Bursa’nın Nilüfer Belediyesi tarafından bu yıl iki kez kültürel etinlikler için Bursa’ya davet edildim. Bu son gidişim Misi’ye idi. Yeni adı ile Gümüştepe Mahallesi’ne. Mimarisi, evlerin restorasyonu ve halkıyla nasıl sempatik bir mahalle anlatamam. Üstelik her sokağında başka bir müze başka bir atölye, başka bir kültür evi, çocuk kütüphanesi yer alıyor.
Hele bir edebiyat müzesi var ki saatlerinizi geçirebilirsiniz içinde. Kafeler, hediyelik eşya dükkânları...
Kuruluşu milattan önceye dayanan Misi’nin toplam nüfusu 1300 kişiymiş. Ortasından Nilüfer Çayı akıyor, yemyeşil. Evler de rengârenk. Davet sebebi Misi Fotoğraf Müzesi’nde açılan “Misi’den Gümüştepe’ye Fotoğraf Sergisi idi. Küratörü Engin Özendes. Aslında Nilüfer Belediyesi bu müzeyi açalı beş yıl oldu, ilk günden, 7 Ekim 2017’den beri Engin Özendes hem danışmanı hem küratörü. Özendes bugüne kadar bu küçücük sevimli beldede kimlerin sergisini açmadı ki... Küratör, “2018’de açtığım ‘Nadar’ın (1820-1910) Portreleri en büyük hayalimdi” diyor. Jochen Proehl’den Ahmet Elhan’a, Othmar Pferschy’den Ersin Alok’a, Ali Kabaş’a, Arzu Karamani Pekin’e kadar fotoğraf dünyasından tanıdığımız yerli yabancı isimlerin bir bölümü bu müzede yerini aldı.
2021’de de Ömer Koç’un koleksiyonundan bir 19. yüzyıl seçkisi sergilendi. “Müzede belli bir çizgiyi tutturduğunuz zaman onun altına düşemezsiniz” diyor Özendes. ‘Misi’den Gümüştepe’ye’ sergisi bir beşinci yıl armağanı, o yüzden de konusu Misi’ye ait olmalıydı. Sergide üç fotoğraf sanatçısının işleri yer alıyor.
Sıtkı Kösemen Misi halkının, insanlarının portrelerini çekti. Altına koyduğu mini röportajlar bu kişiler hakkında izleyiciye ufak ipuçları veriyor. Siyah beyaz ustası Timurtaş Onan, Misi’nin içindeki köyü dışarı çıkarmayı aklına koydu. “Değirmenler ve şaraphaneler gitmiş ama yine de naif yapısını koruyor. Biraz da sinematografik bakmaya çalıştım” diyor. Murat Germen ise “Suyun peşinden gittim” diye başlıyor söze. Germen, 40 km öteden Nilüfer Çayı’nın kaynağından başlayarak izliyor ve artık atıklarla kaynağındaki saflığı koruyamadan vardığı noktaya kadar peşini bırakmıyor. Adeta bir belgesel. Nilüfer Çayı’nın eski adı Silvardos (gümüş nehir) imiş. O yüzden sanatçı da nehirle ilgili fotoğrafları gümüşe referansla siyah beyaza çevirmiş. Nilüfer Çayı Bursa’ya doğru yol aldıkça biz de fotoğraflarla kirliliğini adım adım izleyebiliyoruz. Suyun bir miras olması yanı sıra Murat Germen miras olan binaları da kendi fotoğraf pratiğindeki anlatımlarla belgelemiş. “Bursa’ya geldiğimizde maalesef her iki miras da kaybolmuş gitmiş” diyor.
Arşiv...
Misi’deki yerleşim arkeolojik dönemden başladığından Arkeolog Prof. Dr. Mustafa Şahin bölgenin tarihçesi ile, fotoğraf arşivcisi, Misi köylü İzzettin Gümüş ise albümündeki fotoğraflarla sergiye katkıda bulunuyorlar. Fotoğraf Müzesi’nin sergi salonu dışında karanlık odası, arşiv ve seminer odası ve kütüphanesi de var.