Günlük hayatınızda sürekli olarak bir yerlere geç kalıyor ya da zamanınızı iyi yönetemiyorsanız, zaman körlüğü ile karşı karşıya olabilirsiniz. Dünya üzerinde birçok kişi zamana karşı yarışır ancak, özellikle Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olan bireylerde bu sorun daha yaygın görülür. Peki, zaman körlüğü nedir ve DEHB ile nasıl ilişkilidir?
Zaman Körlüğü Nedir?
Zaman körlüğü, bireylerin zamanı doğru bir şekilde algılayamamasından ya da doğru yönetememesinden kaynaklı başa çıkamama durumu olarak tanımlanabilir. Kişi genelde “çok zamanım var” hissi ile başlar ancak bir süre sonra “yetişemeyeceğim” hissine kapılarak paniklemeye başlar. Ve bu panik ile birlikte siz zamanı ne kadar hızlı yönetirseniz yönetin bir şeyler ters giderek tabiri caizse eliniz ayağınıza dolaşarak gideceğiniz yere geç kalırsınız.
DEHB’li bireyler, zamanın genelde çok hızlı ya da yavaş geçtiğini hissederler. Ve bir şeyler ile uğraşırken zamanın nasıl geçtiğini, o işe kaç saat ayırdıklarını fark edemezler. DEHB’li bireylerin beyinleri, yönetici işlev becerilerinde zorluk yaşar. Yönetici işlevi de, planlama, hatırlama, çoklu görev yapma ve zamanı yönetme gibi günlük yaşamdaki kritik rol işlevlerde kullanılan bir beceridir. Zaman körlüğü de yönetim konusundaki zayıf becerileri yüzünden DEHB’li bireylerde daha sık görülür.
DEHB ve Zaman Körlüğü Yaşayan Kişilerin Karşılaştığı Sorunlar
DEHB ve zaman körlüğü yaşayan kişilerin sıkça karşılaştığı sorunlar şunlardır:
Sürekli Geç Kalmak: DEHB’li bireyler, zamanı yönetemediği için gidecekleri yere ya da yapacakları işe çoğunlukla geç kalırlar. Erken Gitme Alışkanlığı: DEHB’li bireyler zaman konusunda yaşadığı problemlerin farkına vardıklarında çoğu zaman gidecekleri yere herkesten önce gitmek için daha erken saatte harekete geçer. İşin Ne Kadar Zaman Alacağını Kestirememek: DEHB ve zaman körlüğü yaşayan kişiler, önündeki bir işin ne kadar zaman alacağını kestiremez, bazen gereksiz bir işe saatler harcayarak vakit kaybedebilirler. Çok Hızlı Geçen Vakit ya da Bitmeyen İşler: Bir işe ayırdıkları zamanı kontrol edemedikleri için işin bitiminde bu zamanın çok hızlı geçmesinden ya da işi yaparken sürekli dağılan dikkatleri yüzünden işin bir türlü bitmediği düşünceleri yaşanabilir.Zaman Körlüğü ile Mücadele Yöntemleri
Zaman körlüğü, DEHB’li bireyler için stresli ve yıkıcı olabilir, ancak başa çıkmanın yolları vardır:
Alarm Kurma: Teknolojiyi avantaja çevirin. Birden fazla alarm kurarak hazırlık sürecini takip edebilirsiniz. Örneğin, hazırlanmak için bir saat önceden bir alarm kurarak, zamanın nasıl geçeceğine dair bir fikir edinebilirsiniz. Zamanlayıcı Kullanma: Bir projede çalışırken, odaklanmayı sağlamak için belirli bir süre için zamanlayıcı kullanabilirsiniz. Pomodoro tekniği gibi metotlar, belirli bir süre çalışıp ardından kısa molalar vermenize yardımcı olabilir. DEHB İlaçları: DEHB ilaçları, beyindeki yönetici işlevleri destekleyerek zaman yönetimini iyileştirebilir. Ancak, ilaçlar yalnızca belirtileri hafifletebilir; kişisel alışkanlıkları değiştirmek için terapi ve diğer stratejiler de önemlidir. Bilişsel Davranış Terapisi (CBT): DEHB'li bireyler için özellikle etkili olabilecek bir tedavi yöntemidir. Bu terapi, zaman yönetimi becerilerini geliştirmeye yönelik stratejiler sunar. Koçluk ve Terapi: DEHB ve zaman körlüğü konusunda rehberlik alabileceğiniz bir terapist veya koç, size özel stratejiler geliştirebilir. Bu süreç, zamanla ilişkinizi sağlıklı bir şekilde yeniden yapılandırmanıza yardımcı olur.Zaman körlüğü, DEHB’li bireylerin yaşamlarını önemli ölçüde etkileyebilir. Ancak farkındalık ve doğru stratejilerle bu sorunları aşmak mümkündür. Bu konuda profesyonel destek almak, kişisel alışkanlıklarınızı gözden geçirmek ve basit günlük stratejiler uygulamak, zamanla ilişkinizi geliştirmenize yardımcı olabilir.
Unutmayın, zaman yönetimi bir yetenek ve bir süreçtir. Zamanın ne kadar önemli olduğunu bilmek ve bu konuda bilinçli olmak, daha verimli ve düzenli bir hayat sürmenize yardımcı olabilir.
İlginizi çekebilir;
Çocuklarda DEHB: Okuldaki başarısızlığın nedeni olabilir
Çığ felaketinde hayatını kaybeden genç milli judocu Emre Yazgan kimdir?
Renklerle duygusal durumunuzu analiz edin: Hangi renk sizi yansıtıyor?