?>

Mahmut Esat Bozkurt ve ‘Yobazlar Elinde Din’

Türk devrim tarihimiz içinde şubat ayı çok özeldir. 17 Şubat 1923 günü toplanan Türkiye İktisat Kongresi, kurulacak olan Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomik programını belirlemiştir. Program tam bağımsızlık ve ulusallık üzerine temellenmiştir.

Gündem - 2 yıl önce

17Şubat 1926’da kabul edilen Türk Medeni Yasası, TürkiyeCumhuriyeti’nin laik hukuk sistemine geçişinin anahtarıdır.Laik, demokratik Cumhuriyet ülküsüyle çağdaşlığı temel alır.Yasanın gerekçesi en doğru laiklik tanımını verir.

Heriki devrimci adımın yapıcısı ise Mahmut Esat Bozkurt’tur.İlkinde İktisat bakanı, ikincisinde Adalet bakanıdır. Ona bugörevleri veren ise Gazi Mustafa Kemal Atatürk’tür. Hatırlayalımki Atatürk, Ali Fuat Cebesoy’a söylediği gibi, “Memleket vemillete kimler hizmet eder, hizmet liyakat ve kudretini gösterirlerseyol arkadaşlarım onlardır” anlayışındadır. Sözünözü Mahmut Esat, donanımı nedeniyle bakan olmuştur. Olmuşturama 1930’lardan itibaren aleyhinde başlatılan kampanya hâlâsürmektedir. Kampanyanın bayrağı ise Serbest Cumhuriyet Partisilideri Fethi Bey’in onu ve bakanlığının çalışmalarınıhedef almasının hemen ardından Ödemiş’te yaptığı “NiçinCumhuriyet Halk Fırkasındanım?” başlıklı konuşmasıdır.17 Eylül 1930 günü yaptığı bu konuşmadaki “Öz Türkolmayanların Türk vatanında bir hakkı vardır, o da hizmetçiolmaktır, köle olmaktır” cümlesidir. (M. E. Bozkurt, TopluEserler, C. II, s. 540-541/Anadolu, 18 Eylül 1930) Hedefinde ise1924 Anayasası’nın Türklük tanımını reddedip Türke tanınanhakları değil emperyalistlerin “azınlık” haklarını talepedenler vardır. Üstelik o benzer cümleleri beş yıl önce, ŞeyhSait isyanının hemen ardında da kurmuştur. Ne demiştir? “TürkiyeCumhuriyeti’nde efendi olarak yaşamak hakkı Türklerin ve Türkolanlarındır. Bunu dost da düşman da böyle bilmelidir. Geriyedoğru muhalefete, entrikacı muhaliflere, fırkacılara hiçbirvakit hak tanımayız. Bunların akıbetleri hüsran olacaktır.”(Toplu Eserler, c. II, s. 382/Cumhuriyet, 2 Haziran 1945) Mahmut Esather iki söyleminde de ulus egemenliği vurgusu yapar, ulus-devletisavunur, bölücülük yapan siyasal anlayışı reddeder.

AncakMahmut Esat “düşmanlığı”nın asıl nedeni bu sözlerideğildir. Uygulamalarıdır. Milli ekonomi ve laik hukuk devletianlayışının Cumhuriyet dönemindeki icracısı olmasıdır. Bunuyaparken Türk vatandaşlarının en iyiye layık olduğunu süreklivurgulaması, kalemini milletinin hak ettiği yaşama kavuşmasınısağlamak için kullanmasıdır. Tarihten verdiği örneklerle, “Birülke nasıl batar” ya da “Bir ülke nasıl kalkınır”sorularına yanıt vermesidir.

“Sarıklıyobazları” kalemine dolamıştır örneğin. “YobazlarElinde Din” başlıklı makalesinde şöyle der: “‘Şeriatisterük!’ Günün birinde Patrona Halil adında biri ortayaçıkıyor. Muslu namında bir de arkadaşı var. ‘Lale devriküfürdür, yenilikler gâvurluktur’ diye bağırıyorlar. Safdilhalk arkalarına takılıyor. Yeniçeriler kazan kaldırıyor…Yenileşme fikirleri kan ve ateş içinde yok ediliyor… ‘Şeriatisterük!’ Günün birinde Kabakçı Mustafa adında bir serseri …Nizam-ı Cedid gâvur işidir, biz şeriat isterük naraları …Yine vur vurana… Eşkıyanın emrine amade bir takım yobaz cahilsoftalar bu faciaları meşrulaştırmak için… EşkıyalığıKuran ile himayeye çalışıyorlar…”

MahmutEsat örneklerine devam eder. 31 Mart’ı, Milli Mücadelegünlerindeki fetvaları, Şeyh Sait isyanını, Türkçe ezankarşıtlığını ele alır, sonuçta kaybedenin devlet ve milletolduğunu ortaya koyar ve şöyle der: “Bütün bunlara sebepdinin dünya işlerine karışması, onun zaman zaman eşkıya elindeeşkıya halifelerle eşkıya sultanlar elinde bir satır gibikullanılmasıdır. Din hangi millette dünya işlerine karıştıysamutlaka bu yolda kullanıldı. Bu ıstırapları İslam âlemi kadarHıristiyan dünyası da çekti. Milletler bütün bu faciaya karşıtek bir kurtuluş çaresi bulabildiler. O da dini dünya işlerindenayırmak, onu siyasete karıştırmamak, onu, yalnız vicdan işiyapmak” (Anadolu, 24 Şubat 1933/Toplu Eserler, c. IV, s.386-390)

MahmutEsat, laik olmadan demokrat olunamayacağını savunur. Laik devletyolunda attığı adımlarından gurur duyduğu partisini tıpkıÖdemiş’te olduğu gibi savunur. Kimi zaman oklarını CHP’liolan ama parti ilkelerini anlamayanlara da yöneltir. “SoyguncularElinde Din” konusunu işlerken “kravatlı eşkıyalar”a daçatar. Ne der? Sonraki yazılarımızda görüşmek üzere…

Haftanın Öne Çıkanları

Fenerbahçeli Melissa Vargas'ın yeni saç stili sosyal medyayı salladı

2023-02-21 22:32 - Spor

Müge Uzun Zan kimdir? Müge Uzun Zan kaç yaşında, nereli? Gökhan Zan'ın eşi Müge Uzun Zan kim?

2023-02-20 11:10 - Spor

İzmir’de veliler isyanda: Şimdiye kadar neden beklediniz?

2023-02-24 07:56 - Gündem

Kuzey Anadolu fay hattı ne durumda? Bu fay hattının geçtiği şehirler nereler?

2023-02-23 13:39 - Yaşam

Makrodaktili hastalığı nedir, belirtileri neler? Makrodaktili hastalığının tedavisi var mı?

2023-02-23 17:46 - Gündem

Murat Ağırel AHBAP'ın ardından açıkladı: Kızılay başka kuruma da çadır sattı

2023-02-26 14:11 - Gündem

Ölüdeniz fay hattı nedir? Nereden geçiyor?

2023-02-21 12:56 - Yaşam

Jeolog Prof. Dr. Şener Üşümezsoy Cumhuriyet TV'de konuştu: Beklenen Marmara depremi 6.5'i

2023-02-25 17:48 - Politika

Bina sismik izolatör nedir? Neyden yapılır?

2023-02-22 15:39 - Yaşam

Uzmanından bağışıklığı ve sinir sistemi zayıflayan depremzedelere ilişkin uyarı

2023-02-20 08:32 - Gündem

İlgili Haberler

Aydın'da ağaca çarpan pikabın sürücüsü öldü

17:32 - Gündem

Haliliye Belediyesi’nden Enderun usulü teravih namazı ve tasavvuf musiki dinletisi

16:57 - Gündem

Türkiye'den son dakika Suriye mesajı

16:48 - Gündem

Gaziantep'te otomobil, minibüse çarptı: 1 ölü, 3 yaralı

16:18 - Gündem

Hâfız Kasım Yağcıoğlu Hoca Hakk'a yürüdü

16:07 - Gündem

Günün Manşetleri

Baba dostu ne demek? Murat Ülker Zeynep Bodur Okyay ile röportajını yayınladı

18:22 - Ekonomi

Fenerbahçe, Filip Kostic'in bonservisini almaya hazırlanıyor iddiası!

18:17 - Spor

Sivasspor'a Rıza Çalımbay dokunuşu! Yiğidolar'da hasret son buldu

18:08 - Spor

Yunan basınının o analizi olay oldu! Avrupa'nın ABD çıkmazında güvencesi Türkiye

18:02 - Politika

Kaptan Amerika: Cesur Yeni Dünya – Marvel’dan Yeni Bir Dönem

17:57 - Yaşam