Doğu Anadolu'da ekmek ve yemek pişirmede yaygın olarak kullanılan tandır birçok hastalığı da beraberinde getiriyor. Tandır yakmada kullanılan tezeğin kadınları akciğerinden vurduğunu belirten Harakani Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Gökhan Perincek, bölge insanını uyardı.
Selim ilçesine bağlı Kekeç köyünde tandırda ekmek pişiren Menice Başkaya (66) ile görüşen Perincek, yaşadığı sağlık problemlerini dinledi. Tandırda yakılan tezekten çıkan zararlı partiküllerin 72 saat havada asılı kaldığına dikkat çeken Dr. Perincek, "Tandırda, genel olarak yöremizde yaygın olarak kullanılan hayvan dışkısının kurutularak elde edilen tezek yakıt olarak kullanılıyor. Bu yakıtın yanmasıyla ortama karbondioksit, karbonmonoksit, kükürt dioksit, hidrojen siyanür ve poliaromatik hidrokarbonlar salınır. Tezek yakılan ortamda yapılan araştırmada zararlı partiküllerin ortamda 48- 72 saat kadar asılı kaldığı tespit edilmiştir" diye konuştu.
"KANSERE NEDEN OLUR"
Tezek dumanına uzun süreli maruz kalan kadınlar ve çocuklarda görülen hastalıkların önemli halk sağlığı sorunu olduğunu ifade eden Dr. Perincek, şunları söyledi:
"Tezek dumanı tüm hane halkını etkilemekle birlikte özellikle kadınlarda, üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, KOAH, pulmoner hipertansiyon, kor pulmonale, tüberküloz, interstisyel akciğer hastalığı ve akciğer kanserine neden olur. Çocuklarda tekrarlayan üst ve alt solunum yolu enfeksiyonu, gelişme geriliği ve kronik bronşit gelişebilir. Ülkemizde İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde 2,44 kat daha fazla KOAH'a neden olan ev içi hava kirlenmesinin başlıca nedeni yaygın olarak kullanılan tezektir. Bu organik yakıt ürünlerinin zararlı etkileri yandıkları zaman açığa çıkan azot oksitleri, ozon, partikül materyal-is, volatil organik bileşikler, aldehid, fenol, tolüen gibi poliaromatik hidrokarbonlar, formaldehit, radon, biyolojik ajanlar ve karbondioksite bağlı olarak görülür. Tandırın yakılmasında kullanılan tezek ve bunun sonucunda ortaya çıkan biomasa köylü kadınlar tandırın yakılmasından ekmeğin pişirilmesi sürecinde yoğun olarak maruz kalmaktadır."