İlk turu 14 Mayıs’ta yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde ikinci tur 28 Mayıs’ta gerçekleştirilecek. Bu süreçte AKP’li Cumhurbaşkanı ve Cumhur İttifakı’nın adayı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı mitinglerdeki konuşmalar oldukça tartışma konusu oldu.
Son olarak AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan, mitinglerde izlettiği Kemal Kılıçdaroğlu için hazırlanan montaj videoya ilişkin 'Ama montaj ama şu ama bu' itirafında bulundu.
Teyit.org ise Erdoğan’ın seçim dönemi söylemlerine ilişkin incelemelerde bulundu.
Bu incelemelerin sonuçları şu şekilde:
'MARMARA DEPREMİNDE YÖNETİMDE CHP VARDI' İDDİASI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “1999 Marmara depreminde yönetimde ‘şu andaki CHP’ olduğunu” iddia etti.
Bulgular
1999 Marmara Depremi’nin yaşandığı tarihte CHP yönetimde değildi. DSP, MHP ve ANAP’ın oluşturduğu koalisyon iktidardaydı.
Bugün AKP ile aynı ittifakta yer alan MHP’nin lideri Devlet Bahçeli, depremin yaşandığı tarihte başbakan yardımcısıydı.
CHP 1979 yılından bu yana tek başına iktidara gelmedi.
Teyit’e konuşan siyaset bilimciler, 1999 dönemindeki DSP'si ile bugünkü CHP’yi benzetmenin hatalı olduğunu düşünüyor.
18 Nisan 1999 seçimlerindeki oy dağılımı şu şekilde:
DSP: Yüzde 22
MHP: Yüzde 17
FP: Yüzde 15
ANAP: Yüzde 13
DYP: Yüzde 12
CHP: Yüzde 8
'TOKİ'Yİ KAPATACAKLAR' İDDİASI
AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Bay Bay Kemal yeni bir şey daha söylemiş. TOKİ'yi kapatacakmış. Ya neyi kapatıyorsun? Bay Bay Kemal, TOKİ'yi sana bu millet yedirtmez” dedi.
Bulgular
Kılıçdaroğlu yakın zamanda yaptığı açıklamalarda TOKİ'yi kapatacağına ilişkin herhangi bir beyanda bulunmamış, göreve gelirse TOKİ Başkanı’nı değiştirmeyi planladıklarını söylemiş.
Kılıçdaroğlu geçmişte "TOKİ'yi kapatacağız" diye bir açıklama yaptığına kanıt yok.
Millet İttifakı’nın Ortak Politikalar Mutabakat Metni'nde TOKİ'nin şeffaf ve hesap verebilir bir yapıda olacağı ifade ediliyor.
HARRAN ÜNİVERSİTESİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 16 Nisan 2023’te Şanlıurfa’da “Kardeşlerim, Harran Üniversitesi’ni kim yaptı?” diyerek, Harran Üniversitesi’nin kendisinin döneminde yapıldığını iddia etti.
Bulgular
Harran Üniversitesi 1992 yılında kurulmuş. Üniversite kurulmadan önce Şanlıurfa’da farklı üniversitelere ait fakülteler bulunuyormuş.
AKP, bir siyasi parti olarak 2001 yılında kuruldu ve 2002 yılında iktidara geldi. Harran Üniversitesi’nin AKP iktidarı döneminde kurulmuş olması mümkün değil.
Ancak üniversitenin çok sayıda fakültesi ve yüksekokulu, AKP'li yıllarda hayata geçirilmiş.
HÜDA PAR
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, HÜDA PAR’ın seçime kendi logosuyla girdiğini iddia etti.
Bulgular
2023 seçimlerine HÜDA PAR, AKP’nin milletvekili listelerinden katıldı.
İstanbul, Gaziantep, Batman ve Mersin illerinden AKP listelerinden girecek dört HÜDA PAR milletvekili adayı bulunuyordu.
Seçimlerde kullanılacak milletvekili oy pusulalarında HÜDA PAR’ın logosu bulunmuyordu.
İSTANBUL MİTİNGİNE KATILAN SAYISI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhur İttifakı’nın 7 Mayıs 2023 İstanbul mitingine bir milyon 700 bin yurttaşın katıldığını iddia etti.
Bulgular
Bir metrekarede beş kişinin yan yana durduğu senaryoya göre alana sığabilecek en fazla insan sayısı 865 bin civarında.
Miting sırasında çekilen fotoğraflara göre hesaplama yaptığımızda alanda en az 520 bin kişinin olduğu söylenebilir.
ANTALYA HAVALİMANI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Antalya Havalimanı’nın AKP döneminde yapıldığını iddia etti.
Bulgular
Antalya Havalimanı, 1960 yılında hizmete açıldı.
AKP döneminde Antalya Havalimanı’na ikinci bir dış hatlar terminali açılmış ve iç hatlar terminalinin kapasitesi büyütülmüş.
ESENBOĞA HAVALİMANI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara Esenboğa Havalimanı’nın AKP döneminde yapıldığını iddia etti.
Bulgular
Ankara Esenboğa Havalimanı, 1955 yılında hizmete açıldı.
AKP hükümeti döneminde, 2006 yılında Esenboğa Havalimanı’nın iç ve dış hatlar terminalleri ve başka birimleri yenilenerek hizmete girmiş.
ADNAN MENDERES HAVALİMANI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nın AKP döneminde hizmete açıldığını iddia etti.
Bulgular
Adnan Menderes Havalimanı, 1987 yılında hizmete açıldı.
AKP döneminde Adnan Menderes Havalimanı’nın dış hatlar ve iç hatlar terminalleri yenilenmiş.
'İHA, SİHA, AKINCI'YI KALDIRACAKLAR' İDDİASI
Cumhurbaşkanı Erdoğan muhalefeti kastederek “İHA'da, SİHA'da, Akıncı'da 'Biz gelince bunları durduracağız' dediler” iddiasında bulundu.
Bulgular
Erdoğan’ın gündeme getirdiği iddia daha önce Babacan’ın Baykar firmasına ilişkin yorumunun ardından gündeme gelmişti. Ancak Babacan’ın sözlerine bağlamından koparılmış.
Kılıçdaroğlu, Ağustos 2022’de Baykar’ın düzenlediği Teknofest’te savunma sanayisinde yapılan yatırımlara destek olunması gerektiğini, bu noktada parti ayrımı yapmanın yanlış olduğunu ifade etmişti.
Kılıçdaroğlu, Ocak 2022’de ise Baykar için “Gelişmesini isterim, büyümesini isterim, iyi yatırım yapmasını isterim. Bu konuda hiçbir tereddütüm yok” ifadelerini kullanmıştı.
İyi Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti ve Gelecek Partisi’nin İHA ve SİHA’ların engelleneceğine yönelik vaatleri bulunmuyor.
TİP ve HDP ise SİHA’lar konusunda Millet İttifakı’ndan farklı bir perspektif benimsiyor. TİP Genel Başkanı Erkan Baş, “Türkiye’nin İHA, SİHA satışına engel olmak lazım. Bu savaşı büyüten bir şey” demişti. HDP’den de zaman zaman SİHA’ların kullanımına yönelik eleştiriler geliyor.
MONTAJLANAN 'KARAYILAN' VİDEOSU
Millet İttifakı kampanya filminde Murat Karayılan'ın yer aldığı iddiası
Bulgular
Görüntüler montajlanmış.
Millet İttifakı’nın 2023 Türkiye Genel Seçimleri için yayınladığı kampanya filminde Murat Karayılan yer almıyor.
Filme eklenen video Murat Karayılan’ın eski tarihli bir görüntüsü.