniyor. Tabii bunun yanında nörolojik, psikolojik ve çevresel faktörler de çok önemli.
Dopamin, serotonin gibi salgılardaki problemler, bu sendroma sebep olabiliyor.
Nöropsikiyatrik bir rahatsızlık olarak bilinen Tourette Sendromu, stres, yorgunluk, heyecan gibi durumlarda psikolojik olarak ortaya çıkabiliyor. Tabii birkaç saniye süren, göz kırpma gibi basit örneklerden ziyade daha ciddi boyuttaki tiklerden bahsediyoruz.
Kompleks adı verilen daha karmaşık yapıdaki tikler, birden fazla kası harekete geçirmesiyle tanınıyor. Mesela göz kırpmanın yanında başını ileri ve geri hareket ettirmek, karmaşık tikler kategorisine girebilir.
Sendromun teşhisi, çok zor koyuluyor.
Herhangi bir testte kendini göstermeyen sendrom, doğru teşhis için de 1 yıl boyunca gözlemlenebiliyor. Dolayısıyla doğru teşhis ve tedavi için 1 yıl hareketlerin gözlemlenmesi öneriliyor.
Hafif seviyedeki tikler için bir tedaviye ihtiyaç duyulmuyor. Çünkü bunlar, genelde farkına bile varılmadan birkaç hafta içerisinde yok oluyorlar. Ancak kişinin yaşam kalitesini azaltan boyutta şiddetli tikler için terapi öneriliyor.
Tüm tiklerin Tourette Sendromu’na işaret etmediğinin de tekrar altını çizelim.
Kaynaklar: 1, 2, 3Farklı sendromlarla ilgili diğer içeriklerimiz:
