Zonguldak Prof. Dr. Şaban Teoman Duralı Bilim ve Sanat Merkezi öğrencileri Bera Dilek, Deniz Berra Doğanay ve Ekin Eren, kimya öğretmenleri Burcu Atabey Özdemir danışmanlığında insan sağlığı açısından tehdit oluşturan sudaki cıva iyonlarını tespit edecek proje hazırlamaya karar verdi.
Yaklaşık 7 ay süren hazırlık sürecinin sonunda öğrenciler, zargana balığının kılçığını kaynatıp çıkardıkları özünü mikrodalga fırında yakarak çözelti elde etti. Bu çözeltinin ultraviyole ışık altındaki parlamasıyla öğrenciler, cıva iyonunun olup olmadığını gözlemlemeyi başardı.
Deneyde zargana balığının kılçığından elde edilen sıvının ultraviyole ışık altındaki parlaması mavi ve yeşil tonlarında görülürken, test kitinde de benzer renkte parladığı gözlemlendi. Cıva çözeltisinde bekletilen kitte ise parlama olmadığı belirlendi
Öğrenciler, projeleriyle TÜBİTAK tarafından düzenlenen "Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması"nda kimya alanında Ankara'da bölge birincisi seçilerek, mayıs ayında yapılacak Türkiye inallerine katılma hakkı kazandı.
"Projemiz 500 liraya mal oldu"
Öğrencilerden Ekin Eren, gazetecilere, çalışma için birkaç tür denediklerini ancak zargana balığından olumlu sonuç aldıklarını söyledi.
Eylül ayından itibaren proje üzerinde çalıştıklarından bahseden Eren, şunları kaydetti:
"Projemiz 500 liraya mal oldu. Öncelikle zargana balığının kılçıklarını saf su içerinde kaynattık. Elde ettiğimiz özütü de süzdük. Elde ettiğimiz bu sıvıyı mikrodalgada yaktık. Yanan maddeyi saf su içerisinde beklettik. Bunun sonucunda da o yanmış yerlerle oluşan kuantum noktalar saf su içerisine geçmiş oldu. Sonrasında sıvımızı jelleştirerek test kitleri yaptık. Bu test kitlerini saf su içerisinde beklettiğimiz zaman parıldamalarında herhangi bir değişiklik gözlemlenmiyor çünkü normalde kuantum sıvıları özelliği nedeniyle aydınlık bir ortamda parlamazken karanlık ultraviyole ışık altında parıldıyorlar. Test kitlerimizi cıva iyonları içerisine batırıp bir süre bekledikten sonra parıldamalarının belirgin bir şekilde azaldığını gözlemledik. Bu kapsamda cıva iyonlarını teste eden bir test kiti yaptık."
Deniz Berra Doğanay, projelerini daha da geliştirmeyi hedeflediklerini belirterek, "Bu proje sayesinde insanlar suların içerisinde cıva olup olmadığını rahatlıkla ve kolaylıkla kendi imkanları çerçevesinde belirleyebilirler." dedi.