Spor sonrasında kimileri mide bulantısı kimileri ise halsizlik yaşayabiliyor. Çünkü egzersiz yapıldığında kaslara, kalbe, beyne ve akciğerlere giden kan akışı yoğunlaşır. Yani belirli bir tempoda hareket halindeyken vücudumuzdaki kan pompalanma hızı, otonom sinir sisteminin (kalp hızı, kan basıncı ve sindirim gibi istemsiz yapılan tüm vücut tepkilerini düzenleyen sistem) sempatik kısmını (vücudun stresli anlarında devreye girer) tetiklediği için savaş ve kaç mekanizması devreye girer.
Bu sistem devreye girdiğinde ise egzersiz sonrasında mideye ve bağırsağa giden kan damarları %80 oranda daralabilir. Bunun olmasının nedeni de vücutta sınırlı sayıda kan olması ve bazı dokuların oksijen ihtiyacının ancak diğer dokulara giden kan miktarı azaltıldığında sağlanabilmesidir. Böylece vücudun harcadığı efor kaynaklı kan akışı dengelerinde yaşanan bu değişim sonucunda kişinin bitap düşmesi kaçınılmaz olur. Peki ya sonra?
Aslında spordan sonra vücudun oksijene ihtiyaç duymayan bölgelerindeki kan akışının azalması bu durumun en önemli nedeni.
Görsel: Shape .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Misal spordan önce bir yemek yemiş olun. Yemek yediğinizde mideniz genişler ve yemeğin sindirilmesi için gerekli enzim ve asitler devreye girer. Mide kasları bu esnada yani sindirim esnasında daha aktiftir. Böylece diğer gastrointestinal (sindirim sistemi yolu) dokulara oksijen ve kan akışı sağlanmasına vücut daha fazla ihtiyaç duymaya başlar. Böylece siz spordayken vücudunuz bir yandan gastorintestinal yapılara da kan akışı sağlamak durumunda kalır.
Görsel: Sparta Science .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Vücudun farklı dokuları aynı anda oksijen talep ettiğinde bu, iç organlarınızda ciddi bir çatışma yaratır. Çünkü bunun anlamı; vücut bir yandan yemeği sindirmeye çalışırken bir yandan kaslara, kalbe, akciğere ve beyne kan pompalamaya çalışıyor demektir. Bu durum bağışıklık sisteminizi de eş zamanlı olarak tetikleyeceği için egzersiz yaparken veya egzersizden sonra mideniz bulanabilir.
Sporda yaptığınız hareketler de vücudun alarm vermesine yol açabilir.
Görsel: Shape .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Mesela mide ve karın bölgesindeki diğer organları sıkıştıracak egzersizler yaparsanız mide bulantısını daha yoğun yaşayabilirsiniz. Özellikle squat gibi çömelme odaklı yapılan hareketlerde bu durum sıkça yaşanır. Çünkü bu hareketleri yaparken vücutta kalp atışı hızlanır ve oksijen ihtiyacı artar. Bu sayede her nefes alıp verdiğinizde vücudunuz akciğerlerinize daha büyük hacimlerde hava çekmiş olur.
Görsel: Cosmopolitan .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Bu durum da diyaframın karın bölgesine daha fazla baskı yapmasını sağlar ve her nefes alışınızda o bölgedeki kaslar devreye girer. Hal böyle oldu mu aç bile olsanız kusacak gibi hissetmeniz kaçınılmaz olabilir. Bu alanda yapılan çalışmalar, zor egzersizlere dayanıklı olan kişilerin dahi bir süre sonra kan akışları ve oksijenleri azalacağı için mide zarlarının zarar görebileceğini söylüyor. Hatta işi ileriye taşıyıp vücudunun kaldırabileceğinden daha fazla spor yapmaya devam edenlerde mide kanamaları ve ülser gibi problemler bile görülebilir.
Bir diğer mesele: Spor yaparken vücudunuzun dehidrasyona yani susuzluğa maruz kalmış olması olabilir.
Görsel: Drink Clear Fast .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Kişi, egzersiz yaparken terleyip nefes alıp verdikçe sıvı kaybeder. Özellikle kendinizi haddinden fazla yoruyorsanız ve egzersiz esnasında sık sık az az olmak üzere su içmiyorsanız susuz kalmanız muhtemeldir. ''Susuz kaldığımı nasıl anlarım?'' diyenlere: Kas ağrılarınız varsa başınız dönüyorsa ve ağrıdan zonkluyorsa hoş geldin dehidrasyon bebek moduna girip gereken önlemleri almaya hazırlanabilirsiniz.
Peki bu problemleri yaşamamak için nelere dikkat edilmeli?
Görsel: TIME .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Öncelikle her antrenman çıkışı aşırı yoruluyorsanız yaptığınız antrenmanın temposunda sıkıntı var demektir. Spordan sonra halsizleştiğinizde vücudunuz, bünyenize uygun tempoda egzersizler yapmanız gerektiğinin sinyalini size veriyor gibi düşünün ve egzersiz programınızı revize edin. Bu alanda yapılan çalışmalara göre spor yapmaya çok yakın bir vakitte yemek yemeniz de iyi olmaz. Hele ki bu alanda uzmanlar kişiler, sindirimi uzun süren yağlı ve ağır yiyeceklerden kesinlikle uzak durmanız gerektiğini söylüyor.
Spor yapmadan önceki beslenme biçiminizde sebze, muz, fıstık ezmeli sandviç, protein bar ve yoğurt tarzı yiyecekleri tercih edebilirsiniz. Genelde beslenme saatleriniz spordan 2 saat önce ve 2 saat sonra şeklinde olursa bu vücudunuza daha iyi gelir. Ayrıca spora başlarken ve bitirirken yapılan ısınma-soğuma hareketlerini doğru yapmaya dikkat etmek de spor sonrası halsizliğini önleyebilir. Sizde de spordan sonra üstünüzden dozer geçmiş gibi bir yorgunluk oluyor mu? Deneyimlerinizi yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz.
Kaynaklar: Healthline, Science Alert
www.idrak34.com