Günümüzde oldukça sık karşımıza çıkan veya çevremizden de sıkça duyduğumuz yorgunluk şikayetleri başka bir hastalığın işaretçisi olabilir. Kısa molalar sonrasında geçen ama devamında uzun vadeye yayılan kronik yorgunluğa dikkat! Sürekli yorgun hissediyorsanız sakın görmezden gelmeyin!
KRONİK VE PSİKOLOJİK YORGUNLUK NEDİR?
Birey, fiziksel veya psikolojik faaliyetler sırasında yeterli enerjiyi bulamadığında ortaya çıkan duruma yorgunluk adı verilir. Erken uyuma rağmen sabahları yorgun uyanma ve gün içindeki enerji tükenmesi gibi durumlar, yorgunluğun farklı türlerini yansıtabilir. Ruhsal, fiziksel ve kronik yorgunluk olmak üzere üç ana grupta incelenebilen yorgunluk türleri bulunmaktadır.
Eğer bir kişi sürekli olarak yorgun ve bitkin hissediyorsa ve bu durum 6 ayı aşkın bir süredir devam ediyorsa, kronik yorgunluk sendromu belirtileri taşıyor olabilir. Bu tür yorgunluk genellikle mevsim geçişlerinde daha belirgin hale gelebilir ve sadece yorgunlukla sınırlı kalmayabilir. Uykusuzluk, vücutta karıncalanma, fiziksel güçsüzlük ve enerji eksikliği gibi semptomlar da eşlik edebilir. Kronik yorgunluk, kişinin fiziksel aktivitelerini kısıtlayabileceği gibi aynı zamanda psikolojik olarak da olumsuz etkilere neden olabilir.
Bir yoğun günün sonrasında yaşanan yorgunluk genellikle normal kabul edilir. Ancak bu yorgunluk dinlenmeyle geçmiyorsa ve sürekli olarak tekrarlanıyorsa, bir uzmana danışmak önemlidir. Özellikle uzun süreli yorgunluk belirtileri gösteriyorsanız profesyonel yardım almak gerekebilir.
NEDEN SÜREKLİ YORGUN HİSSEDİYORUM?
Kronik yorgunluğun kökenleri, farklı yaş gruplarındaki bireylerde çeşitlilik gösterebilir. Genç insanlarda, iş stresi, kansızlık, depresyon veya düşük tansiyon gibi faktörler yorgunluk sebepleri olabilirken, daha yaşlı yetişkinlerde diyabet, böbrek, kalp ve karaciğer sorunları gibi sağlık problemleri yorgunluğa yol açabilir.
Kronik yorgunluğun arkasındaki ana nedenlerden biri depresyon olabilir. Yorgunluk kaynağını anlamak için, doktorunuz tam kan testi, idrar tahlili, karaciğer enzim düzeyleri ve tiroid fonksiyon testleri gibi çeşitli tetkikler isteyebilir. Bunların yanı sıra, kronik yorgunluğun tetikleyicisi olabilecek bazı etmenler aşağıda listelenmiştir:
Diyabet ve insülin direnci
Böbrek üstü bezinin problemleri
HIV ve EBV gibi viral hastalıklar
Romatizmal hastalıklar
Karaciğer ve böbrek hastalıkları
Mineral ve vitamin eksiklikleri, özellikle D vitamini ve B12 eksikliği
Anemi (Kansızlık)
Kronik bağırsak rahatsızlıkları, örneğin kolit
Depresyon ve anksiyete
İş stresi
PSİKOLOJİK VE KRONİK YORGUNLUK BELİRTİLERİ
Konsantrasyon sıkıntısı
Kas ağrısı
Boğaz ağrısı
Eklem ağrıları
Unutkanlık
Uyku problemi
Enerji kaybı
Uykudan yorgun uyanma
Bulantı
Hayata karşı olumsuz düşünme, huzursuzluk
Depresif bir ruh hali
Günlük aktivitelerde gerileme
En ufak bir fiziksel aktiviteye üşenme
Konuşma güçlükleri
Bilinçte bulanıklık
Ayağa baş dönmesi veya sersemlik
Eklem ağrıları
KRONİK YORGUNLUK NASIL GEÇER, TEDAVİSİ NEDİR?
Kronik yorgunluk durumunda, hastanın hikayesi büyük önem taşır. Hastanın işinden günlük aktivitelerine kadar yaşam tarzı ve tıbbi geçmişi dikkatlice incelenir. Yorgunluğun süresi, tetikleyen faktörler ve olası sağlık sorunları araştırılır.
Örnek olarak, hastanın bacaklarında şişlik varsa veya yatarken nefes darlığı yaşanıyorsa, kalp sorunları düşünülebilir. İdrar miktarında azalma veya ağrı durumu böbrek problemlerine işaret edebilir. Kilo kaybı veya saç dökülmesi gibi belirtiler ise tiroid sorunlarına işaret edebilir.
Diğer olası sebepler dikkate alındığında, kronik yorgunluğun tedavisi psikiyatrist veya psikolog eşliğinde yapılabilir. Terapi seansları, birçok hasta için önemli bir yardım kaynağı olabilir. Kronik yorgunluk tedavisi, yaşam tarzı değişikliklerini içerir.
Düzenli uyku süresi (genellikle 6-8 saat) ve hafif egzersizler bu tedavinin bir parçasıdır. Aynı zamanda, sağlıksız diyetler de kronik yorgunluğa yol açabilir. Bazı yanlış diyetlerde, yetersiz ve vücudun ihtiyaçlarını karşılayamayacak kadar az besin alımı, uzun süreli kronik yorgunluğa neden olabilir. Unutulmamalıdır ki, her birey farklıdır ve kronik yorgunluk gibi durumlar bireysel tedavi yaklaşımı gerektirebilir. Bu nedenle, uzman bir sağlık profesyoneli ile işbirliği yapmak önemlidir.