Sirkenin kullanım amacı tıpkı turşu yapımında olduğu gibi besinleri koruyarak kullanım süresini uzatmaktır. Aynı zamanda yemeklere ve salatalara lezzet vermek amacıyla da kullanılır. Köklü bir tarihe sahip olan sirkenin kullanımı Asurlular, Sümerlilere kadar uzanarak yaklaşık 10 bin yıl öncesine dayanıyor. Sirkenin Hipokrat tarafından da enfeksiyonların giderilmesinde yaygın olarak kullanıldığı biliniyor. Karbonhidrat kaynağı olan birçok üründen yapılabilen sirke yoğun asit içeren meyve çeşitlerinden fermantasyon ile üretildiği gibi yapılan meyve çeşidine göre değişkenlik gösterir.
ÇOK MERAK EDİLEN SİRKE ANASI NEDİR?
Dışarıdan hazır aldıklarımızdan ziyade evde kendi ellerimizle hazırladığımız sirkelerin tadı bir başkadır. Sirke yapmak için gerekli olan mayaya sirke anası denir. Doğal fermantasyon işlemi sonucunda sirke üzerinde kendiliğinden oluşan opak, jelimsi bir tabakadır. İlk yapıldığında oldukça ince, elden kayar bir kıvamda olan sirke anası zamanla saklandığı kabın şeklini alır ve kıvamı da kalınlaşır.
Sirke anası yapılışı:
Sirke anası yapmanın sirke yapmaktan pek farkı yok. İhtiyacınız olan malzemeler elma ya da üzüm gibi şeker oranı yüksek kolayca sirke yapılabilecek meyveler, nohut, bulgur ve su. Meyvelerin taze, olgun ve sağlam olmasına, suyun ise kireçsiz tatlı içme suyu olmasına dikkat edin. Öncelikle iyice yıkadığınız meyveleri küçük küçük doğrayıp bir cam kavanoza doldurun. Ardından içine bulgur, nohut ve içme suyu ekleyerek plastik bir kaşıkla karıştırın. Cam kavanozun ağzını temiz bir tülbentle kapatın ve 20 gün boyunca ışık almayan, serin bir yerde saklayın. 2 gün arayla kavanozu karıştırın. 20 günlük sürecin sonunda kavanozun üstünde jelimsi kıvamda ve opak bir tabaka oluşur. İşte sirke anası hazır. Artık onu farklı bir kaba alarak sirke yapımlarında kullanabilirsiniz. Peki hazırladığınız sirke anası nasıl saklanır? Sirke anası cam bir kavanoza alınarak üzeri sirke ile doldurulur. Kavanozun ağzı sıkıca kapatılır ve serin bir ortamda, nem geçirmeyen karanlık bir yerde muhafaza edilir.
EVDE SİRKE YAPMANIN PÜF NOKTALARI NELERDİR?
-Taze meyve kullanımına dikkat etmeniz gerekir, çünkü sirkenin ana kaynağı meyve olacaktır, o nedenle onun doğal olması sirkemizin doğal olması için önemlidir.
-Mutlaka cam kavanoz ya da cam kap kullanın, plastik kaplar uygun değildir. Eskiden toprak kaplarda karışımın her yerden hava alması sağlanarak yapılırmış, ama günümüz ev koşullarında cam kavanoz en iyi seçenek olacaktır.
-Çeşme suyu değil, içme suyu kullanın. Çünkü çeşme suyunun içinde çeşitli kimyasallar olabilir.
-Karışımın belirli aralıkla karıştırılması çok önemlidir, ne çok ne de az olmalıdır.
-Karışımın ışık almayan bir yerde bekletilmesi de mayalanma süreci için gereklidir.
- Karışımda su ve elma oranının dengede olması gerekir, elmaların üzerini geçecek kadar su konulması yeterlidir.
- Sirkenin tadı, lezzeti bekletilme süresiyle doğru oranlıdır, bu neden püf noktalardan biri de doğal sirke elde etmek için sabırlı olunması gerektiğidir.
HANGİ SİRKE NE İÇİN KULLANILIR?
-Elma, üzüm, alıç ve benzeri sirkeler; yemek ve salataların lezzetini artırmak, iştah kontrolü sağlamak, kişisel bakımda su ile seyreltilerek kullanılmak amacıyla tercih edilebiliyor.
-Beyaz sirke en çok ev ve gıda temizliğinde doğal bir temizleyici olarak yer alıyor.
-Balsamik sirke et ve balık yemeklerine lezzet katan bir sos olarak kullanılabiliyor.
-Ayva sirkesi hamur işi ve keklerde en çok kullanılan sirke çeşitlerinden biri olarak öne çıkıyor.
EVDE DOĞAL ELMA SİRKESİ TARİFİ
Malzemeler
1 çay bardağı nohut
1 kg elma
1 lt su
1 yemek kaşığı kaya tuzu
2 yemek kaşığı bal
Yapılışı
Elmalarınızı güzelce yıkayın. Yıkadığınız elmaların küçük küçük doğrayın. Çekirdekli kısımlarını çıkartın.
Önceden temizlenmiş ve içi kuru büyük boy cam bir kavanoza elma dilimlerini yerleştirin.
Elma dilimlerinin üzerine içme suyunu ekleyin. Üst kısmında bir parça boşluk kalmasına dikkat edin. Her kavanoza 2 yemek kaşığı kadar kıvamlı bir bal katıp tahta kaşık yardımıyla karıştırın.
Kavanozun üzerini hava alan pamuklu bir tülbentle kapatıp iple ya da lastikle sıkarak sabitleyin.
Güneş görmeyen ve karanlık bir ortamda yaklaşık 1,5 ay kadar bekletin. İlk zamanlarda gün aşırı, daha sonraki günlerde haftada bir kez tahta bir kaşık yardımıyla karıştırın. Elmalar dibe çökene kadar karıştırma işlemine bu aralıklarla devam edin.
Zaman içinde kavanozun üst kısmına çıkan elma dilimlerinin çürümeye başladığını, sirke koktuğunu göreceksiniz.
Tüm bu belirtiler oluşup sirke fermente olmaya başladığında sirkeyi süzüp elma posalarını atın.
Süzdüğünüz sirkeyi yeniden cam kavanoza alıp kalan bal ve tuzu ekledikten sonra karıştırın. Kapağı kapalı şekilde, serin bir yerde saklayın.
Sirke kavanozu üzerinde sirke anası denilen beyaz şeffaf bir yuvarlak oluşmaya başlayıp keskin bir koku geldiği zaman sirkeniz kullanıma hazır demektir. Sirke anasını tahta kaşıkla çıkarıp saklayabilirsiniz. Sirkenizi süzüp kullanabilirsiniz. Afiyet olsun.