Mars'ın yüzeyindeki bu oluşumlar, tıpkı bir pastanın katmanları gibi karbondioksit ve su buzunun birikmesiyle oluştu.
Gezegenbilimciler, bu oluşumun nasıl mümkün olabildiğini uzun süredir merak ediyor. Zira bu katmanlaşmanın oluşması için kararlı koşullar gerekiyor. Mars'ınsa bu koşulları sağlayabileceği düşünülmüyordu.
Independent Türkçe'de aktarılan yeni bir araştırma, delikli peyniri andıran bu arazinin nasıl oluştuğunun sonunda kavranmasını sağladı.
ATMOSFER BASINCI ETKİLİYOR
Araştırmada Mars'ın eksen eğimindeki değişiklerin atmosfer basıncını etkilediği ifade edildi.
Bulgulara göre atmosfer basıncındaki değişimler su ve karbondioksit buzunun dönüşümlü olarak üretilmesini sağladı.
ABD Gezegen Bilimi Enstitüsü'nde Araştırma Bilimcisi Peter Buhler ve ekibi, donmuş karbondioksit ve su birikintilerinin, Mars'ın kutupsal eğimindeki 100 bin yıllık döngüler boyunca nasıl büyüyüp küçüldüğünü modelledi.
Buhler, "Mars 100 bin yıllık döngülerden geçiyor. Bu döngüler sırasında Mars kutupları sırasıyla Güneş'e doğru eğiliyor veya Güneş'ten uzaklaşıyor" dedi.
Su buzu, bu döngüler sırasında daha sıcak bölgelerden soğuk bölgelere doğru hareket ederek Mars'ın temel uzun vadeli küresel su döngüsünü yönlendiriyor.
Araştırma ekibine göre su ve karbondioksit buzunun katmanlı birikintileri, Mars'ın iklim geçmişinin tarihsel bir kaydını sağlayabilir.
Buhler, "Bu katmanlama önemli, çünkü su ve karbondioksitin Mars'ta nasıl hareket ettiğinin doğrudan bir kaydı" ifadelerini kullandı.
Bahsi geçen döngünün kutuplarda yarattığı yüzey şekilleri, çok delikli İsviçre peynirine benzetiliyor.
Buhler, çalışmanın önemini şöyle aktarıyor:
Bu çalışmadan önce, suyun döngü sırasındaki hareket etme hızı epey belirsizdi. Bu çalışma, Mars'ın güney kutbundaki katmanlı buz kaydını deşifre ederek bu soruya cevap sağlıyor.