Bir uyduyu roket ile yörüngeye yerleştirmek için çok büyük paralar gerekiyor. Söz konusu miktar ise yaklaşık 50 milyon dolar. Bu masraflar uzay endüstrisine erişimi fazlasıyla kısıtlarken, aslında durum o kadar da kötü değil. NASA’ya göre şu an kafamızın üstünde, yörüngede dolaşan 27 bine kadar iri uzay çöpü bulunuyor. Bu çöpler ortalama 25 yıl sonra yörüngeden çıkıp yeniden atmosfere girdikleri sırada yanarak yok oluyorlar.
HER İKİ KONUDA DA UMUT VEREN BİR İLERLEME KAYDEDİLDİ
Yine de uzayı keşfetmeyi ve uzaydan faydalanmayı güvenli ve uygulanabilir halde tutmak istiyorsak, masraflar düşerken uyduların kullanım ömürlerinin de kısalması önem taşıyor. Şimdiyse Brown Üniversitesinde çalışan bir grup öğrenci ve araştırmacı, her iki konuda da umut veren bir ilerleme kaydetti.
Populer Science Türkçe'de yer alan detaylara göre araştırma takımı, geçen yıl bir somun ekmek boyutundaki küp uydusunu SpaceX Falcon 9 roketiyle birlikte başarıyla uzaya fırlatmış. Üretim maliyeti nispeten düşük olan (10.000 dolar) uydunun önemli derecede kısaltılan çalışma ömrünün ise sadece beş yıl olduğu tahmin ediliyor.
Dahası bu mikro uydunun büyük bir bölümü, 48 tane AA pille çalışan 20 dolarlık Arduino Nano mikroişlemcisi gibi erişilebilir ve satışa hazır bileşenlerden imal edilmiş. Öğrencilerin isimlerinin baş harflerinden oluşmasının yanısıra Sputnik’e de kelime oyunu yapılan SBUDNIC, neredeyse hiçbiri özel olarak uzay yolculuğu için tasarlanmamış malzemelerden yapılan ilk uydu türü olabilir.
'HAFİF, KÜÇÜK VE UCUZ'
Ek olarak araştırmacılar, Kapton filminden yapılan ve küp uydu Dünya’nın yaklaşık 520 kilometre yukarısında yörüngeye ulaştığı zaman açılan, 3 boyutlu yazıcıyla yazdırılmış bir yelken de eklemişler. Öğrencilerin yaptığı uydu, takip işleminin 2022’nin Mayıs sonlarında başlamasından bu yana 470 kilometreye kadar alçalmış; yani Falcon 9 ile yolculuk eden ve yaklaşık 500 kilometre yükseklikte kalan arkadaşlarından çok daha aşağıya kadar.
Brown Üniversitesinde çalışan misafir mühendislik doçenti Rick Fleeter, “Uydunun çalışma şeklinin kuram ve fiziği epey kabul görmüş durumda” diyor. “Bu görevin gösterdiği şey, daha çok onu nasıl icra ettiğinizle ilgiliydi; bunu yapan mekanizmayı nasıl inşa ettiğinizle ve bunu nasıl böylesine hafif, küçük ve ucuz yaptığınızla.”
SBUDNIC’in bu yankılanan başarısıyla birlikte araştırmacılar, gelecekteki uydular için daha farklı ölçeklerde benzer yelkenli tasarımlar uygulamanın uyduların ömrünü önemli derecede azaltmaya yardımcı olabilmesini ve böylelikle uzaydaki kargaşayı azaltarak, yörüngede gezecek insanlar ile cihazlar için daha güvenli bir ortam sağlanabilmesini umuyor. Eğer 10.000 dolar bütçenizin hâlâ biraz dışındaysa, takıma biraz daha süre verin. “Biz burada bu olasılığı daha çok insana açıyoruz… Bütün engelleri ortadan kaldırmıyoruz ama bir yerden başlamanız gerekiyor” diyor Fleeter.