Yaşam kaynağımız sular, neredeyse tüm markaların plastik şişelerinde tek tip bir tasarımla satılıyor. Bugünkü yazımızda özellikle 0.5 litrelik su şişelerinde gördüğümüz bu tasarımın sebeplerini anlatacağız.
Tabii ki üreticilerin farklı bir tasarım yapmaya üşenmesi veya başka bir şey söz konusu değil. Ancak içbükey ve dışbükey tasarımın birçok sebebi var. Şimdi gelin farkında olmadığımız halde hayatımızı kolaylaştıran bu tasarıma yakından bakalım.
Küçük girinti çıkıntıların pek bilmediğimiz birçok işlevi daha var.
Pet şişelerin iç ve dışbükey tasarımının birçok sebebi var. Bunların başında da (birçoğumuzun bildiği veya tahmin ettiği gibi) şişeyi daha rahat tutabilmemiz geliyor. Özellikle ellerimiz ıslakken düz bir şişe elimizden kayabilir. Sürtünme kuvvetini artıran ve parmaklarımızın küçük boğumlara girdiği tasarım sayesinde ise şişe elimizden kolay kolay kaymaz. Ancak dediğimiz gibi tek sebep bu değil.
Bununla birlikte pet şişeler ısıya veya soğuğa maruz kaldığında da girinti çıkıntılı yapısı sayesinde daha kolay genleşir veya süblimleşir. Şişe tasarımının bozulmamasını isteyen üreticiler de bu girinti çıkıntılarla şişede oluşabilecek deformasyonlara karşı önlem alıyor. Bazı şişelerde bu tasarımı görmememizin sebebi ise daha kalın bir plastikten yapılmaları veya kullanıcılara farklı bir tasarım sunulmak istenmesidir.
Bu kadar mı?
Tabii ki bu kadar değil. Her gün yaklaşık 400 ton plastik doğaya atılıyor. Maalesef ki bu atıkların büyük bir kısmını pet şişeler oluşturuyor. Şişelerin tasarımı işlevsel olarak kullanım kolaylığı sağlamakla birlikte geri dönüşüm için de önemli bir detay barındırıyor.
Girintili ve çıkıntı tasarım, şişelerin yukarıdan ve aşağıdan çok daha kolay büzülmesini sağlıyor. Tabii bu sayede de geri dönüştürülürken büyük bir kolaylık sağlanmış oluyor. Aynı zamanda da şişeyle işimiz bittiğinde ve etrafta çöp göremediğimizde şişeyi büzerek boyutunu küçültebiliyoruz ve çöp bulana kadar çantamıza veya cebimize de atabiliyoruz.
E peki taban kısımları neden böyle?
Şişenin yapılacağı plastik, bir kaba dökülür ve üfleme başlığı yardımıyla şekil verilir. Döküm kalıbının altındaki çıkıntı, şişenin dibinde fazlalık plastik kalmasına sebep olur. Büzülmüş olan bu plastik parça kesilse dahi orada nokta şeklinde bir görünüm kalır.
Pet şişelerin altında bulunan bu şeklin başlıca sebeplerinden biri bu. Ancak yanlara doğru uzanan çiçek benzeri şeklin nedeni farklı. Bunlar şişenin zeminde sağlam durmasını ve daha estetik görünmesini sağlamak amacıyla tasarlanmış.
Kaynaklar: Umbottle, Physics Van