Deprem kuşağında yer alan ülkemizde Kuzey, Doğu ve Batı Anadolu olmak üzere üç büyük önemli fay hattı bulunmaktadır. AFAD tarafından yayımlanan Türkiye deprem risk haritasına göre ülkemizde yer alan fay hatları ve riskli bölgeler belirlendi. 11 ilde yaşanan ve büyük yıkıma yol açan deprem sonrası Türkiye deprem risk haritası yeniden gündeme oturdu.
KUZEY ANADOLU FAY HATTI NE DURUMDA?
Türkiye’de yer alan üç fay hattından biri olan KAF, dünyanın en hızlı hareket eden ve en aktif fay hatlarından biri. 1929 yılından 2022 yılına kadar bu fay üzerinde tam 13 deprem meydana geldi. 1939 Erzincan depremi ve 1999 Gölcük depremi de bunlardan biri.
KAF, 1100 km uzunluğunda sağ yönlü ve doğrultu atımlı aktif fay hattıdır. Yaklaşık olarak Van Gölü'nden Saros Körfezi'ne kadar tüm kuzey Anadolu'yu keser. Tek bir faydan oluşmaz, pek çok parçadan oluşan fay zonudur. Fay hattında, parçalanmış-ezilmiş kayaçlar, soğuk ve sıcak su kaynakları, gölcükler, traverten oluşumları, genç volkan konilerine rastlanır.
Fayın bazı kısımları depremler sırasında 0,5-1,5 m düşey, 1,5-4,3 m yatay atımlar yapmıştır. Genç Kuvaterner zamanından itibaren 800–1000 m yatay atım yaptığı ötelenen genç vadi yataklarından tespit edilmiştir.
KUZEY ANADOLU FAY HATTI NE ZAMAN KIRILACAK?
Jeoloji uzmanlarının yaptığı açıklamaya göre Kuzey Anadolu fay hattı bölgesi her an depremin olabileceği bir bölgedir. Kuzey Anadolu Fay Hattı, Kaliforniya fayıyla birlikte dünyada yer alan en büyük fay hatlarından biridir. Bu fay hattı, Bingöl Karlıova'dan başlayıp ve Kelkit havzasını takip etmekte. Bu yüzden Karadeniz'in kuzeyinden Marmara'ya kadar uzanan dünyanın en büyük fay hatlarından bir tanesi olarak kabul ediliyor.
Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın üretebileceği maksimum deprem şiddeti ise 8.2 olabilmekte. Bu fay zonu faylanma biçimi olarak da en tehlikeli faylar sınıfında yer alıyor. Bu yüzden ciddiye alınması gereken önemli bir fay sistemi olarak bilinmekte. KAF fay hattı, yaklaşık 15 milyon yıl yaşında ve 15 milyon yıldır deprem üretebilme kapasitesine sahip olan çok önemli bir fay sistemi.
KUZEY ANADOLU FAY HATTININ GEÇTİĞİ ŞEHİRLER
AFAD tarafından ulaşılan bilgiye göre, Kuzey Anadolu Fay Hattı ile Ege Bölgesi Graben Sistemi üzerinde 6'şar, Doğu Anadolu Fay Hattı'nda 4 ve diğer faylar üzerinde 8 olmak üzere 24 ilin doğrudan kent merkezinden aktif fay geçmekte. Ayrıca 80'den fazla ilçe de direkt aktif fay hatları üzerinde bulunuyor.
Saros Körfezi'nden başlayıp, Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki Aras Vadisi’ne kadar uzanan bu fay hattı, Gelibolu, Marmara Denizi’nin derin kısımları, İzmit Körfezi, Adapazarı, Düzce-Bolu, Gerede, Merzifon, Suluova, Erbaa-Niksar, Kelkit vadisi ile Erzincan, Erzurum, Varto ve Van üzerinden geçen bir hat şeklinde devam etmekte. Ayrıca Çanakkale, Edremit, Bursa ve İznik bu kuşak içerisinde kalır.