Rusya’nın tek taraflı askıya aldığı tahıl koridorunu tekrar açmasının ardından iktidar kanadı “başarı öyküsü” yazsa da Türkiye’de üreticiler ve toplum için gerçekler çok farklı.
Bir zamanlar “tahıl ambarı” olarak anılan Türkiye, AKP döneminde dışa bağımlı hale geldi. Birleşmiş Milletler Gıda Görünümü raporuna göre, Türkiye dünyada en fazla buğday ithal eden 3. ülke. Toprak Mahsulleri Ofisi geçen hafta 495 bin ton buğday ithalatı ihalesine imza attı. İthalat yükselirken üretim ise azalıyor.
EKİM ALANI AZALDI
İthalata bağımlılık resmi verilere de yansıdı. 2021 yılında 2.44 milyar dolar buğday ithalatı yaptı. Toplamda 8.137 milyon ton buğday ithal edildi. Üretim ise 17.7 milyon ton oldu. Ancak Türkiye’nin yıllık ortalama buğday tüketimi 19 milyon ton. 2020 yılında üretim 20.50 milyon ton oldu. Ticaret Bakanlığı, ithal edilen buğdayın işlenerek yurtdışına satıldığını belirtirken buğday ticaret hacmine rağmen ekim alanları ise azalmaya devam etti. 2004-2020 arasında buğday ekilen alanlar yüzde 25 oranında küçüldü.
ÜRETIM ORANI DÜŞTÜ
TÜİK verileri de benzer durumu ortaya koydu. Tahıl ürünleri üretim miktarı 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 14.3 oranında, buğday üretimi de 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 13.9 oranında azaldı. 2021 yılında arpa üretimi bir önceki yıla göre yüzde 30.7 oranında azalarak yaklaşık 5.8 milyon ton, çavdar üretimi yüzde 32.4 oranında azalarak 200 bin ton, yulaf üretimi yüzde 12.2 oranında azalarak 276 bin ton milyon ton oldu. Baklagillerin önemli ürünlerinden nohut üretimi yüzde 24.6 oranında azalarak 475 bin ton, kırmızı mercimek yüzde 30.6 oranında azalarak 228 bin ton, patates ise yüzde 1.9 oranında azalarak 5.1 milyon ton olarak gerçekleşti.
YANLIŞ POLİTİKALAR
Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Murat Kapıkıran da tarımda geldiğimiz noktayı şu sözlerle değerlendirdi: “Özellikle son 10 yılda Türkiye tarım ürünlerinin birçok kaleminde ithalatçı olmaya yönelik politikalar başlattı. Bu politikaların en önemli özelliği tarım desteklerinin düşürülmesiydi. Türkiye beş sene öncesine kadar kendine yetebilirken bu durum değişti. Bu süreçte hep aynı ithalatçı firmaların öne çıkması da dikkat çekti.”