AA muhabirinin Bakanlıktan edindiği bilgiye göre, karasal yaşamın devamı açısından önemli role sahip çiçekli bitkilerin çoğalmasını sağlayan tozlaşma, tozlaştırıcılar tarafından gerçekleştiriliyor.
Pek çok canlı türü tozlaştırıcı olarak nitelendirilse de böcekler, bunların içinde arılar, özellikle bal arıları, dünyada en iyi tozlaştırıcılar olarak biliniyor. Bal arılarının dışında bombuslar, soliter arılar, çiçek sinekleri, kelebekler, güveler ve bazı kın kanatlılar en bilinen yabani tozlaştırıcılar olarak öne çıkıyor.
Yüksek düzeyde üretilip tüketilen 115 gıda ürününden 87'si (meyve, sebze, baharat, yağlı tohumlar, kahve, çay, kakao gibi) tozlaştırıcılara bağımlı bulunuyor. Bu anlamda tozlaştırıcıların dünya ekonomisine katkısının 235-577 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
"UTSEP'in kısa sürede uygulamaya konulması planlanıyor"
Son yıllarda, iklim değişikliğinin de etkisiyle, tozlaştırma yapan böceklerin dünyadaki sayılarının azalmasının, insanlığın önemli birer gıda kaynağı olan bu ürünleri olumsuz etkileyeceği değerlendiriliyor.
Bu kapsamda, tarımsal üretimini her geçen yıl artıran, zengin biyoçeşitliliğe sahip Türkiye'nin faunasındaki tozlaştırıcı türlerin bilinmesi ve korunması için Bakanlık tarafından çalışmalar yürütülüyor.
Söz konusu çalışmalar çerçevesinde, Almanya Federal Çevre, Doğa Koruma ve Nükleer Güvenlik Bakanlığı bünyesindeki Uluslararası İklim Girişimince (IKI) desteklenen ve Uluslararası Kurak Alanlar Tarımsal Araştırma Merkezi (ICARDA) koordinatörlüğünde yürütülen "Artan İklim Değişimine Karşı Polinatör Çeşitliliğinin Korunması Projesi"nin ülkedeki koordinasyonunu Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğüne (TAGEM) bağlı Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü gerçekleştiriyor.
Proje ortağı ülkelerin kendi ulusal tozlaştırıcıları koruma stratejisi ve eylem planlarını hazırlamaları ve yürürlüğe koymaları, projenin nihai hedeflerinden birini oluşturuyor. Birçok toplantı ve çalışma sonrasında, ilgili kesimlerin görüşleri de alınarak hazırlanan Türkiye'nin Ulusal Tozlaştırıcıları Koruma Stratejisi ve Eylem Planı'nın Bakanlıkça kısa sürede yayımlanarak uygulamaya konulması hedefleniyor.
Söz konusu eylem planı, 11. Kalkınma Planı'nın (2019- 2023) biyolojik çeşitlilik ve genetik kaynaklar ile ilgili maddelerini de destekliyor.
Biyolojik çeşitlilik güvence altına alınacak
UTSEP ile tarım ve hayvancılık için hayati önem taşıyan tozlaştırıcı böcek türlerinin belirlenmesi, korunması ve devamlılığının sağlanması amaçlanıyor.
Türkiye'nin sahip olduğu tozlaştırıcı türlerin korunarak hem besin kaynağı durumundaki bitkilerin hem de biyolojik çeşitliliğinin güvence altına alınması planlanıyor.
Eylem planıyla, tür ve genetik çeşitlilikte özellikle iklim değişikliğinden kaynaklı ortaya çıkan değişikliklerin belirlenip takip edilmesi amacıyla tozlaştırıcı çeşitliliği envanteri çıkarılacak ve yayılım sınırları belirlenecek.
Tozlaştırıcıların, biyolojik çeşitlilik göstergeleri de izlenerek korunan alanlara tozlaştırıcılar için önemli ekosistemlerin dahil edilmesi için çalışma yürütülecek.
Tozlaştırıcı çeşitliliği üzerindeki baskı ve tehditlerin önlenmesi veya mümkün olan en alt seviyeye düşürülmesi için gıda, tarım ve hayvancılık için potansiyeli olan tozlaştırıcı türler belirlenecek ve korunacak.
Tarım üzerinde olumlu etkisi olduğu bilinen türlerden yapay yuvalarla tarımda daha aktif bir şekilde faydalanılması için AR-GE faaliyetleri yürütülecek.
Ulusal düzeyde tozlaştırıcılar hakkında bilgi ve farkındalık artırılacak. Okul öncesi dönemden itibaren ortaöğretim ders müfredatında tozlaşma ve tozlaştırıcı kavramlarına yönelik örnekler çoğaltılacak, etkinlikler düzenlenecek. Çiftçiler için de eğitim programları gerçekleştirilecek.