Eğer cevabınız evet ise, hipervijilans ismi verilen bir rahatsızlık ile mücadele ediyor olabilirsiniz. Yani kendinizi sebepsiz yere tetikte hissetme durumu.
Peki bu rahatsızlık nasıl ortaya çıkıyor ve üstesinden nasıl gelebilirsiniz?
Hipervijilans, en basit tanımıyla kişinin sürekli olarak kendini tetikte hissetmesi olarak ifade edilebilir.
Böyle bir durumda, normal şartlarda bizi tehlikelerden koruyan savunma mekanizması aşırı fazla çalışıyor ve uzun vadede kişinin stres seviyesini artırarak kaygı bozukluklarına zemin hazırlıyor.
Bu rahatsızlığın hem fiziksel hem de psikolojik etkileri gözlemlenebiliyor. Fiziksel belirtiler arasında vücutta sürekli olarak bir gerilim ve aşırı stres var. Psikolojik anlamda ise sürekli endişe duyma hissi, uykusuzluk ve odaklanma zorluğu sıkça görülüyor.
Peki hipervijilansın ortaya çıkma sebepleri neler?
Bu rahatsızlık, kişinin geçmişte yaşadığı ciddi bir travmanın ardından ortaya çıkabiliyor. Çeşitli zihinsel sağlık sorunları da kişinin tehdit algısını artırabiliyor. Örneğin anksiyete durumundaki bir insan, sürekli olarak kaygı ve endişe içinde olabiliyor.
Bu da etraflarındaki her şeyi potansiyel bir tehdit olarak görmesine yol açıyor. Benzer şekilde depresyon durumundaki kişi ise umutsuzluk ve değersizlik hissi yaşıyor. Yine çocukluk çağı travmaları sebebiyle, güvensiz bir ortamda büyüyen kişilerde hipervijilansın görülme ihtimali oldukça fazla.
Aynı şekilde uzun süreli aile veya iş baskısı gibi faktörler de bu rahatsızlığı ortaya çıkarabiliyor.
Bu rahatsızlık için tedavi yöntemleri var mı?
Aslında hipervijilans ile başa çıkmak için çeşitli tedavi yöntemleri bulunmakta. Örneğin terapiler, bireyin tetikte olma hissini azaltmada etkili olabiliyor. Örneğin Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT), kişinin düşüncelerini ve tepkilerini değiştirmeyi hedefleyen bir terapi türü.
Bu sayede kişi, olumsuz düşüncelerini tanıyor ve bu düşünceleri sağlıklı ve olumlu bir şekilde yönlendirmeye başlıyor. Ayrıca EMDR terapisinde travma sonrası stres bozukluğu gibi durumlarla başa çıkmak mümkün.
Bu terapi, kişinin travmatik olayları işlemesine yardımcı olarak, geçmişte yaşanan acı verici deneyimlerle baş etmesine destek oluyor.
Aslında her birey, hipervijilans ile farklı yöntemlerle mücadele edebilir. Bazıları terapiler ile bunun üstesinden gelirken bazıları meditasyon, nefes egzersizleri ve çeşitli hobiler edinerek bu problemin üstesinden gelebilir.
Kaynaklar: Dr. Kenan Akyol, Youthallİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: