Uluslararası şirketler, ABD Başkanı Donald Trump’ın milliyetçi ekonomi politikasına uyum sağlamak ve planladığı gümrük tarifelerinin etkisini en aza indirmek için tedarik zincirlerini yeniden yapılandırarak ABD’ye yatırımlarını artırıyor.
Trump’ın ithalat vergilerini bu hafta sonu uygulamaya koyması beklenirken, LVMH’nin CEO’su Bernard Arnault ve Shell’in CEO’su Wael Sawan gibi Avrupa ve diğer bölgelerden önde gelen yöneticiler, ABD’ye daha fazla yatırım yapmayı planladıklarını açıkladı.
ABD'YE YATIRIMLAR ARTIYOR
Dünyanın en zengin iş insanlarından Arnault, “ABD yetkilileri tarafından yeni atölyeler kurmamız konusunda güçlü şekilde teşvik ediliyoruz. Mevcut koşullar göz önüne alındığında, ABD'ye yatırımları artırmayı ciddi şekilde değerlendiriyoruz” ifadelerini kullandı.
Avrupa’nın en değerli ikinci halka açık şirketi olan LVMH, üretiminin büyük kısmını Fransa ve İtalya’da gerçekleştiriyor. Ancak şirket, ABD’de üç Louis Vuitton atölyesi açtı ve Tiffany’ye milyarlarca dolar yatırım yaptı.
Geçtiğimiz hafta Trump’ın yemin törenine katılan Arnault, ABD’de 'iyimser bir hava' olduğunu, Fransa’ya dönmenin ise 'soğuk bir duş' etkisi yarattığını söyledi. Daha düşük vergiler, ucuz enerji maliyetleri ve Avrupa’ya kıyasla daha yüksek büyüme oranlarının ABD’yi cazip hale getirdiğini belirtti.
Shell CEO’su Wael Sawan da şirketinin ABD’deki işlerini genişletmeyi planladığını ifade etti. Sawan, “Vergi yapıları ve düzenlemeler konusundaki destekleyici ortam sayesinde ABD’de büyümeye devam edeceğiz” dedi.
Trump, bu ay yaptığı yemin töreni konuşmasında ABD’nin enerji kaynaklarını sonuna kadar kullanacağını belirterek “Drill, baby, drill” (Kaz, bebeğim, kaz) ifadelerini kullandı.
AB DÜZENLEMELERİ YATIRIMCILARI CAYDIRIYOR
Trump, tarifeleri kullanarak şirketleri ABD’ye yatırım yapmaya zorlamayı amaçlarken, Avrupa Birliği de kendi bürokrasisinin şirketleri caydırdığını kabul ediyor.
Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Financial Times’a yazdıkları bir makalede düzenlemelerin yatırım için engel teşkil ettiğini belirterek, “Avrupa’da iş yapmayı özellikle enerji maliyetleri açısından daha ucuz hale getirmeliyiz” ifadelerini kullandı.
ABD tarifelerinin tehdidi, yatırımlarda yeniden dengelenmeye neden oluyor. İsveçli perakende devi H&M, tedarik zincirini ABD gibi ana pazarlara yakınlaştırmayı planlıyor. CEO Daniel Ervér, şirketin tarifelere karşı çeşitli senaryolar üzerinde çalıştığını belirterek, “Tedarik zincirimizde esneklik istiyoruz” dedi.
Güney Koreli otomobil üreticisi Hyundai’nin üst düzey yöneticisi Zayong Koo da, “Üretimi yerelleştirmeye çalışıyoruz, bu da tarifelerin etkisini en aza indirecek” diye konuştu.
BÜYÜK ŞİRKETLER ABD’YE KAYMAYA DEVAM EDİYOR
Otomotiv devi Stellantis’in Başkanı John Elkann, Trump’ın yemin töreni öncesinde Washington’a giderek dört gün boyunca ABD yönetimiyle temaslarda bulundu. Ardından, Fiat ve Jeep’in sahibi olan şirket, ABD’ye 5 milyar dolarlık yatırım yapacağını duyurdu. Trump’ın seçim zaferinin ardından, Stellantis daha önce Ohio’daki bir Jeep fabrikasında bin 100 kişiyi işten çıkarma kararını iptal etmişti.
Bir Avrupa bankacısı, “ABD’de yeterince temsil edilmeyen ya da Avrupa’da fazla yatırımı olan her şirket, yeni fabrikasını burada değil, ABD’de inşa ettiğinden emin olmak isteyecektir” dedi.
Şirketlerin, Trump yönetimi altında tarifelerden korunmak ve daha esnek düzenlemeler ile güçlü ekonomiden faydalanmak için ABD’de genişleme yarışı, daha önce Joe Biden döneminde de benzer şekilde görülmüştü.
Biden yönetimi, Enflasyonu Düşürme Yasası (Inflation Reduction Act) kapsamında şirketlere 370 milyar dolarlık teşvik, kredi ve destek sağlamıştı. Ancak Trump, bazı teşvikleri kaldırmayı planlıyor.