Kütüphanesinde milyonlarca fotoğraf bulunduran ve internette herhangi bir görsel arattığınızda karşınıza mutlaka bu kütüphaneden bir fotoğraf gördüğünüz Getty Images, 1995 yılında Getty ailesi tarafından kuruldu.
Şirketin kuruluş hikâyesine baktığımızda arkaplanda pek çok ilginç şeyler dönmüş. Ama bunları öğrenmeden önce Getty Images'ın nasıl kurulduğuna hızlıca bakalım.
Getty Images, tahmin edebileceğiniz üzere Getty ailesi tarafından kuruldu.
Sırasıyla J. Paul Getty, J. Paul Jr. Getty ve Mark Getty. .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Mark Getty, 1995 yılında Jonathan Klein ile birlikte Getty Images'ı kurma kararı aldı. İnternetin erişilebilir hâle gelmeye başlaması, ikilinin internette stok fotoğrafçılığın mantıklı bir girişimcilik fikri olduğunu düşündü.
Aslında Jonathan Klein ve Mark Getty, stok fotoğrafçılık sektörüne girme niyetinde değillerdi; fakat bu sektörün büyüme potansiyelini fark ettiler ve bu yönde adım attılar. Mark Getty, o dönemde bir yatırımcıydı ve 1994 yılında Getty Images fikrini gerçeğe dönüştürmek için ailesinden destek istedi. Ailesi, özellikle babası ve diğer bazı aile üyeleri bu yeni girişime mali destek sağladı.
Yani Getty Images'ın ayak sesleri, Getty Malikanesi'nden yükselmeye başladı diyebiliriz.
Mark Getty ve Jonathan Klein, böyle bir işe girişmek için yüklü miktarda bir sermayeye ihtiyaçları olduklarının farkındaydılar. Tabii Getty ailesi hemen Mark Getty'nin yardımına koşuyor ve onların desteğiyle piyasadaki pek çok stok fotoğrafçılık şirketini satın alıyorlar.
Şirketleri zamanla satın alan Getty ailesi, şimdi 100'den fazla fotoğraf şirketini bünyesine dahil etmeyi başardı.
Bu şirketlerin arasında en çok dikkat çeken kişi ise, Corbis Images'ın sahibi olan Bill Gates.
iStockphoto dahil, Mark ve Jonathan'ın bünyesine kattıkları şirketlerden en önemli olanı ise Bill Gates'e ait olan Corbis Images isimli stok fotoğrafçılık şirketiydi. Bill Gates'in sadece Microsoft ile ilgilendiğini bilen varsa bu bilgiyi ortamlarda satabilir, çünkü ilk öğrendiğimizde biz de şaşırmıştık.
O zamanlar Bill Gates'e ait olan Corbis Images, 2016 yılında Çinli medya şirketi Visual China Group'a satıldı.
Getty Images, o yıllarda âdeta elden ele dolaştı.
Şirket, 2008 yılında özel sermaye firması Hellman & Friedman tarafından satın alındı ve daha sonra Carlyle Group tarafından devralındı. Ancak 2018'de Getty ailesi, Getty Images'i Carlyle Grubu'ndan geri satın alarak tekrar aileye katkıda bulundu.
Ailenin bu hamlesi, şirketin yaklaşık 3 milyar dolar değerinde ve 350 milyonu aşkın görseli barındıran bir arşive sahip olduğu, ayrıca yıllık bir milyar doların üzerinde gelir elde ettiği bir zamana denk geldi.
Şimdi olayın 'sıfır maliyet' noktasına geliyoruz.
Bahsettiğimiz gibi Getty ailesi, Mark Getty ve ortağına mali destekte bulunarak şirketi kurmasına yardımcı oldu. Pek çok stok fotoğrafçılık şirketini bünyesine dahil ederek gücünü daha da artırdı ve mecrasını daha da genişletti.
En basitinden bir ev veya portakal suyu fotoğrafını bile lisanslayarak insanları bu fotoğrafları satın almaya itti. Bu durum, stok fotoğrafçılığın temel amacı olsa da, Getty Images tarafında işler öyle yürümedi.
Getty Images'ın çektiği fotoğraf sayısı sıfır!
Pek çok stok fotoğrafçılık şirketi, kendi fotoğrafçıları ve editörleri ile birlikte fotoğrafları çeker ve bunları lisanslayarak kullanıcılara satın almaları için hazır hâle getirir. "Top oynayan çocuklar", "gün batımı", "deniz kenarı" ve hatta pek çok ünlü ismin fotoğraflarının yayım haklarını alarak satın almaya hazır hâle getirirler.
Ancak daha önce bahsettiğimiz gibi Getty Images, pek çok şirketi bünyesine aldı ve doğal olarak bu şirketlerin sahip olduğu fotoğrafların üzerinde bir yayım hakkına sahip oldu. Kullanıcılardan tepki çeken nokta ise, ücretsiz olmasına rağmen pek çok stok fotoğrafın yayım haklarını eline alması oldu.
Dahası da var: Pek çok fotoğrafçı, kendi fotoğraflarının izinsiz bir şekilde (ç)alındığını gördü!
Getty Images, Getty ailesinin çalkantılı geçen yaşantısının kaçış noktası değil. Çünkü iyi bir iş olmasına rağmen Getty, aslında ücretsiz olan fotoğrafları lisanslamasıyla ünlü. Ayrıca fotoğraflarını ilk etapta oraya koymadıkları hâlde fotoğraflarının Getty Images'da satıldığını keşfeden fotoğrafçıların sayısız hikâyesi var. Yani Getty Images bu fotoğrafları çalarak sıfır maliyetle kazanıyor.
Yılda yaklaşık 1 milyar dolar gelir elde eden Getty Images'ın güncel değeri ise 3,51 milyar dolar. Yani bu durumda Getty Images bünyesine 3,5 yılda giren toplam kazanç, şirketin güncel değeri ile eşit.
Getty Images'ın izlediği politika, pek çok fotoğrafçıyı mağdur etse de faaliyetleri tıkırında devam ediyor. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Kaynak: Variety, TradingView, Getty Images, Getty Images Newsroom, Seattle Times, Mediumİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: