İBB Başkanı, iptal edilen seçimlerin ardından YSK üyelerine ‘Ahmak’ dediği iddiasıyla açılan davada 2 yıl 7 ay 15 gün hapis cezasına çarptırıldı. Bu kararla muhalefetin cumhurbaşkanlığı seçiminde aday gösterebileceği düşünülen isimlerden biri hakkında siyaset yasağı getirilmiş oldu. İktidar kanadının ‘senaryo’ olarak nitelediği karar sonrası tartışmalar devam ederken görev süresi Ocak 2023’te bitecek olan YSK Başkanı Akkaya, İmamoğlu’nun aday olması durumunda yaşanabilecekleri yorumladı.
Her şartta 50+1 oy alınması gerekiyor
İmamoğlu’nun hakaret ettiği ileri sürülen kurul üyelerinden biri olan Akkaya “Bir cumhurbaşkanı adayı cezası kesinleşirse seçilse bile mazbatası verilmez, seçim yenilenir” dedi. “Adayken ceza alırsa adaylığı düşmez mi?” sorusu karşısında Akkaya “Hayır düşmez, yarışabilir ama seçilirse mazbatası verilmez” diye konuştu. “Tek aday bile olsa oyların yüzde 50+1’ini alması gerekir” ifadesini kullanan Akkaya, bunun referanduma dönüşecek ‘tek adaylı seçim’de de geçerli olduğunu kaydetti.
YSK Başkanı Muharrem Akkaya
"İmamoğlu seçilirse mazbatası verilmez"
2016’da atanan, 2020’de YSK’ya başkan olan Akkaya, iktidar kanadının ‘senaryo’ olarak nitelediği İBB Başkanı İmamoğlu’na siyasi yasak kararı sonrası oluşabilecek ihtimalleri değerlendirdi. Aynı davada şikayetçi olarak yer alan Akkaya’nın yargılaması süren dosya hakkında yorum yapması dikkat çekti. “Bir cumhurbaşkanı adayı cezası kesinleşirse seçilse bile mazbatası verilmez, seçim yenilenir” dedi. “Adayken ceza alırsa adaylığı düşmez mi?” sorusuna ise Akkaya “Hayır düşmez, yarışabilir ama seçilirse mazbatası verilmez” yanıtı verdi.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, iptal edilen seçimlerin ardından kendisine yönelik ‘Ahmak’ ifadesini Soylu’ya iletmesi üzerine açılan davada 2 yıl 7 ay 15 gün hapis cezasına çarptırıldı. O dönem YSK Başkanı olan Sadi Güven ve Kurul üyelerine hakaret iddiasıyla İmamoğlu’na siyasi yasak verildi. Karar sonrası siyasette cumhurbaşkanı adaylığı gündemi ısındı. 2016’da YSK üyeliğine atanan, 2020’de başkan seçilen ve ocak ayına kadar bu görevi yürütecek olan Muharrem Akkaya, İmamoğlu’nun adaylığında yaşanabilecekleri yorumladı. Habertürk yazarı Kübra Par’a konuşan Akkaya’ya, Akkaya, cumhurbaşkanı seçilen kişinin, seçimin ardından hakkında ‘siyasi yasak’ kararı çıktığında kazansa dahi mazbata verilemeyeceğini kaydetti.
Yerine başka aday gösterebilir
İmamoğlu’na verilen cezaların ardından konuşulan ‘cumhurbaşkanı adaylığı’ konusuyla ilgili YSK Başkanı Akkaya “Bir cumhurbaşkanı adayı, seçim takvimi açıklandıktan ve adaylığı YSK tarafından resmen kabul edildikten sonra siyasi yasaklı hale gelirse adaylığı düşer mi? Öyle bir durumda onu aday gösteren parti veya partiler yerine farklı bir ismi aday gösterebilir mi?” sorusuna “Yaşanacak süreçlere bağlı. Adaylık süreci kesinleşmeden cezası kesinleşirse yerine başka bir aday gösterebilirler. Fakat kesinleştikten sonra listeye dokunmamız mümkün değil. Seçime girer ama kazansa bile mazbatası verilmez” yanıtını verdi.
2019’da bunun örnekleri var
“Adayken ceza alırsa adaylığı düşmez mi?” sorusunu ise YSK Başkanı “Hayır adaylığı düşmez, isterse yarışabilir ama seçilmesi durumunda mazbatası verilmez. Bunun yaşanmış örnekleri de var. Mesela en son Ceylanpınar Belediye Başkanı 2019’da seçilmişti ama seçildikten sonra hakkında yargı kararı olduğu için mazbatasını iptal ettik. Muhtarlık seçimlerinde de bu sıklıkla yaşanabiliyor” şeklinde yanıtladı. Akkaya “Peki o durumda seçimi kim kazanıyor?” sorusuna da şu cevabı verdi: “İkinci en çok oyu alana mazbata veriyoruz.”
Tek aday da olsa yine en az yüzde 50+1 oy alması gerekiyor
Akkaya’ya “Diyelim sadece iki cumhurbaşkanı adayı yarışıyor. Biriyle ilgili siyasi yasak kararı çıkarsa ve o kişi yarıştan çekildiğini açıklarsa kalan aday tek başına yarışabilir mi?” sorusu da yöneltildi: “Evet, o durumda tek adayla referandum şeklinde yapıyoruz. Tek aday da olsa yine en az yüzde 50+1 oy alması gerekiyor. Kanunda özellikle ikinci tur için bu açıkça yazılmış, “Tek aday kalırsa referandum şeklinde yapılır” diye…” Akkaya sorulan surulara şöyle cevap verdi: “İlk turda olursa ?”: “Tabii yine aynı şekilde 50+1’i alması gerekir.
Yeminden sonra ceza bir şeyi değiştirmez
“Yani örneğin Erdoğan tek başına kalırsa “Cumhurbaşkanı olmasına ‘Evet’ mi yoksa ‘Hayır’ mı referandumuna dönüşüyor. Peki yüzde 50+1’i yakalayamazsa ne oluyor?” “O durumda seçilemez. Yeni bir süreç başlar.” “Resmen adayken ceza alan kişinin adaylıktan çekilme hakkı var değil mi?” “Tabii çekilebilir. Tamamen iradi bir durum. İsterse yarışabilir ama seçilirse mazbata alamaz.” “Diyelim hakkında yargı süreci devam eden aday seçildi, cumhurbaşkanı olarak yemin edip göreve başladı ve 2 ay sonra siyasi yasak kararı kesinleşti, o durumda ne olur? “Öncelikle o durumda olay bizden yani YSK’dan çıkmış oluyor. Karar mercii TBMM’dir. Fakat Cumhurbaşkanlığı dokunulmazlığı ve sorumsuzluğu olduğu için etkilenmez, dönem sonuna bırakılır. Milletvekillerinin de çok başına geliyor biliyorsunuz. Anayasa’daki istisnai hükümler dışında milletvekilliği düşmüyor.”
Mazbata alamaz ama şeçimler yenilenir
Akkaya “İkinci en çok oyu alana mazbata veriyoruz” sözlerine ise daha sonra düzeltme getirdi: “Belediye Başkanları seçiminde ikinci en çok oyu alan kazanıyor fakat Cumhurbaşkanı seçimi belediye başkanı gibi değil. İkinci en çok oy alana mazbata verilmez çünkü yüzde 50+1 şartı var. Cumhurbaşkanı seçilebilmek için tek aday bile olsa oyların yüzde 50+1’ini alması gerekir. Yani iki adaydan biri seçim takvimi açıklandıktan sonra ceza alırsa seçimi kazansa bile mazbatası verilmez ve seçimler yenilenir. 45. günü takip eden ilk Pazar gününde yeniden Cumhurbaşkanı seçimi yapılır.”