En az 10 cm bir burna sahip olmak, eminiz ki herhangi bir canlı için oldukça zorlayıcıdır. Bir de bu uzunluğun giderek büyüdüğünü söylesek…
Bildiğimiz maymunların aksine hortumlu maymunlar, primatlar arasında en uzun burna sahip canlıları oluşturuyor. Peki neden onların da küçük bir burnu yok?
Proboscis maymunları, dünyanın en büyük üçüncü adası olan Borneo Adası’nda yaşıyor.
Asya’daki bu adanın bataklık ormanlarında ve kuraklıklarda yaşayan uzun burunlu maymunlara çok sık rastlamıyoruz. Malezya, Brunei ve Endonezya’da bu türleri görmek daha olası. Olağanüstü bir yüzücülüğe sahip bu maymunlar, büyüleyici özelliklere sahip.
Genellikle kahverengi tüyleri, büyük göbekleri ve uzun burunlarıyla tanınan bu türler, diğer maymun türlerinden özellikleri bakımından da ayrılıyor. Aslında oldukça insan canlısı olan proboscisler, üstün zıplama ve yüzme yeteneklerine sahip.
Erkek maymunların burunları, dişilere göre daha uzun oluyor.
Bu uzunluğu bir çeşit çiftleşme ritüeli olarak kabul edebilirsiniz. Çünkü erkek maymunlar, büyük burunlarıyla çiftleşme çağrılarını daha da güçlendiriyor. Dişileri etkileyen uzun burun, sağlıklı bir çiftleşmenin de sembolü olarak değerlendirilebilir.
Tabii burunlarını yalnızca çiftleşme çağrısı için kullandıklarını söylemek pek doğru olmaz. Doğadaki canlıların iletişim biçimleri türlerine göre değişiklik gösteriyor. Bu maymun türlerinin de iletişimleri burunlarıyla gerçekleşiyor, çevreden gelen tehdit ve tehlikeleri hissettiklerinde burunları kan ile doluyor ve normalde çıkardıkları ses, daha boğuk bir hâl alıyor.
Uzun burunları dışında primatlardan ayrılan bir önemli özellikleri de sucul olmaları.
20 metre derinliğe kadar yüzebildikleri bilinen uzun burunlu maymunların ne yazık ki nesli tükenmeye yakın. Koruma altına alınan türün güncel sayısının 1000’in altına indiği bilinenler arasında.
Daha önce gerçekleştirilen bir çalışmaya göre bu maymunların erkeklerinin burun uzunluğu, çiftleştikleri dişi sayısıyla bağlantılı. Maymunların kafatasları incelenerek kemikli burun boşlukları tespit edildi. Buna göre erkek maymunların boşlukları ve burnunun uzunluğunun, daha yüksek sesler çıkarmasını sağlayacak şekilde evrimleştiği tespit edildi.
Cinsel olgunluğa erişen erkeklerin burunları uzamayı durdursa da etli kısmı büyümeye devam ediyor.
Kaynaklar: National Geographic, One Earth, BBCİlginizi çekebilir: