Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin ardından The Guardian gazetesi, 17 binden fazla kişinin yaşamını yitirdiği 1999 depreminden hiç ders çıkarılmadığını belirten bir analiz yayımladı.
Analiz'de, Gölcük depremine yavaş tepki verilmesinin, 57. hükümet olan ANASOL-M (DSP-ANAP-MHP) koalisyonunun sonunu getirdiği ve Erdoğan'ın AKP'sinin iktidara gelmesinde büyük rol oynadığı ifade edildi. Erdoğan hükümetinin iktidara gelmesinde daha sıkı bina düzenlemeleri sözü verdiği ve "deprem vergisi" getirdiği bilgileri yer aldı.
Analizde deprem vergisine ilişkin şu ifade yer aldı:
"1999'daki felaketten bu yana 3 milyar dolar toplandığı tahmin edilen deprem vergisinin nasıl harcandığı hükümet bütçelerinde belirsiz."
SADECE KAYIPLARINI DEĞİL CEVAPLARI DA ARIYORLAR
Van depreminin ardından Başbakan Erdoğan'ın, "Belediyeler, inşaatçılar ve denetçiler ihmallerinin cinayet anlamına geldiğini artık görmelidir" sözleri vurgulanırken, Kahramanmaraş depremlerinde "yaklaşık 30 bin kişinin öldü ve sayı artmaya devam ediyor. 1 milyondan fazla kişi evsiz kaldı" denildi.
"Yaygın yolsuzluk ve inşaat kurallarının gevşek uygulanması, krizi daha da kötüleştirdi" yazan analizde, "Türkiye'nin dört bir yanındaki insanlar sadece kayıp sevdiklerini değil, aynı zamanda cevapları da arıyor" ifadesi yer aldı.
İMAR AFLARI
"Son imar affı 2018 yılında çıkarıldı ve nakit sıkıntısı çeken hükümet, yeni bir affın görüşüleceğini bildirdi" sözleri yer alan analizde, imar aflarına ilişkin "inşaat şirketlerinin ve bina sahiplerinin güvenlik sertifikası eksikliklerini bir ücret karşılığında giderdi" denildi.
İstanbul Mühendislik ve Mimarlık Odaları Birliği Başkanı Pelin Pınar Giritlioğlu'na göre, Türkiye'nin depremden etkilenen 10 ilinde 75 bin kadar binaya yıllar içinde bu tür aflar çıkarıldı.
Analize göre, Türkiye'deki yapı güvenliği standartları kâğıt üzerinde dünyanın en iyileri arasında ancak hastaneler ve diğer kamu binaları da enkaza dönüştü.
Boğaziçi Üniversitesi Deprem Mühendisliği Bölümü'nde araştırmacı olan Hakan Süleyman, güvenlik kurallarının düzgün bir şekilde uygulanmasının "şu anda tamamen farklı bir tablo" anlamına geleceğini söyledi.
1 YIL İSTEDİ
"Yeniden inşanın bir yıl içinde tamamlanacağı sözünü veren Erdoğan'ın siyasi geleceği bu yıkımla nasıl başa çıkacağına bağlı" olduğu vurgulanan analizde, yeniden inşaanın 1 yıl içinde tamamlası hakkında "yıkımın boyutu göz önüne alındığında imkansız gibi görünüyor" denildi.