Aslında cevap, genetiğimizde saklı diyerek basit bir açıklamayla konuyu kapatabiliriz, ancak sanıldığı kadar basit değil.
Bilim, gamzelerin anatomik bir tesadüften ibaret olduğunu söylese de bu çukurlar, bir kimliğin parçası hâline dönüşüyor. Peki neden hepimiz gamzeli olarak doğmuyoruz?
Gamzelerin kökeni, yüz kaslarımızın deriye bağlanma şekliyle ilgili.
Zygomaticus major adı verilen kas, gülümserken yanağı yukarı çekmekle görevli. Ancak bu kasın bir kısmı, bazı insanlarda deriye daha kısa ve derinden bağlanıyor. İşte gamze dediğimiz o çukurlar, tam da bu bağlantı noktasında oluşuyor.
İnsanlara genetik olarak aktarılan bu özellik, tek bir baskın genle ilişkilendirilse de aslında birden fazla gen ve hatta epigenetik faktörler de devreye giriyor. Mesela bir çocuğun gamzeli doğması için ebeveynlerden yalnızca birinin bu geni taşıması yeterli görünse bile genlerin "sessiz kalma" ihtimali veya embriyonik gelişim sırasındaki rastgele varyasyonlar, herkesin bu özelliği taşımamasının sebebi olabiliyor.
Embriyonik dönemdeki kas dokusunun şekillenmesi de gamzelerin oluşumunu belirliyor.
Hücrelerin bölünme hızı, kas liflerinin uzama açısı ve deri altı yağ dokusunun dağılımı gibi detaylar, doğum anında yüzde oluşan bu çukurları oluşturabiliyor. Hatta bazı insanlar çocukluklarında gamzeliyken, yağ dokusunun azalması veya kas tonusunun değişmesiyle gamzelerini kaybedebiliyor. Tabii tam tersi de mümkün.
“Evrimsel süreçte gamzelerin bir işlevi var mıydı?” diye soracak olursak, bilim bu soruya net bir yanıt veremiyor. Bazı antropologlar, gamzelerin geçmişte sosyal bağ kurmada ve samimiyet sinyali vermede rol oynamış olabileceğini düşünse de bu teori, kanıtlanmış değil.
Kimi toplumlarda gamzeler, bir şans sembolü sayılırken kimi inanışlarda da “Tanrı'nın parmak izi” olarak yorumlanıyor.
Toplumda birçok insan, gamzelerin oluşmasının bir “kas eksikliğine” dayandığını söylese de esas olan, embriyonik gelişiminde şekillenen, genlerle aktarılan birer dokudur ve kasların anatomik olarak konumuyla alakalıdır.
Kısacası her insanda bulunmayan gamzeler, anne karnında 5-8. haftalarda şekillenen yüz kaslarıyla hücrelerin hareketi ve bağ dokularıyla ilişkilidir. Yani, sanılanın aksine gamze, bir “eksiklik” değil, çeşitliliktir.
Kaynaklar: 1, 2, 3İlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: