İklim değişikliklerine, doğal afetlere ve hatta insan etkisine rağmen varlıklarını sürdürmeyi başarmış. Bir tanesi hariç!
Peki, bu kadar uzun süre hayatta kalmayı nasıl başarıyorlar? İşte dünyanın en yaşlı ve hâlâ yaşayan bitkileri!
Posidonia Okyanus Çayırları
İspanya’da bulunan Posidonia oceanica, dünyanın en yaşlı klonal organizmalarından biri. Bilim insanları, bazı çayırların 100.000 yıl öncesine kadar uzandığını tahmin ediyor. Deniz ekosistemi için büyük bir oksijen kaynağı olan bitki maalesef ki iklim değişikliği nedeniyle tehlike altında.
Pando
ABD’nin Utah eyaletinde bulunan Pando, aslında tek bir organizma olarak kabul edilen devasa bir kavak topluluğu. Yaklaşık 80.000 yıl önce köklerinden filizlenerek çoğaldığı düşünülen Pando, dünyanın en yaşlı canlılarından biri.
Old Tjikko
İsveç’te bulunan ve Avrupa’nın en yaşlı ağacı olarak bilinen Old Tjikko, yaklaşık 9.550 yaşında bir Norveç ladini (Picea abies). Bireysel olarak bu kadar yaşlı olmasa da kök sisteminin binlerce yıldır kendini yenileyerek hayatta kaldığı keşfedildi.
Huon Çamı
Tazmanya’da bulunan Huon Çamı (Lagarostrobos franklinii), klonal çoğalma yöntemiyle 10.000 yıldan fazla bir süredir hayatta kalmayı başarmış. Tek bir birey olarak değil, klonal koloniler hâlinde yaşadığı için nesiller boyunca varlığını sürdürebilmiş.
King's Holly
Avustralya’nın Tazmanya bölgesinde bulunan King’s Holly (Lomatia tasmanica), yaklaşık 43.000 yıllık bir geçmişe sahip. Klonal üreme ile çoğalan bitki, varlığını koruyabilen nadir türlerden biri ve en tehlike altındaki bitkilerden.
Methuselah Çamı
ABD'nin Kaliforniya eyaletinde bulunan Methuselah Çamı (Pinus longaeva), dünyanın en yaşlı bireysel ağacı olarak kabul ediliyor. Yaklaşık 4.800 yaşında olduğu tahmin edilen ağaç, tam konumu gizli tutularak korunuyor.
Jomon Sugi
Japonya’nın Yakushima Adası’nda yer alan Jomon Sugi, yaklaşık 2.000 ila 7.000 yaşında olduğu tahmin edilen bir Japon selvisi türü. Çevresindeki nemli orman ekosistemi sayesinde binlerce yıldır ayakta kalmayı başarmış.
Prometheus Ağacı
Son ağacımız yaşamasa da adı hâlâ geçiyor. Methuselah’dan bile daha yaşlı olduğu düşünülen Prometheus Ağacı, 1964’te kesilmeden önce yaklaşık 4.900 yaşındaydı. Ne yazık ki bilimsel araştırmalar sırasında yanlışlıkla yok edilen bu ağaç, dünyadaki en eski organizmalardan biri olarak tarihe geçti.
Dünyanın en eski bitkilerinin sırrı ne?
Bu bitkiler, uzun yaşamlarını çeşitli adaptasyonlara borçlu. Yavaş büyüme, aşırı dayanıklılık, klonal çoğalma ve olağanüstü genetik yapılar, onları binlerce yıl boyunca hayatta tutan temel özellikler. Birçok eski bitki izole bölgelerde yaşadığı için de insan etkisinden nispeten korunmuş durumdalar.
Kaynaklar: Science Focus, Eco Watch, Oldest, Arkeoloji ve Sanat YayınlarıEskilere dair: