Gayrimenkul satışında yeni dönem başlıyor. Bugüne kadar sadece tapu dairelerinde yapılan alım-satım işlemleri 4 Temmuz itibarıyla noterlerde de gerçekleşecek. Hürriyet, vatandaşın tapu devri için nereye müracaat edeceğini, başvuruyu nasıl yapacağını, sözleşmeyi nasıl imzalayacağını, noterden tapu devir ücretlerinin kaç lira olacağını derledi. İşte noterden tapu devriyle ilgili bilmeniz gerekenler...
Noterler neden sürece dahil edildi?
Gayrimenkul alım-satım trafiğinde yaşanan artış özellikle büyükşehirlerdeki tapu dairelerinde yoğunluğa neden oluyor, kimi dönemlerde randevu alınamıyordu. Tapudaki yoğunluğun azaltılması amacıyla yeni bir uygulama ihtiyacı ortaya çıktı ve noterler sisteme dahil edildi.
Sadece konut satışı mı gerçekleşecek?
Noterlerde sadece konut değil, ofis, dükkân, arsa ve tarla gibi ‘tüm taşınmazların’ alım-satım işlemi yapılacak.
Satış için nereye nasıl başvuru yapılacak?
Notere randevusuz gidilmesi mümkün değil. Satış işlemini noterden yapmak isteyenler Türkiye Noterler Birliği’nin ‘e-randevu/başvuru’ uygulamasından e-Devlet kapısını kullanarak başvuru yapacak. Başvuru esnasında, satışı yapılacak taşınmaz seçilecek. Türkiye Noterler Birliği Bilgi Sistemi’ne (TNBBS), tarafların bilgileri, taşınmazın emlak vergi değeri ile taraflar arasında belirlenen satış bedeli gibi bilgiler işlenecek ve belgeleri yüklenecek. (Yüklenen belgelerin asılları, randevu tarihi ve saatinde ibraz edilecek.)
Ayrıca işlemin yapılacağı noterlik de başvuru aşamasında seçilecek. Türkiye Noterler Birligi Bilisim Sistemi’ne gönderilen talepler seçilen noterliğin başvuru ekranına düşecek. Noterin hukuki veya fiili bir engeli nedeniyle başvuru belgesini düzenleyememesi hâlinde başvuru reddedilerek taraflara noterlik bilgisini güncelleme imkânı sağlanacak. Bu durum tarafların kaydettikleri telefon numaralarına kısa mesajla bildirilecek.
Alım-satım işlemi nasıl tamamlanacak?
- Başvurudan sonra noter, başvuru belgesi düzenleyecek.
- Noter, düzenlediği başvuru belgesini Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne, Tapu ve Kadastro Paylaşım Sistemi (TAKPAS) üzerinden iletecek. Satışı yapılacak taşınmaza ait ayrıntılı tapu kayıt bilgileri ile diğer bilgi ve belgeleri de TAKPAS üzerinden sorgulayacak. Taşınmaza ilişkin belgelerin eksik olması hâlinde eksiklikler taşınmazın kayıtlı olduğu tapu müdürlüğünden talep edilecek. Noter, eksik belge ya da taşınmazın satışına engel hukuki bir durumun bulunmadığını tespit ettikten sonra sözleşme hazırlayacak.
- Genel Müdürlük, işleme ait döner sermaye hizmet bedeli ile tapu harcının tahsiline ilişkin e-tahsilat seri numarası üretip notere TAKPAS’tan iletecek. Noter, e-tahsilat seri numarası ve ödeme yöntemi ile sözleşmenin imzalanmasına yönelik randevu tarih ve saatini taraflara kısa mesajla bildirecek.
- Taraflara, randevu tarih ve saatinde noterlikte hazır bulunmazlarsa, 10 gün içinde noterliğe müracaat etmeleri halinde işlemin yapılacağı, aksi takdirde başvurunun iptal edileceği bilgisi de yine aynı mesajla iletilecek.
Tapular nasıl teslim edilecek?
- Noter, taşınmazın satışını kısıtlayıcı veya satışa engel hukuki bir durumun bulunmadığını tespit ettikten sonra sözleşmeyi taraflara imzalatıp Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi’nden (TAKBİS) yevmiye numarası alarak sözleşmeyi ve diğer belgeleri TAKBİS’e kaydedecek. Sözleşmenin TAKBİS’e kaydından sonra tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanacak. Sözleşme ile diğer belgeler süresiz saklanmak üzere noter tarafından TNBBS’ye kaydedilirken, aynı zamanda fiziki olarak da arşivlenecek.
- Taraflara, sözleşme imzalandıktan sonra noter tarafından tapu senedi teslim edilecek.
Notere ek ücret ödenecek mi?
Tapu dairesinde yapılan işlemlerde satış bedelinin yüzde 4’ü kadar tapu harcı ödenirken, noterlerde buna ek bir ücret daha alınacak. Noter ücreti taşınmazın değerine göre 500 liradan az ve 4 bin liradan fazla olamayacak. Ayrıca bu miktarlar her yıl yeniden değerleme oranında artacak.
Noterden tapu devrinin avantajları ve dezavantajlarıNoterden alım-satım dönemi ile vatandaş işlemlerini daha hızlı yapabilecek. Üstelik Tapu dairelerinde işlemler sadece hafta içi yapılırken, nöbetçi Noter uygulaması sayesinde hafta sonunda da taşınmaz alım-satımı yapılabilecek. - Ancak bununla birlikte ek Ücret ödenmesi nedeniyle ne kadar tercih edileceği de zamanla görülecek. - Ayrıca yeni sistemin noterlere yüklediği sorumluluğun etkileri de merak ediliyor. - Çünkü taşınmaz satış sözleşmesinin düzenlenmesinden dolayı oluşan zarardan noterler de sorumlu olacak. Bu zararın devlet tarafından ödenmesi halinde devlet, sözleşmeyi düzenleyen notere rücu edebilecek. - Bu durum nedeniyle işlem yapmaktan kaçınmalar yaşanabileceği de belirtiliyor.