Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) tarafından açıklanan enflasyon verileri arasındaki fark her geçen gün daha dikkat çekici hale geliyor.
İki kurum tarafından 2022 yılına ilişkin açıklanan aylık, altı aylık ve yıllık tüketici fiyatı endeksi ve değişim oranlarına (TÜFE) bakıldığında rakamlar arasındaki farklılığın neredeyse yarı yarıya olduğu görülüyor. Ancak, hissedilen hayat pahalılığı nedeniyle verilerine gerçeği yansıtmadığı şüphesiyle yaklaşılan ve büyük ölçüde güven kaybı yaşayan TÜİK’in belirlediği veriler maalesef tüm resmi işlemlerde dikkate alınıyor. Bu nedenle gerek memur, gerekse SSK ve Bağ-Kur emekli maaş zamları TÜİK tarafından belirlenen enflasyon oranları çerçevesinde değerlendiriliyor.
TÜİK tarafından 2022 yılı Haziran ayı enflasyon oranının yüzde 4.95 şeklinde açıklanmasıyla birlikte 2022 Ocak-Haziran dönemi için bir önceki aya göre tüketici fiyat endeksi değişim oranları aşağıdaki tabloda gösterildiği şekilde oldu ve SSK, Bağ-kur ve kısmen memur emekli aylık zamlarını belirleyen, bir önceki yılın aralık ayına göre değişim oranı yüzde 42.35 olarak hesaplandı.
Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) internet sayfasında yer alan verilere göre 2022 Nisan ayında aylık almakta olan emekli memur sayısı 2 milyon 390 bin 823. Memur emekli maaşlarının artırılmasında, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinde olduğu gibi son altı aylık enflasyon oranı doğrudan kullanılmıyor. Memur ve memur emekli aylıklarına yapılacak zamlar, toplusözleşme ile belirleniyor. 25.8.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 yıllarını kapsayan 6. Dönem Toplusözleşmede; memur ve memur emeklilerinin aylıklarında; 2022 Ocak döneminde yüzde 5 artış yapılacak ve sözleşme zammının yanında 2021 yılı son altı aylık enflasyon oranının yüzde 3’ünü geçen kısmı da bu orana eklenecek idi.
2021/Temmuz-Aralık dönemi enflasyon oranı yüzde 25.47 oldu. Bu arada toplusözleşmedeki yüzde 5 zammına ayrıca hükümet tarafından verilen yüzde 2.5 iyileştirme puanı eklenince hesaplanan memur emekli aylığı zammı (1.2547/1.03 x 1,075 = 30.95=) yüzde 30.95 oranında oldu ve uygulandı.
2022 Temmuz döneminde ise yüzde 7 artış yapılacak ve sözleşme zammının yanında 2022 yılı birinci altı aylık enflasyon oranının yüzde 5’ini geçen kısmı da bu orana eklenecek idi. 2022 Ocak-Haziran dönemi enflasyon oranı yüzde 42.35 oldu. Bu durumda hesaplanan memur emekli aylığı zammının (1.4235/1.05x1.07 =45.06 =) yüzde 45.06 olması gerekiyordu. Ancak, memur emekli aylığı zammı yüzde 41.69 olarak açıklandı.
Yüzde 41.69 olarak açıklanan memur emekli aylığı zammı hesabının, Ocak 2022 döneminde toplusözleşmede yer almayan ancak hükümetin iyileştirme puanı olarak verdiği yüzde 2.5 oranındaki zammın, 2022 Temmuz döneminde enflasyon oranından düşürülerek yapıldığı anlaşılıyor. Diğer bir ifadeyle, hükümet iyileştirme zammı olarak 2022 yılı birinci altı aylık dönemde verdiği yüzde 2.5 oranındaki zammı, ikinci altı aylık dönemde enflasyon oranından düşerek geri aldı.
MEMURUN ZARARI NE KADAR
Açıklanan yüzde 41.69 oranındaki zamla, 2022 Ocak döneminde 4 bin 289 lira olan en düşük emekli memur maaşı, 2022 Temmuz döneminde 6 bin 077 lira oldu. Eğer bu aylığa gerçek zam oranı olan yüzde 45.06 oranı uygulansa idi, aylık tutarı 6 bin 221 lira olacaktı. Bu durumda en düşük memur aylığında kayıp miktarı aylık 144 lira oldu.
DAVA DİLEKÇELERİ HAZIRLANIYOR
2022 Temmuz döneminde memur emeklilerine yüzde 7 oranında yapılacak sözleşme zammının yanında, altı aylık enflasyon oranı olan yüzde 42.35’in yüzde 5’ini geçen kısmı yerine, bu yüzde 5’e, 2022/Ocak ayında iyileştirme zammı olarak verilen yüzde 2.5 oranı da eklenerek (1.05+1.025 = 1.075) bulunan yüzde 7.5’ini geçen kısım ilave edildi. (1.4235/1.075 x 1.07 =41.69=) yüzde 41.69 zam bu şekilde hesaplandı. Resmen yüzde 45.06 olması gereken zam oranı tırpanlanarak yüzde 41.69 olarak uygulandı. Bu gerçekten bir aldatmaca. Bu durumda, memur emekli aylıklarına yüzde 45.06 artış yerine yüzde 41.69 oranında zam verilmesiyle memur emeklilerinin yüzde 3.37 oranında eksik zam aldığı ve haksızlığa uğradığı ve bu durumun memur emeklileri tarafından dava konusu edilmeye başlandığı da görülüyor.