Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) çalışanlarının görüşlerini paylaştığı Merkez'in Güncesi isimli blogda yer alan analize göre, altında kota uygulaması altın ithalatı kompozisyonunda önemli bir değişime neden oldu.
Analizde, "7 Ağustos 2023 tarihinden itibaren geçerli olan kota uygulaması ile işlenmemiş altın ithalatı hızlı bir şekilde geriledi. Ağustos 2023'te 12 aylık birikimli olarak 34 milyar dolar seviyesinde olan işlenmemiş altın ithalatı, 2024 yılı kasım ayı itibarıyla yarı yarıya azalarak 17 milyar doların altına kadar geriledi" denildi.
Mücevherat ithalatında hızlı artış
Tüketim malları içinde sınıflandırılan mücevherat ithalatında kota sonrası dönemde hızlı bir artış olduğuna dikkat çekilen analizde "12 aylık mücevherat ithalatı, kota uygulamasının başladığı 2023 yılı Ağustos ayında 1,6 milyar dolar civarındayken, geçen yılın kasım ayı itibarıyla yaklaşık 4 kat artarak 6.4 milyar doları aştı" görüşe yer verildi.
İşlenmemiş altın ve mücevherat ithalatının toplamının ise, aynı dönemde 35.5 milyar dolardan 23 milyar dolar seviyesine gerilediğine dikkat çekilen analizde "Diğer bir deyişle, toplam altın ithalatında kota uygulaması sonrasında gerileme gözlenirken kompozisyonunda da belirgin bir değişiklik yaşandı" denildi.
"Mücevherat dışı bakıldığında yataya yakın"
Örnek olarak 2024 yılının Nisan ayında tüketim malları ithalatının yüzde 17 gibi yüksek bir oranda artmasına karşın mücevherat ürünleri dışlandığında yüzde 2 civarında gerileme olduğuna dikkat çekildi.
Analize göre tüketim malı ithalatı 2024 yılının ikinci yarısında ciddi bir canlanmaya işaret ederken mücevherat ürünleri dışlanarak bakıldığında yataya yakın bir görünüm sergiliyor.
Ara malı kapsamındaki işlenmemiş altın ithalatı kota nedeniyle gerilerken tüketim mallarına dahil olan mücevherat ithalatı ise tarihsel ortalamanın oldukça üzerine seyrediyor.