İşin aslını öğrenmek için pek çok kaynaktan araştırmalar yaptık ve bir bankacıya danıştık. Elde ettiğimiz bulgularla birlikte kirada oturmak ile ev kredisi ödemek arasındaki farkları netleştirdik.
Her iki yolun da kendi içerisinde artıları ve eksileri mevcut. Ancak hangisinin daha kârlı olduğunu, biz anlattıktan sonra öğreneceksiniz.
Her iki seçeneğin de kendine özgü avantajları ve dezavantajları var. Özetleyecek olursak:
Kirada oturmanın dezavantajları şunlar:
Eğer gelir düzeyiniz çok yüksek değilse, ev satın almak için kira öderken aynı anda birikim yapmanız zor olabilir.Evi istediğiniz gibi dekore etmek için ev sahibinden izin almanız gerekir.Ev sahibiyle problemler yaşayabilirsiniz. (Örneğin 5 yıl dolduktan sonra sizi mazeretsiz çıkarmak isteyebilir.)Kira zamları konusunda ev sahibinin inisiyatifine bağlı olursunuz.Taşınma maliyeti cebinizi yakabilir.Kirada oturmanın avantajları ise şunlar:
İstediğiniz zaman taşınabilirsiniz.Yüksek kredi masrafı yerine makul bir kira ile barınabilirsiniz.Evdeki taşınmazların (kombi, petek vs.) sorumluluğu sizin üzerinizde değildir.Tadilat gibi işler ev sahibine aittir.Taşınırken su, elektrik ve doğal gaz aboneliklerinizin depozito ücretlerini enflasyon faiziyle geri alabilirsiniz.
Ev satın almanın avantajları şöyle:
Kiraya verip bir gelir kapısı elde edebilirsiniz.Uzun vadeli bir yatırım aracı elde etmiş olursunuz.‘Evden çıkarılırım’ korkunuz olmaz.Evi dekore edeceğiniz zaman kimseden izin almak zorunda kalmazsınız.Kira ödemezsiniz.Uzun süre taşınma maliyetini düşünmek zorunda kalmazsınız.Ev satın almanın dezavantajları ise şöyle:
İstediğiniz gibi taşınamazsınız.Kiraya verecekseniz yüksek bir kira vergisi ödersiniz.Evin taşınmazlarından ve tadilatından siz sorumlu olursunuz.Ev kredisinin yüksek faiziyle boğuşursunuz.Yatırım planınız, evin değer kaybetmesiyle batabilir diyecektik ancak Türkiye’de gayrimenkul fiyatları asla düşmüyor…Bir bankacıya da danıştık, o da bize görüşlerini belirtti:
Danıştığımız bankacı uzmanımız, herhangi bir banka çalışanının çalıştığı yeri kötülememek ve prim almak adına tabii ki ev kredisi almanın daha mantıklı olacağını savunacaklarını, dolayısıyla ismini vermek istemediğini belirterek düşüncelerini bizlerle paylaştı:
“Eğer ABD’ye bakarsak, oradaki mortgage sistemi ile ev satın almak kirada oturmaktan daha kârlı olabilir. Oradaki sistemin faizi, bizdeki ev kredisi faizinden çok daha düşük. Ayrıca oradaki ev sahiplerinin ödediği vergi ve sigorta masrafları da daha düşük.Türkiye’de de bundan 20 yıl kadar önce ev kredisi alıp ödemek, kirada oturmaktan daha uyguna geliyordu. Ancak günümüzdeki ev kredisi faiz oranları ve evin vergisi + sigorta ücretleri göz önüne alındığında kirada oturmak cebi daha az yakıyor, kiralar uçmuş olsa bile.Tabii bunu ortalama gelir düzeyine sahip insanlar için söylüyorum. Eğer aylık 30.000-50.000 TL arasında geliriniz varsa, tabii ki ev kredisiyle ev satın almak kirada oturmaktan daha kârlı olacaktır.”Bunu da en iyi şöyle anlatabiliriz: Bir daire fiyatının 500.000 TL, kirasının 5.000 TL olduğunu varsayalım.
Bu evi satın almak istediniz ve 500.000 TL’lik kredi çekip 10 yılda ödemek için sözleşme imzaladınız, 120 ay yapıyor. Bankanın kredinize uygulayacağı vade farkını, ev için ödeyeceğiniz yıllık vergiyi ve sigorta ücretini dışarıda bıraktığımızda bile 10 yılda her ay ödeyeceğiniz ücret 4.166 TL.
Bankaların 500.000 TL konut kredisine 120 ay için verdiği faiz oranı %1,14. Yani 500.000 TL’lik kredinin toplam maliyeti oldu size 920.089 TL. Bunun da 120 ay için taksiti, aylık 7.667 TL oluyor. Bu ücrete henüz ev sahibi olduğunuzda ödeyeceğiniz vergiyi ve sigorta ücretlerini katmadık.
Kira harici gelir beyanı vermeyecekseniz (yani tek geliriniz kira ise), ödeyeceğiniz kira vergisi bu 5.000 TL’lik daire için 294,90 TL oluyor. Eğer kira harici gelir beyanı verecekseniz bu miktar 1.044 TL’ye çıkıyor.
7.667 TL oldu mu size 8.711 TL… E bir de evdeki taşınmazların bakımından, evin tadilatından siz sorumlusunuz. Onların masrafını aylık olarak bu denkleme ekleyemeyiz ancak onlar da yük olarak binecektir.
Son olarak gelelim sigorta meselesine. Türkiye’de konutlar konusunda zorunlu olarak yaptırmanız gereken tek sigorta, DASK’tır (Doğal Afet Sigortaları Kurumu). Bu farazi dairenin 100 metrekare olduğunu düşünürsek, DASK sigortası bedeli 301.600 TL, sigorta primi ise 214 TL ediyor.
Bu ücreti de 10 yıla böldüğümüzde aylık ödememiz gereken toplam ücret 11.224 TL oluyor.