Mercedes-Benz ile güçlerini birleştirerek "Swatch Mercedes ART" yani "Smart" adını verdikleri projeyle, kompakt ve çevik bir şehir otomobili yaratmayı hedefliyorlar.
Peki, böylesine iddialı bir girişim neden beklenen başarıyı yakalayamadı?
Smart'ın doğuşu ve özellikleri
Swatch, tasarladığı araba ile başta 1991’de Volkswagen ile anlaşma imzalıyor ancak araba markasının projeden çekilmesiyle 1994’te konuya Mercedes’in sahibi Daimler-Benz giriyor.
Benz, MCC adlı bir yan şirket kuruyor ve Smart ilk olarak 1997’de Frankfurt Otomobil Fuarında tanıtılırken iki kişilik tasarımı ve kompakt yapısıyla şehir içi kullanım için ideal bir araç olarak lanse ediliyor.
Smart Fortwo modeli, 2.540 mm uzunluğuyla dar sokaklarda ve sıkışık trafikte rahatlıkla hareket edebiliyordu. 999 cc'lik 3 silindirli motoru, 71 beygir güç ve 92 Nm tork üreterek hafif gövdesi sayesinde yeterli bir performans sunuyordu.
Ayrıca şehir içinde 6,1 L/100 km, şehir dışında ise 4 L/100 km yakıt tüketimiyle ekonomik bir seçenekti.
Neden başarısız oldu?
Başarısızlığı az buz da değildi. Avrupa’nın en çok zarar eden 10 otomobil listesinde ilk sırada yer alıyordu ve 5 milyar dolara zarara uğratmıştı.
Pazar uyumsuzluğu ve tüketici alışkanlıkları başarısızlığının başlıca sebeplerinden biri oldu. Smart, kompakt boyutları ve iki kişilik kapasitesiyle özellikle Avrupa'nın kalabalık şehirleri için tasarlanmıştı.
Ancak ABD gibi büyük araçların tercih edildiği pazarlarda aynı ilgiyi göremedi. 2008’de ABD pazarına giriş yapan Smart, ilk yılında yaklaşık 25.000 adet satmasına rağmen sonraki yıllarda bu rakam hızla düştü.
Sonraki 2 yılda 6.00 adet sattı. 2014’te üçüncü neslin tanıtımıyla 10.500’e yükselse de 2017'de sadece 3.000, 2018'de 1.300 ve 2019'da ise 626 adet satıldı.
Bunun yanı sıra Swatch'un kurucusu Nicolas Hayek, uygun fiyatlı ve hibrit bir şehir otomobili hayal ediyordu ama Mercedes-Benz ile yaşanan tasarım ve mühendislik konusundaki görüş ayrılıkları yaşandı.
Bu ayrılık, projenin başlangıçtaki vizyonundan sapmasına ve hedef kitlenin beklentilerinin tam olarak karşılanamamasına da yol açtı.
Teknik sorunlar ve güvenilirlik endişeleri de vardı.
Smart sahipleri, özellikle motor ve şanzıman konusunda çeşitli sorunlar bildirdi. Motorun güvenilirliği konusunda şikâyetler bulunurken beş vitesli otomatikleştirilmiş manuel şanzımanda vites geçişleriyle ilgili problemler yaşandı.
Süspansiyon sisteminin yetersizliği nedeniyle de araç, yolculuk sırasında konfor sorunları yaşatabiliyordu.
Avrupa Birliği'nin emisyon düzenlemeleri ve elektrikli araçlara geçiş hedefleri de Smart'ı zor durumda bıraktı. Sadece Fortwo ve Forfour modellerine sahip marka, SUV ve crossover segmentlerinde rekabet edemedi. Elektrikli modellere geçişte yaşanan gecikmeler ve sınırlı menzil, tüketicilerin alternatif markalara yönelmesine neden oldu.
Tüm bunların sonunda Swatch, 1998’de projeden çekildi ve hisselerini Mercedes-Benz'e devretti. 2019’da ise Çinli dev Geely ile Daimler arasında bir anlaşma imzalandı. Çin’deki bir montaj fabrikası şu anda tamamen yeni elektrikli Smart otomobil serisi üretiyor.
Kaynaklar: Swatch Group, Service 4 Service, Motor1, The Car Expert, Green Car ReportsTutunamayanlar, tutunmaya çalışanlar: