ABD merkezli Atom Bilimcileri Bülteni Bilim ve Güvenlik Kurulu, insanlığın olası yok oluşunu simgeleyen 'Kıyamet Saati'ni gece yarısına her zamankinden daha yakın bir noktaya 89 saniye öncesine ayarladı. Geçen sene bu 90 saniyeye sabitlenmişti. Saatin gece yarısına yaklaşması tehlikenin daha da artması anlamına geliyor.
Bu karar, Rusya'nın Ukrayna işgalinde nükleer tehditlerde bulunması, diğer küresel gerilimler, yapay zekanın askeri amaçlarla kullanımı ve iklim değişikliği gibi faktörlere dayandırıldı.
KIYAMET SAATİ NEDİR?
Chicago merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş, 'Kıyamet Saati'ni ilk kez 1947’de İkinci Dünya Savaşı sonrası Soğuk Savaş gerilimlerine karşı halkı uyarmak amacıyla oluşturmuştu. Bu seneki saat 11 Nobel ödüllü kişinin de yer aldığı bir kurul tarafından belirlendi.
Kuruluşun yöneticisi Daniel Holz, "Nükleer riskler, iklim değişikliği, biyolojik bilimlerdeki gelişmelerin kötüye kullanılması ve yapay zeka gibi yeni teknolojiler bu yılki kararı şekillendiren faktörler arasında. 2024'te bu temel zorlukların çözümünde yeterli ilerleme sağlanamadı ve birçok durumda bu durum olumsuz etkilerin artmasına yol açtı," dedi.
RUSYA’NIN NÜKLEER TEHDİTLERİ VE UKRAYNA SAVAŞI
Holz, 'Kıyamet Saati’nin 89 saniyeye ayarlanmasının dünya liderlerine bir uyarı olduğunu belirtti. Sonra da şunları ekledi: "Ukrayna'daki savaş, nükleer risklerin büyük bir kaynağı olarak kalmaya devam ediyor. Bu çatışma, bir anlık yanlış karar, kaza veya yanlış hesaplama ile nükleer silahların devreye girmesiyle tırmanabilir."
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kasım ayında nükleer silahların kullanım eşiğini düşüren revize edilmiş bir nükleer doktrin imzaladı.
Belgede, "Rusya Federasyonu’na ve/veya müttefiklerine karşı herhangi bir devletin bir askeri koalisyon (blok, ittifak) çerçevesindeki saldırısı, bu koalisyonun (blok, ittifak) saldırısı olarak değerlendirilecektir," deniyor.
Ayrıca metinde "saldırganlığın caydırılması, nükleer silahlar da dahil olmak üzere Rusya Federasyonu’nun toplam askeri gücü ile sağlanmaktadır," ifadesi de var.
Holz, "Rusya'nın Ukrayna'daki saldırganlığı ve savaşın başlangıcından bu yana nükleer tehditlerde bulunması rahatsız edici. Ayrıca, Rusya'nın önemli silah kontrol anlaşmalarından geri çekilmesi de nükleer risklerin arttığına işaret eden endişe verici bir gelişme," dedi.
DİĞER KÜRESEL GERİLİM NOKTALARI
Ortadoğu'daki İsrail-Gazze savaşı ve İran'ın da dahil olduğu daha geniş bölgesel çatışmalar da dünya istikrarını tehdit ediyor. Ayrıca nükleer silahlı Çin, Tayvan çevresinde askeri baskıyı artırırken, Kuzey Kore balistik füze testlerine devam ediyor.
Holz, "Gazze'deki ateşkesin sürmesini umuyoruz. Ancak İran ile olan gerilimler de dahil olmak üzere Ortadoğu hala tehlikeli şekilde istikrarsız. Tayvan ve Kuzey Kore gibi potansiyel gerilim noktaları da var ve bunların herhangi biri nükleer güçlerin dahil olacağı öngörülemeyen ve yıkıcı sonuçlara yol açabilecek bir çatışmaya dönüşebilir," dedi.
YAPAY ZEKANIN TEHLİKELERİ VE IKLIM DEĞIŞIKLIĞI
2024 yılında yapay zeka alanında hızla ilerleme kaydedildi. Bu gelişmelerin askeri amaçlarla kullanılma riski artarken, dezenformasyon ve bilgi kirliliği de küresel güvenlik için tehdit oluşturmaya başladı.
Holz, "Yapay zekanın savaş alanında belirmesi endişe verici bir gelişme. Özellikle nükleer silahlara uygulanma ihtimali büyük bir tehdit. Ayrıca yapay zeka kaynaklı dezenformasyon, dünyanın bilgi ekosistemini daha da bozacak," dedi.
Birleşmiş Milletler Dünya Meteoroloji Örgütü'ne göre geçen yıl kaydedilen en sıcak yıl oldu ve son on yıl tarihteki en sıcak dönem olarak kayıtlara geçti. Holz, "Rüzgar ve güneş enerjisinde etkileyici bir büyüme görülse de iklim değişikliğinin en kötü etkilerini önlemek için hala yetersiz kalıyoruz," dedi.
Atom Bilimcileri Bülteni Albert Einstein ve J. Robert Oppenheimer gibi bilim insanları tarafından 1945'te kuruldu.
Kıyamet Günü ihtimalinin şimdiye kadarki en uzun süresi 1991'de Sovyetler Birliği'nin yıkılması ve Soğuk Savaş'ın sona ermesinin ardından 17 dakika olarak belirlenmişti. O zamandan bu yana ise 'kıyamete gidiş' sürekli yaklaşmaya devam ediyor.