Kahramanmaraş depreminin ardından deprem uzmanları İzmir’de körfezın kıyları, Alsancak, Bayraklı’nın Manavkuyu, Adalet ve Mansuroğlu mahalleleri ile Karşıyaka’nın Bostanlı ve Mavişehir mahallerindeki zeminin zayıflığına dikkat çekti.
Konu hakkında Gündeme Bakış gazetesine konuşan Karşıyaka Belediye Başkanı Cemil Tugay, ilçede zemininde sıvılaşma tehlikesi olduğuna ve yerleşim yerlerinin Yamanlar Dağı mevkine doğru kaydırılması gerektiğine vurgu yaptı ve bu doğrultuda toplantı ve çalışmalara başladıklarını duyurdu.
“TEHLİKELİ YERLERE, TEHLİKELİ YAPILAŞMA”
Kentin fay hatları gözetilerek yapılaşmadığını anlatan Tugay, "Ne İzmir'in ne de büyükşehirlerin hiçbirinin deprem ya da diğer afetler gözetilerek planlarının yapıldığını düşünmüyorum. Böyle bir şey olmadığına eminim. Bu bakış açısıyla yapılmamış, mevcut olanın üzerinden gelinmiş. Dün yaptığımız toplantılardan birinde, bu konularda deneyimli bir hocamız, 'Fay hatlarının olduğu yerden belli bir çekme mesafesinde yapılaşmanın başlaması, o fay hatlarının çevresinde kesinlikle yapılaşmanın olmaması gerekir' dedi. Ancak rant ve şehrin prestijli yerlerine yerleşme sevdası bütün bunları görmezden getirtmiş. Maalesef devlet her kademesiyle bu işin bir parçası olmuş. 'Bir şey olmaz' mantığıyla çok tehlikeli yerlere, çok tehlikeli yapılaşmalar yapılmış" dedi.
"HANGİ AKILLA HAVAALANI FAY HATTI ÜZERİNE YAPILDI!"
Afet bölgesinde yıkılan binalara dikkat çeken Tugay, "Bugün yıkılan yerlere baktığınızda, Hatay havalimanını siz nasıl gidip fay hattının üzerine kurarsınız, hangi akılla! Fay hattının üzerine bir sürü bina yapıldığı belli. Bakıyorsunuz bir hat boyunca sağlı sollu binalar yıkılmış. Yolar, otoyollar mesela, paramparçaydı, bazı yerlerde çok derin yarıklar vardı. Otoyol, havaalanı, sanayi tesisi, hastane yapılırken, fay hatlarını mutlaka bilmeniz, tehlikeli yerlere yapmamanız lazım. Sağlam zeminlere yapmanız gerekiyor" açıklamasında bulundu.
"ALİAĞA'DA KRİTİK SANAYİ TESİSLERİ VAR"
"Tehlikeli atığı olan bir sanayi tesisini, gidip de depremde parçalanacak alana kurarsanız onun dağılmasıyla çevre hasarı meydana gelecek" diyen başkan Tugay, "Bunu nasıl kabul edebilirsiniz! Onun toprağa, havaya, suya, doğaya, insanlara vereceği zararın hesabı yok. Bir sürü altın madeni var, patlasa siyanür havuzları etrafa yayılsa ne olacak! Aliağa'da inanılmaz kritik sanayi tesisleri var, bunlar yıkılırsa ne olacak! Bunları hesaplamak lazım. İnsanların yaşadığı yerlerde de fay hatlarından, bozuk zeminlerden uzak olmamız lazım. Şehir ona göre yapılandırmış olmamız lazım. Maalesef bu ne İzmir'de ne İstanbul'da ne Ankara'da ne de başka yerde gözetilmemiş" ifadelerini kullandı.
"KARŞIYAKA'DA ZEMİNİ SIVILAŞMAYA AÇIK YERLER TAŞINMALI"
Başkan Tugay, Karşıyaka İlçesi sınırları içinde zemini sıvılaşmaya açık yerleşim alanları olduğunu kaydederek, "Karşıyaka'da da zemini sıvılaşma eğilimi olan bir bölgede olmaması gereken kadar yoğun ve yüksek katlı yapılaşma var. Bunun bir vadede mutlaka sağlam zeminli yerlere taşınması gerektiği çok açık” dedi.
Zemin bakımından en sıkıntılı bölgeler hakkında gelen “Bugün olsa oradaki yüksek yapılaşmaya izin verir misiniz" sorusuna da Tugay, "Hayır, kesinlikle vermem. Sıfırdan bir planlama yapacak olsak, o bölgede mümkün olduğunca yapılaşmaya izin vermezdim. Sahile yakın olan alanları tamamen sosyal alan, rekreasyon alanı, donatı alanı olarak planlardık. İlla ev yapılacaksa tek ya da 2 katlı evler yapılmasına izin verirdim. Kenti daha sağlam zeminli olan Yamanlar Dağına doğru planlardım. Yaptığımız hesaplamalar göre oraya halen taşınabiliyor. Bununla ilgili bir çalışma yapıyoruz" diye yanıt verdi.
Yeni yapılaşmayı durdurulması gerektiğinin altını çizerek devam eden Karşıyaka Belediye başkanı, “Bunun için benim yetkim yok. Yapılmış planlar çerçevesinde insanlara inşaat ruhsatı verme zorunluluğumuz var. Dava açıp alırlar yoksa. Bunun daha üst ölçekli kararlarla yapılması lazım. Bakanlık 1/100.000 ve daha üzeri planları yapacak, şu anda yapılaşmaya açık olmayan, doğayı bozmayacak ama yapılaşmaya müsait alanları açacak. Çoğu hazine arazisi, özel mülkiyet olanlar da var ama sonuçta kimseye rant sağlamak için değil, kenti düze çıkarmak için bu kararları alacak. Büyükşehir ona uygun olarak 1/25.000 ve 1/5000'lik planları yapacak. Biz de 1/1000'liklerle tamamlayacağız. Sonra orada projeler yapılacak, projelerin yolları, altyapısı hepsi çalışılacak. Bunlar için gereken bir kararlılık ve gerekli kararların alınması, projelerin yapılıp, hazırlanması ve bunların yapımı” ifadelerini kullandı.
"İNSANLAR RİSK ALDIĞINI BİLMELİ"
Birilerinin doğruları söylemesi gerektiğini belirten Tugay sözlerin şöyle noktaladı:
“Ben doğru bilgilendirmek için elimden gelen her şeyi yapacağım. İnsanların nerede yaşadığını ve ne riski aldığını bilmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu saklanmamalı. İnsanlara 'Karşıyaka'nın sahile yakın bölgesindeki evini bırak, git yukarda otur' dediğinizde bunu yapmayacaklardır. Burada nasıl bir risk aldığını, sevdiklerinin aynı risk altında olduğunu, enkaz altında kalabileceğini bilmesi lazım. Bu riskin gerçek olduğunu anlaması lazım. Bu bilimsel veriler ve akademisyenlerle anlatılmalı.”
"YIKIM OLMAMASI MÜMKÜN DEĞİL"
“Mavişehir'de Emlak Konutları 20 katlı. Biz henüz çok şükür büyük bir deprem yaşamadık. İzmir'de merkeze yakın bir fay hattında 6,5 büyüklüğünde bir deprem olma olasılığı hep söyleniyor. Eğer böyle olursa oralarda sıkıntıya girer. Kuşadası Samos'ta olan 30 Ekim depreminde Karşıyaka'da bir sürü bina hasar aldı, yıkılmadı çok şükür. Bayraklı'da da hem hasarlı hem de yıkılan çok bina oldu. Bizim Karşıyaka Orman Müdürlüğü'nün orada sismik ölçüm merkezi var. O depremin şiddetini Karşıyaka'daki istasyon 5.5 şiddetinde ölçtü. Biz 5.5 şiddetinde depremi hissettik, bunun üzerine 6.6'yı ekleyin, risk var. İşin gerçeği yıkım olmaması mümkün değil. Mavişehir ve Bostanlı’da yaklaşık 50 bin kişi yaşıyor."