Yaşadığı dönemin en büyük sanatçısı olarak görülen Michelangelo, şu anda da tüm zamanların en büyük sanatçılarından biri olarak kabul ediliyor. Resim, heykel ve mimarlık alanlarındaki birbirinden güzel eserleri, kendine hayran bırakıyor.
Tam adı Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni olan İtalyan sanatçı, tüm bunların yanında ayrıca bir Rönesans şairiydi. Sanatın her alanında parmağı vardı desek abartmış olmayız. Gelin şimdi Michelangelo kimdir daha yakından bakalım ve büyük ustanın elinden çıkan eserlerinin hikâyelerini inceleyelim.
Hayattayken biyografisi yayımlanan ilk Batılı sanatçı Michelangelo kimdir?
İtalyan Rönesansı'nın en parlak sanatçılarından biri olan Michelangelo, 6 Mart 1475’te İtalya’da doğmuştu. Ailesi, Michelangelo henüz bebekken Floransa’ya gitti ve onu, taş ustası bir ailenin yanına yerleştirdi.
Eğitim çağına geldiğinde ilgisi daha çok kiliselerdeki ressamları izlemek ve gördüklerini çizmek üzerineydi. Okulda aldığı eğitimle pek bir bağı yoktu ancak yine okulda tanıştığı bir arkadaşı ona hayatının iyiliğini yapmıştı. Michelangelo’yu, Domenico Ghirlandaio adlı ressamla tanıştırmıştı.
Zaten ailesi de Michelangelo’nun eğitimle pek ilgisi olmadığını fark etmişti ve onu 13 yaşındayken Ghirlandaio’nun atölyesinde çırak olarak çalıştırmaya göndermişti. Orada, fresk tekniğini (Sıva üzerine çeşitli boyalarla yapılan resimler) öğrendi. Daha sonra ise Floransa hükümdarı Lorenzo de’ Medici’nin sarayının bahçesinde klasik heykel eğitimi aldı. Artık Michelangelo, Floransa’nın elit tabakasına erişme olanağına sahipti.
Heykeltıraş Bertoldo di Giovanni’nin yanında eğitim gördü, önde gelen şairlerle, akademisyenlerle ve hümanistlerle tanıştı. Ayrıca anatomiyi anlamak amacıyla kadavraları inceledi. Anatomi ve heykeltıraşlığın birleşimi, onu o yapan şey oldu. Henüz 16 yaşında yarattığı “Bir Basamağa Oturan Madonna” ve “Sentorların Savaşı”, bunun en büyük kanıtıydı.
Hayatının ilerleyen dönemlerinde Bologna’ya taşınan sanatçı burada, ölen bir heykeltıraşın yerine geçmek ve büyük bir proje olan mezar e türbeyi tamamlamak için gereken son figürleri oymak amacıyla işe alındı. Ayrıca birçok farklı eserleri inceleme fırsatı yakaladı.
Daha sonra Floransa’ya geri döndü ve heykeller üzerinde çalışmaya devam etti. 1504’te tamamladığı "Davut" heykeli, olağanüstü teknik becerilerini ve sembolik hayal gücünü kesin olarak kanıtladı.
Hayatının son 30 yılını; Sistine Şapeli’ndeki “Son Yargı” freskine, şiir yazmaya ve mimariye adadı. Ellerinde oluşan romatizmal hastalık onu etkilese de çalışmalarına tarz değiştirerek devam etti. 1564 senesinde, 89 yaşında hayatını kaybetti.
Michelangelo’nun eserleri:
"Son Yargı/Kıyamet Günü" (The Last Judgement), 1536-1541"Adem’in Oluşturılışı" (The Creation of Adam), 1511"Davut Heykeli" (David), 1504"Madonna ve Çocuk" (Madonna of Bruges), 1501-1504"Musa’nın Hükmü" (Moses), 1513-1515"Kutsal Aile" (Doni Tondo), 1507"Melek" (The Statue of Angel), 1495“Son Yargı”, Michelangelo'nun eserleri arasında en dikkat çekenlerden. Şu detaylara bakın:
“Son Yargı”, Michelangelo’nun Vatikan’daki Sistine Şapeli’nin sunak duvarına yaptığı bir fresk. Bu fresk, İsa’nın ikinci gelişini ve Tanrı’nın insanlığa son ve nihai kararını temsil ediyor. Aslında eserin asıl konusu diriliş olacaktı fakat papanın ölümünden sonra kıyamet odaklı bir temanın 1530’lardaki Roma için daha uygun olacağını düşünüldü.
Eserdeki figürlerin büyük oranda çıplak olması, geleneksel kıyamet tasvirlerine apayrı bir pencere açtı. İnsanların çıplaklıkları, eşitliklerini temsil ediyordu. Sol tarafta kurtulanlar varken lanetliler, sağ taraftaydı. Böylece kutsanmışlar ve lanetliler birbirinden ayrılıyordu.
“Adem’in Oluşturılışı” eseri de en az “Son Yargı” kadar meşhur ve modern dünyada da her yerde karşımıza çıkıyor.
Yine Sistine Şapeli’nde yer alan bu fresk, geçmişten günümüze kopyası en fazla yapılan dinî resimlerinden biri. Eser, Tanrı’nın ilk insan Adem’e hayat vermesini tasvir ediyor. Üstelik burada Tanrı'nın yüzü olarak Michelangelo’nun kendi yüzünü çizdiği iddia ediliyor.
Özellikle ellerin detayını her yerde görebileceğimiz freskte, bir başka görüşe göre Rönesans ve reformdan sonra insanlığın tanrıya nasıl yabancılaştığı anlatılmak isteniyor olabilir. Sanırım bunu Michelangelo dirilip dile getirmediği sürece asla bilemeyeceğiz.
Rönesans heykel sanatının başyapıtı, karşınızda Michelangelo’nun en bilindik heykellerinden “Davut”.
3 yılda tamamlanan Davut heykeli, neredeyse kusursuz insan oranlarına sahip. Michelangelo’ya göre Davut, sanatçının çalıştığı mermer bloğunun hâlihazırda içindedir ve mermeri oyarak onu dışarı çıkarmıştır. Tıpkı bedenin derinliklerinde yatan ruh gibi. İşte sanatçının dayandığı bu disipline “disegno” deniyor ve “Davut” heykeli de bu disipline göre şekilleniyor.
Hayranlık uyandıran heykel, ilk olarak İtalya’nın Floransa kentinin merkezine yerleştirilmiş olsa da meydana gelebilecek zararlar düşünüldüğünde Floransa Akademi Galerisine götürülmüştür. Şu anda hâlâ burada, sadece heykeli görmek için akın eden ziyaretçileri büyülemeye devam ediyor. Dünya çapında ise eserin birebir boyutlarındaki kopyaları, farklı yerlerde sergilenmeye devam ediyor.