Guinness Rekorlar Kitabı’na da “dünyanın en uzun süre yanan ampulü” olarak giren bu ampul, o günden beri nasıl yanmaya devam edebiliyor?
Işığını hiç kaybetmemesinin ardındaki sır ne ve günümüzdeki ampullerden farkı ne?
1890’ların sonunda üretildi.
Ohio’daki Shelby Electric Company tarafından el yapımı olarak üretilen ampul, 1901’de Livermore-Pleasanton İtfaiye Departmanına bağışlandı. “Yüzyıllık Işık” olarak da bilinen bu ampulün bu kadar uzun süre dayanmasının ardındaki gizem ne?
Ampulün içinde kullanılan malzemeler, günümüzdekinden epey farklı.
Ampulün içindeki filamanların günümüzde kullanılan ampullerden sekiz kat kalın olması, yüksek kaliteli pirinç ve cam bileşenlerinin kullanılması, karbondan imal edilmesi, dayanıklılığının sırları arasında. Kalın filamanlar ısındıkça elektrik iletme yetkisi yerine ışığın kalitesini arttırıyor.
Sürekli çalışmasıyla da bir yandan ampulün sürekli kapatmayla alakalı stresi ortadan kalkıyor ve böylelikle ampulün sıcaklığının artmasına ve azalmasına neden oluyor.
Ayrıca başlangıçta 60 W olsa da şimdi yaklaşık 4 W ile yüksek nitrojen atmosferi de uzun ömürlü olmasını destekliyor.
Birkaç kere söndü ama sebebi ampulün yapısından kaynaklı değil.
123 yıldır ampul sadece 2 kere söndü. İlki 1976’ta itfaiye istasyonunun yerinin değiştirilmesi sırasında yaşandı. Taşıma sırasında da ampulü özel bir kutuya koydular ve itfaiye araçlarının refakati ile taşındı.
İkincisi ise 20 Mayıs 2013’te oldu. 9 saat 45 dakika kapalı kaldı ama sorun güç kaynağındaki bir arızaydı. Özel güç kaynağının uzatma kablosu kullanılarak tamir edilmesiyle ampul tekrar yanmaya devam etti.
Işığın bekçisi de var.
İncelemeler sonunda bu ampulün nasıl bu kadar uzun süre yandığı açıklanabilse de yaklaşık 50 yıldır ampulle ilgilenen Emekli İtfaiye Şefi Yardımcısı Tom Bramell, ampulün nasıl bu kadar uzun süre dayanabildiğinin hâlâ tam olarak anlaşılamadığını belirtiyor.
Dünyanın farklı yerlerinden insanlarla da konuşan Bramell, emekli olsa da ampul hakkında bilgiler paylaşmaya devam ediyor.
Bu ampul sayesinde görüyoruz ki dayanıklılık ve kalite konularında geçmişte yapılan işler epey etkileyici. Yolunuz bir gün itfaiye teşkilatına düşer mi bilmiyoruz ama istasyondaki kamera sayesinde ampulü internet üzerinden canlı olarak da izleyebilirsiniz.
Kaynaklar: Live Science, History Facts, AA, Centennial Light, Guinness World RecordsBunları da inceleyebilirsiniz: