HABER7
Türkiye 4 gün sonra tarihinin en önemli seçimlerinden birini gerçekleştirecek. Milyonlarca seçmen demokratik haklarını kullanarak 2023-2028 yılları arasında Türkiye'yi yönetecek Cumhurbaşkanını ve Meclis'te görev yapacak milletvekillerini seçecek. Peki milyonlarca seçmenin sandığa giderek oy verme işlemini gerçekleştirdiği oy pusulaları hangi hallerde geçerli, hangi hallerde geçersiz sayılacak? Tüm detayları sizler için derledik...
SEÇMEN BİLGİ KÂĞIDINI GETİRMEK ZORUNLU MU?
Sandığa giderken, kimin nerede oy kullanacağını belirten seçmen bilgi kâğıdının getirilmesi zorunlu değil. Seçmen bilgi kâğıdı gelmeyenler, nerede, hangi sandıkta oy kullanacağını e-Devlet, YSK’nın internet sitesi, mobil uygulaması ya da çağrı merkezinden öğrenebilecek.
YANIMIZA HANGİ KİMLİK BELGELERİNİ ALABİLİRİZ
Seçmenler oy kullanmaya giderken, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan resimli ve resmi nitelikteki kimliğini yanında bulundurmak zorunda olacak. Geçerli sayılacak belgeler şu şekilde sıralanıyor; nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hâkim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi, “kimliğini tereddütsüz ortaya koyan” resimli, resmi nitelikteki belgeler.
CEP TELEFONUYLA KABİNE GİRMEK YASAK
Oy kullanma işlemi esnasında kişi yanında cep telefonu, fotoğraf makinesi ve film makinesi bulunduramayacak.
YATALAK VE GÖRME ENGELLİLERİN OY KULLANMA İŞLEMİ NASIL OLACAK?
Hastalığı nedeniyle yatalak olan seçmenler evlerine gelen seyyar sandıklarla oy kullanabilecek. Görme engelli seçmenler ise YSK tarafından oy pusulalarına uygun olarak hazırlanacak şablon ile oy kullanabilecek.
KİMLER OY KULLANAMAYACAK?
14 Mayıs tarihi itibariyle 18 yaşını dolduran tüm Türk vatandaşları oy kullanabilecek.Oy kullanamayacak kişiler ise şu şekilde sıralanıyor;
Silah altında bulunan erler, onbaşılar ve kıta çavuşları (her ne sebeple olursa olsun, izinli bulunanlar da bu hükme tabi)Askeri öğrencilerCeza infaz kurumlarında hükümlü olarak bulunanlar.GEÇERLİ/GEÇERSİZ ZARFLAR
Sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı, amblemi ve ilçe seçim kurulu mührü bulunan zarflar ile üzerinde leke veya çizik bulunsa dahi bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığı kesin olarak anlaşılamayan zarflar geçerli sayılacak.
YSK genelgesine göre de sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, “Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu” filigranı olmayan kâğıttan imal edilmiş olan, Yüksek Seçim Kurulu amblemi olmayan, üzerinde ilçe seçim kurulu mührü bulunmayan, üzerinde sandık kurulu mührü bulunmayan, tamamı yırtılmış olan, üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü dışında herhangi bir mühür, imza, yazı, parmak izi veya herhangi bir işaret bulunan zarflar da geçersiz sayılacak.
OY VERME İŞLEMİ NASIL GERÇEKLEŞECEK?
Oy verme işleminin gerçekleşme şekli;
Oy verme işlemi için sandık başına giden seçmen kimlik kartını gösterecek. Seçmenin adının listede bulunmasının ardından sandık kurulu başkanı kanuna uygun biçimde hazırlanmış ve mühürlenmiş oy zarfı ile birleşik oy pusulasını, hiçbir tarafında herhangi bir işaret bulunmadığını ve arkasının sandık kurulu mührü ile mühürlü olduğunu, sandık üyelerine göstererek “TERCİH” veya “EVET” mührünü seçmene vermek kaydıyla kabinin yerini gösterecek. Kabine giren seçmen, oy pusulasında tercih ettiği cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak veya bağımsız aday için ayrılan bölümden dışarı taşırmamak suretiyle “TERCİH” veya “EVET” mührünü basarak oyunu kullanacak. Seçmen, “TERCİH” veya “EVET” mührü dışında herhangi bir yerine imza atmaması veya işaret koymaması, aksi halde oyunun geçersiz sayılacağı, birleşik oy pusulasını düzgün bir şekilde katlayıp zarfa koyması ve yapıştırması konusunda bilgilendirilecek. Seçmen, oy kullanma kabinine cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla girmeyerek, varsa bu cihazlarını oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere bırakacak. Seçmene birleşik oy pusulalarından başka, zarfa hiçbir şey koymaması, aksi halde oyun geçersiz olacağı, hata veya başka bir nedenle yeni bir birleşik oy pusulası verilemeyeceği, cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi oy pusulalarının aynı zarfa konulacağı açıklanacak. Seçmen, açıklanan şekillerde oyunu kullandıktan sonra oy kullanma kabininden çıkmasının ardından zarfını sandığa atacak. Oy kullanma işlemini tamamlayan seçmen, adının yanında bulunan ilgili bölgeye imza atarak oy kullanma işlemini tamamlamış olacak. Seçmen, imza atmasını bilmiyor veya herhangi bir engeli nedeniyle imza atacak durumda bulunmuyorsa, sol elinin başparmağını basacak. Sol elinin başparmağı olmayanların hangi parmağını bastığı listenin imza bölümüne ayrıca yazılacak. Sandık kurulu başkanı, oyunu kullanmış, mührünü teslim etmiş ve sandık seçmen listesini imzalamış seçmenlerin, seçmen bilgi kâğıdının arka yüzünü imzalayıp mühürledikten sonra kimliği ile birlikte kendisine iade edecek.İTTİFAK ALANINA OY VERME
Seçmenin bir ittifak alanına bastığı mühür, o ittifaka oy olarak sayılacak. “İttifak alanında olmayan partilere” basılan mühür, direkt olarak o partiye gidecek. İttifak partileri için kullanılan oylar, ittifaktaki her bir partinin kendi oyu ile ittifakın ortak oylarının toplamından oluşuyor. Oy pusulasındaki ittifak alanında bulunan partilerden birine değil de bu alanın herhangi bir yerine basılan oylar geçerli sayılıyor ve ittifakın ortak oyları hanesine yazılıyor.
İttifak alanında iki partiye birden ya da iki partinin ortasına basılan oy ittifak oyu sayılırken, herhangi bir partiye ise yazılmıyor.
Öte yandan iki farklı cumhurbaşkanı adayına, aynı ittifak içinde yer almayan birden fazla siyasi partiye, birden fazla ittifaka veya birden fazla bağımsız adaya mühür basılan oylar geçersiz kabul ediliyor.
OYLAR HANGİ HALLERDE GEÇERSİZ OLUYOR
Oy pusulasına “EVET” ya da “TERCİH” mührü basılmayan, birden çok ittifaka, aynı ittifakta yer almayan parti veya adaya mühür basılan oylar geçersiz sayılıyor.Oy pusulasının bütünlüğünün bozulacak şekilde yırtılması ve koparılması, pusula üzerine mühür dışında veya mühür yerine herhangi bir özel işaretin, isim, imza kaşesi veya parmak izinin basılması oyu geçersiz hale getiriyor.
Oy pusulasının belirgin bir şekilde karalanması, çizilmesi veya işaretlenmesi, oy zarfından işaret amacı taşıyan herhangi bir maddenin çıkması oyun geçersiz sayılmasına neden oluyor.
Oy pusulalarından başka, zarfa hiçbir şey konulmayacak, aksi halde kullanılan oy geçerli olmayacak.