Peki köpeklerin özellikle çene çevresinde sert bir yapıda olan bu bıyıklar tam olarak ne işe yarıyor?
Onlar için neden bu kadar önemli?
Köpeklerin bıyıkları, temel olarak hareketlerini koordine etmelerine ve etraflarındaki dünyayı algılamalarına yardımcı oluyor.
Örneğin insanlar, cildi ve duyusal reseptörleri aracılığıyla dokunma hissini algılıyor. Köpeklerde ise bu algı; ağzının kenarlarındaki, çene çevresindeki ve gözlerinin üzerindeki tüyleri ve bıyıkları sayesinde oluyor. Yani bu tüylerdeki foliküller, duyusal bilgileri ileten sinirlere sahip.
Aslında dokunma hissi, sinir terminalleriyle ilişki olan Merkel hücreleri, yani özel deri reseptörleri ile mümkün oluyor. İşte bir köpeğin ağzı ve burnu da bu Merkel hücreleri açısından çok zengin.
Ayrıca bilim insanlarına göre köpeklerin sahip olduğu dokunsal kıllar çok çeşitli işlevlere sahip.
Mesela bıyıklar, köpeklerin çevrelerindeki nesnelerin boyutu, şekli ve hızı hakkında bilgi toplanmasını sağlıyor. Hatta bu tüyler sayesinde hava akımındaki küçük değişiklikleri bile algılayabiliyorlar.
Görme duyusu, köpeklerin en güçlü duyuları arasında yer almıyor. Bu sebeple köpeklerin bıyıkları, onlara büyük oranda yardımcı oluyor. Mesela bu sayede karanlıkta çok daha rahat hareket edebiliyorlar ve burunlarının görmelerine engel olduğu nesneleri bile daha net görebiliyorlar.
Köpeklerin bıyıklarının, diğer köpeklerle veya diğer canlılarla olan iletişimlerinde de önemli bir rol oynadığı düşünülüyor.
Örneğin köpekler diğer birçok memeli gibi tehdit veya tehlike içeren bir durumla karşı karşıya kaldığında, bıyıklarını otomatik olarak dikleştiriyor. Yani dik bir pozisyona getiriyor. Bu, çeşitli saldırgan hayvanlara ve yırtıcılara karşı köpeğin kendini savunduğunu gösteriyor.
Hatta bir köpeğin görsel korteksi, yani beyinde görme işlevini işleyen kısmın ortalama %40’ı, bıyıklarından gelen bilgileri haritalamak üzerine çalışıyor. İşte köpeklerin bıyıkları bu kadar önemli!
Köpeklerin bıyıkları, vücutlarındaki diğer tüylerle benzer gibi gözükse de aslında yapı olarak çok farklı.
Bu noktada en belirgin fark, bahsedilen bölgelerdeki tüylerin sinir sistemi tarafından yönlendirilmesi ve sinirlere sahip olması. Ayrıca bazı köpeklerin birçok fonksiyona sahip olan bu bıyık türü tüyleri çok fazla olabilirken bazılarının çok az olabiliyor.
Bunları gözlerin üzerinde, üst dudağın üzerinde, çenenin altında ve ağzın her iki yanında bulabilirsiniz. Ek olarak köpeklerin bu bıyıkları kesinlikle kesilmemeli. Bazı bilinçsiz evcil hayvan sahipleri estetik amaçlı bu tüyleri kesebiliyor.
Bu kesme işlemi köpeğin canını acıtmaz çünkü bıyıklarda ağrı reseptörleri yoktur fakat bıyıkların sahip olduğu çok sayıdaki işlev göz önüne alındığında, bıyıksız bir köpek yönünü şaşırır, kafası karışır. Neyse ki kesilen veya istemeden kopan bıyıklar belli bir süre sonra yeniden çıkıyor!
Kaynaklar: VCA Animal Hospitals, ZME Science, American Kennel ClubKöpeklerle ilgili diğer enteresan bilgiler: