Haber7/ Fuat Öner
Çocuk parkı, otoparkı, bahçesi hatta havuzu olan bir güvenlikli sitede yaşamak herkes için cazip görünse de bedeli giderek ağırlaşmaya başladı.
Yükselen maliyetlerle beraber peyzaj, havuz temizliği, çocuk parkının bakımı gibi giderler aidat ücretlerini çığ gibi büyütüyor.
SİTE AİDATLARINA YÜZDE 100 ZAM KAPIDAYılda bir kez yapılan aidat zamları, temmuz ayında asgari ücrete gelen ara zam sonrası personel giderleri gerekçe gösterilerek tekrar zamlanmıştı. Ocak 2023'te site aidatlarına yüzde 100'e aşan zamlar kapıda.
Mevcut haliyle kiralarla yarışan aidatlara yılbaşında yeni bir zam daha gelecek olması şimdiden sitelerde oturan ev sahiplerini ve kiracıları kara kara düşündürmeye başladı.
10 BİN TL'Yİ AŞAN AİDATLAR VARYapılan bir araştırmaya göre, İstanbul'da site aidatlarına son 1 yılda yüzde 80-85 aralığında zam yapıldı. Hatta bazı lüks semtlerde ve özellikle havuzlu sitelerde bu rakam yüzde 150'leri bile aştı. Adeta kontrolden çıkan site aidatlarında lüks sitelerde 8-10 bin TL'yi ödeme yapan bile var.
ADETA KENDİ DAİRESİNE KİRA ÖDÜYORLAR
Aidatlardaki aşırı yükseliş hem sitelerde oturan ev sahiplerini hem de kiracıları yeni arayışlara itmiş durumda.
Kirada oturan vatandaşlar aidatla beraber iki kira öder hale gelirken, ev sahipleri ise kendi dairelerinde adeta kiracı oldular.
VATANDAŞLAR SİTELERDEN KAÇMAYA ÇALIŞIYOR AMA...
Yılbaşındaki aidatlara beklenen yüzde 100'lük zammı ödemek istemeyen istemeyen bir çok vatandaş ise sitelerden taşınmak isterken, kiralık daire bulamamaktan şikayetçi.
YASAL SINIR YOK
Aidatlara yapılacak zamlar içi, bulundukları sitedeki kirayı geçmeme dışında yasal bir sınır bulunmuyor. Aidat zamları genellikle enflasyon, asgari ücret artış oranı ya da yönetimce belirlenen farklı bir rakama göre her yıl yeniden belirleniyor.
AİDAT UYARISI: TOPLANTILARA KATILIN
Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamında site aidatlarını belirleme yetkisi site yönetimine ait. Aidatları belirlemek için Kat Malikleri Kurulu, yılda bir defadan az olmamak üzere toplanıyor. Yüksek aidat artışlarıyla karşılaşılmaması için ev sahiplerinin bu toplantılara katılımı büyük önem taşıyor. Çünkü bu kurul, maliklerin sayı ve arsa payı bakımından yarısından fazlasıyla toplanıyor ve oy çokluğuyla karar veriyor.
YÖNETİM PLANINI KONTROL EDİN
Site aidatlarında en önemli noktalardan biri de Yönetim Planı. 1+1, 3+1 ve 4+1 dairelerden oluşan bir sitede eğer yönetim planında ‘Herkes eşit aidat ödeyecek’ şeklinde bir hüküm varsa, bu adaletli olmayan bir aidat toplamaya neden oluyor. Ancak başta dikkatle incelenmeden kabul edilen yönetim planından dolayı itiraz etme şansı da kalmıyor.
Uzmanlar ise ev satın alırken 'Yönetim Planı'na iyi bakılmalı ve genel kurullara katılarak da site yönetim bütçesine itiraz etme hakkını elde etmeliler uyarısında bulundu.
AİDATI EV SAHİBİ Mİ KİRACI MI ÖDER?
Eğer evde kiracı varsa kiracı, kira sözleşmesinde aksi kararlaştırılmadıkça kiralananın olağan kullanımı için gerekli temizlik ve bakım giderlerini ödemekle yükümlü.
"AİDATLAR VERİLEN HİZMETLE ORANTILI"
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa: "Bir binanın, sitenin aidatı verilen hizmetle orantılı. Bazı evlerde sadece kapıcı gelip haftada bir kez merdivenleri temizleyip gidiyor, bazılarında çöpler toplanıyor, markete gidiliyor, bazı binalarda güvenlik oluyor, bazılarında ise yüzme havuzu oluyor. Sağlanan hizmet ölçüsünde bir aidat belirleniyor. Aidatların yükselmesi de hizmet bedelinin yükselmesinden kaynaklanıyor. Merkezi sistem ısınma varsa, soğutma varsa, doğalgaza ve yakıta gelecek zam otomatik olarak aidatı da yükseltiyor. Garaj, güvenlik, yüzme havuzu varsa buna uygun aidat belirleniyor. Kendi kendine yükselen bir aidatı yok"
"YÖNETİM PLANINDA YAZIYORSA ÖDEMEK ZORUNDASINIZ"
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz: "Bir taşınmazı satın alırken ya da kiralarken yönetim planını okumuyoruz. Bu nedenle 4+1 ile 1+1 dairelerin aidatlarının aynı olduğuna dair düzenlemeye, yönetim planına yazılmışsa, mecburen bu bağlı kalıyorsunuz. Normalde 4+1 ile 1+1 daire eşit aidat ödemek zorunda değil. Adaletli olan da bu değil ama, yönetim planında bu yazıyorsa mecbur kalınıyor. Usulsüz birtakım artışlar yapılmışsa da, hakim müdahalesiyle giderilmesi her zaman mümkün" diye konuştu.