İnsanların komadan uyanıp farklı dilde konuştuğu hikâyelere denk gelmişsinizdir. Hatta belki sizin çevrenizden biri bile aynısını yaşamış olabilir.
Bu fenomen, dizilere dahi konu oluyor. Gibi dizisinde ana karakterlerin komşusunun, bir sabah uyanıp İspanyolca konuşmaya başladığı o efsane bölüm… Bakalım söz konusu durumun ardında nasıl bir şey yatıyor?
Vakalara bir örnek verecek olursak:
ABD’nin Atlanta kentinde yaşayan 16 yaşındaki Rueben Nsemoh, 2016 yılındaki bir maç sırasında kafasına çarpan top yüzünden kısa süre komaya girmişti. Genç, uyandığında İspanyolca konuşmaya başlamıştı.
İlk olarak beyindeki Wernicke ve Broca alanlarını anlamamız gerekiyor.
Beynimizin sol lobundaki Wernicke ve Broca bölgeleri, dil üretimi ve anlamada önemli bir yere sahip. Koma ya da felç gibi durumlar, travmatik olaylar; beynin bu bölgesinde hasara yol açabiliyor veya beynin diğer bölgelerinin dil işlevini üstlenmesine neden olabiliyor.
Aslında kişi, hiç bilmediği bir dili mucizevi bir şekilde konuşmaya başlamıyor. Bu tür vakaların çoğunda, daha önceden bildikleri fakat güncel olarak kullanmadıkları bir dili tekrardan konuşmaya başlıyorlar. Mesela çocukluklarında bir dil öğrenip sonradan unuttularsa beyin o dili tekrar ortaya çıkarabiliyor.
“Yabancı Dil Sendromu” (Foreign Language Syndrome) olarak adlandırılan benzer bir durum daha var.
Kişi kendi ana dilini yabancı bir dile benzeyen bir aksanla konuşmaya başlayabiliyor. Bu sendromun arkasındaki nedenlerin neler olduğu hâlâ tam olarak netleşmiş değil. Beynin tam olarak hangi bölümünün etkilendiği bile bilinmiyor. Vaka kayıtlarında genel olarak “serebral arter, parietal lob veya frontal lob” gibi beynin farklı bölgeleri var.
Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz ki hem koma sonrası başka bir dilde konuşma durumu hem yabancı dil sendromu; dilbilimsel ve nörolojik süreçlerin kesişiminde yer alan karmaşık bir olgu ve dilin sadece kelimelerden, gramerden ibaret olmadığını gösteriyor.
Kaynaklar: Frontiers, Cleveland ClinicDil hakkında daha fazla içerik: