Bu soruya sebep olan şey de muhtemelen satrancın Avrupa'dan bize gelmiş olması yanılgısı. Bu yüzden de satranç taşlarının isimlerinin İngilizce hâline değil, asıl kökenine inmek gerekiyor.
Konu gündem olunca Emrah Safa Gürkan’ın da yorumları gecikmedi. Bakalım satranç taşlarının isimleri gerçekten nereden geliyor?
Türkçe ve İngilizcedeki satranç taşlarının isim farkları
Şah
Sanskritçede “kral/rajah” anlamını taşıyan bu taş, İngilizceye aynı şekilde geçiyor. Türkçeye çevrilişi ise "hükümdar, özellikle İran hükümdarı" anlamına gelen "şah"tan oluyor. Ayrıca "şah", bilindiği gibi “şah mat”, “Kral öldü.” anlamını taşıyor. Ancak gerçekten bir kralla oynandığında bu terim daha da sadeleştiriliyordu ve “Kral emekli oldu.” deniyordu.
Vezir
Kralın yanında vezir olması ilk bakışta mantıklı gibi görünse de bu aşamaya gelene kadar bazı kelimelerden geçildi. Sanskritçede “mantri/kralın danışmanı” olarak isimlendirilirken Araplar, Fransızcadaki “vierge/bakire”, diğer dillerdeki “regina/kraliçe” ve “dame/hanımefendi”den “wazir/vezir” kelimesine geçtiler. Ancak baktığınızda İngilizcede “vezir” taşına hâlâ “kraliçe” deniyor.
Fil