Stresli bir günün sonunda ya da sunum yapmak gibi bizi kaygıya sokacak bir durumdan önce tuhaf bir şey olur; midemizde bir gerginlik, belki de hafif bir kramp... Beynimizi dolduran endişe ve kaygı, sanki bağırsaklarımızda da bir yankı bulur.
Aslında beynimizle bağırsaklarımız arasında gizemli bir iletişim ağı var ve bu iletişim, her iki tarafı da etkiliyor. Vücudumuzun bu karmaşık dünyasında, zihinsel ve fiziksel sağlığımız arasındaki ilginç bağlantıya daha yakından bakalım.
Bağırsağımız ve beynimiz doğrudan bir bağlantıya sahip.
Beynimiz düğümlenmiş gibi hissettiğimizde midemiz de düğümlenir çünkü beyin ile bağırsak bağlantılıdır. Nasıl ki zihnimizde olup bitenler midemizi etkileyebiliyorsa yediklerimiz de ruh hâlimizi etkileyebilir.
Vücudumuzun genel kontrolünü, beynimiz sağlıyor olabilir ancak bağırsakların kendi sinir sistemi vardır ve o kadar güçlüdür ki buna bazen “ikinci beyin” bile denir. Sistemin adı ise “enterik sinir sistemi”dir.
Beyin ve bağırsak sistemleri, ayrı çalışsa bile bir bağlantıya sahip.
Enterik sinir sistemi, beyin dışındaki, vücutta en fazla sinir hücresi topluluğuna sahip olan sistemdir. Yalnızca mide-bağırsak fonksiyonlarını beyinde ayrı olarak kontrol etmekle kalmaz aynı zamanda beynimizle aynı stres hormonlarını ve nörotransmitleri üretip bunlara yanıt verir. İşte bağırsaklarımız ile beynimiz arasındaki bağlantı, tam olarak bu sistemden kaynaklanır.
İki sistem, birbirinden bağımsız çalışsa bile bu bağlantı sayesinde beynimizin sindirim sistemimizi izlemesine ve bağırsaklarımızdaki aktiviteyi değiştirmesine olanak tanır.
Dolayısıyla beynimiz bir üzüntü, stres, kaygı durumuyla karşı karşıya kalırsa bu sıkıntıyı sindirim sistemimize iletebilir ve kramp, rahatsızlık ya da şişkinlik gibi bağırsak kaynaklı semptomları tetikleyebilir.
Stres, bağırsak bakterilerini bile değiştirebilir.
Bağırsak bakterileri, düşünme ve duyguları düzenleme yeteneğini etkileyebilir. Bu nedenle sürekli değişiklikler, ruh hâlimizi değiştirebilir. Hatta uzun süreli stresin bağırsaklar üzerindeki etkisi; sindirim sistemi hassasiyetini artırıp çeşitli bağırsak sendromlarına, kronik ağrıya ve birçok hastalığa bile yol açabilir.
Kısacası zihin ve beden arasındaki bu karmaşık ilişki, vücudumuzun inanılmaz özelliklerinden biri!
Kaynaklar: UChicago Medicine, Cleveland Clinicİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: