Oxford Üniversitesi'nde Avrupa çalışmaları alanında görev yapan tarihçi-yazar Prof. Dr. Timothy Garton Ash, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından “Vicdana Davet” temasıyla düzenlenen İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi'ne çevrimiçi katıldı. “Şimdinin Tarihi İçerisinde Türkiye” başlığıyla yaptığı konuşmada birçok ülke için yaptıkları ankete değinen Timothy Garton Ash, “Ankette hangi ülkelerin gerçek demokrasi yakınlığını sorduk. Hindistan'da bu oran yüzde 54, Çin'de ise yüzde 77 olarak çıktı. Türkiye'ye baktığımız zaman sadece yüzde 37'lik bir oran vardı. Türkiye ve Hindistan için sonuçlar ilginç. Yeni güçlerin ortaya çıktığını görüyoruz. Her iki ülkenin büyük güçler olarak geçmişleri var. Bunlara baktığımız zaman Türkiye büyük bir güç olarak tanımlıyoruz” diye konuştu.
ÇARPICI ANKET SONUÇLARI
Yapılan ankete göre Türkiye'deki yurttaşların yüzde 73'ünün Avrupa Birliği'nin gerekli bir ortak olduğu yönünde yanıt verdiğini açıklayan Timothy Garton Ash şunları söyledi:
“Yine yüzde 65'i ABD'nin bir müttefik ya da gerekli bir ortak olduğunu söyledi. İngiltere için daha az bir rakam verildi. Çin'in yüzde 55'i bir müttefik olduğu sonucu çıktı. Şaşırtıcı şekilde yüzde 69'u Rusya'nın gerekli bir ortak olduğunu söyledi. Rusya ve müttefikliğe baktığımız zaman ABD ile aynı. Bir tarafta Rusya ve Çin var. Burada Türkiye'nin yüzyıl önce yaptığı seçimlerle ilgili olarak; umuyorum ki bu yaz da benzer seçimler yapabilecek. Türkiye'nin bağımsız bir güç olduğunu düşünüyorum. Atatürk 'Kimseden ziyade kendimize benzeriz' diyor. Batı açısından baktığımızda; ulusal bir çıkar söz konusu. Bu şekilde bunların hizalandığını söyleyebiliriz. Demokratik dünyada, NATO'da bunu görüyoruz ama AB ile yakın ilişkide de bunu söyleyebiliriz.”
“TÜRKİYE BATI İLE BAĞLANIYOR”
Prof. Dr. Timothy Garton Ash, konuşmasının devamında, “AB kendisini yeni bir yapıya aldı. Burada sadece Batı, Balkanlardan bahsetmiyoruz. 1989'dan sonraki durumdan bahsediyoruz. Stratejik ortaklık, yakın ilişkinin AB ile kurulması gerekiyor. Jeostratejik olarak düşünüldüğünde dünyaya baktığımızda süper güçlü Çin'in ortaya çıktığını görüyoruz. Burada büyük güç olan Hindistan, Güney Afrika, Brezilya, Endonezya'yı görüyoruz. Jeostratejik olarak Türkiye'nin Batı ile bağlandığını görebiliyoruz. Türkiye bu noktada büyük ve bağımsız bir güç, NATO'nun bir parçası olduğunu, güçlü stratejik bir şekilde AB ile ortaklık kurduğundan bahsedebiliriz. Türkiye'nin yüz yıl önce, cumhuriyetin kurulduğu dönemde olduğu gibi 'aslında ne tarafa gideceğinizi biliyorsanız her yol iyidir' diye bir söz var. Bu çok iyi bir söz. Bizim ne yöne gideceğimizi bilmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.