Bitkiler de tıpkı insanlar gibi gece ve gündüz döngüsüne sahip. Fark ettiğiniz üzere birçoğu geceleri kapanıyor, güneşin doğmasıyla birlikte açılıyor.
O hâlde sokak lambalarının yarattığı aydınlık, bitkilerin uyanık kalmasına mı sebep oluyor?Şehirlerin her yerini yapay olarak aydınlatıyoruz.
Sokakları, gece de aydınlık olacak şekilde ışıklandırıyoruz.
Şehirleşmiş ve yarı şehirleşmiş kentlerimizde, sokaklarımızı yapay olarak aydınlatıyoruz. Anıtlara, parklara, reklam panolarına, vitrinlere, aklımıza gelebilecek her yere aydınlatma ekliyoruz.
Evet, bu insanlar için faydalı. Peki ya bitkilere ne demeli? Önemli bir yaşam popülasyonu olan ancak çoğu zaman fark etmediğimiz bitkiler bu ışıklardan etkilenerek uyku döngüleri bozuluyor olabilir mi?
Bitkiler de ışığa tepki verecek şekilde evrimleştiğinden bu ışıklar onların doğal dengesini bozuyor.
Aynı insanlarda ve hayvanlarda olduğu gibi, bitkiler de gece ve gündüz döngülerine göre yaşıyor. Yapay ışıklar, fotoperiyod döngüleri olarak adlandırılan doğal ışık ve karanlık sayesinde gerçekleştirdikleri döngülerini bozuyor.
Hatta doğal faaliyetlerini o kadar etkiliyor ki ekosistemdeki biyolojik süreçlere de etkisi oluyor. Yapay ışıklar yüzünden bitkilerin sirkadiyen saati (organizmalara gündüz ve gece boyunca rehberlik eden, şafakta fotosentezin hazırlanmasından çiçeklenme zamanının düzenlenmesine kadar süreçleri düzenleyen moleküler metronom) bozuyor.
Bu yüzden çiçeklenme zamanı, tozlaşma, DNA onarımı ve fotosentez gibi normal işleyen sirkadiyen saatleri bozuk işlemiş oluyor. Bu nedenle evet, şehirlerin her yerine kurduğumuz yapay aydınlatmalar, bitkilerin uyku döngüsünün ve doğal işleyişlerinin doğru düzgün çalışmasını engelliyor.
Kaynaklar: Science ABC, Biomedyaİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: