2024 ON isimli asteroit, Dünya'nın yakınından geçerken görüntülendi (NASA/JPL-Caltech)
NASA'nın çektiği bir dizi radar görüntüsü, önceki hafta Dünya'nın yakınından geçen büyük asteroidin, aslında birleşerek kardan adam veya fıstık gibi görünen tek bir cisme dönüşmüş iki göktaşından oluştuğunu açığa çıkardı.
2024 ON diye adlandırılan ve bir stadyum boyutundaki taş, Dünya'nın yaklaşık 1 milyon kilometre yakınından, yani Dünya'yla Ay arasındaki mesafenin hemen hemen 2,6 katı uzaklıktan güvenli bir şekilde yuvarlanarak geçti.
Hawaii'de Mauna Loa'daki Asteroit Karasal Çarpma Son Uyarı Sistemi'nin (ATLAS) ancak temmuzda tespit edebildiği asteroit, devasa boyutuyla (yaklaşık 300 metre genişliğinde) Dünya'ya yakın cisimlerin yüzde 99'undan daha büyük.
Araştırmacılar, fıstık şeklindeki göktaşının muhtemelen iki yuvarlak lobdan meydana gelen, "temaslı ikili" denen bir asteroit türü olduğunu ve birbirinden "belirgin bir boyunla" ayrıldığını, yani iki lobdan birinin diğerinden yaklaşık yüzde 50 daha büyük olduğunu söylüyor.
Asteroit, büyük ihtimalle çağlar önce, iki göktaşının birbirine çok yaklaşması sonucunda yerçekimlerinin onları birleştirmesiyle oluştu.
Bilim insanları, Dünya'ya yakın asteroitlerden, 200 metreden daha büyük olanlarının en az yüzde 14'ünün benzer bir temaslı ikili şekle sahip olduğunu söylüyor.
Yeni görüntüler, asteroidin yaklaşık 350 metre uzunluğunda olduğuna ve yüzeyinde 3,6 metreyi geçen kayalar bulunduğuna işaret ediyor.
Son gözlemlerde, asteroidin neredeyse 6 saatte yaklaşık yüzde 90 oranında döndüğü görülüyor.
Asteroit, "tehlikeli olabilecek cisim" diye sınıflandırıldığı halde, 17 Eylül'de Dünya'nın yakınından geçerken bir tehdit oluşturmadı..
NASA "tehlikeli olabilecek" terimini, Dünya'nın Güneş'in etrafındaki yörüngesine 7,5 milyon kilometre yaklaşan tüm asteroitler için kullanıyor.
Son radar görüntülerinden yola çıkarak yapılan yeni ölçümler, araştırmacıların asteroidin Dünya'ya uzaklığıyla ve onlarca yıl boyunca gelecek hareketleriyle ilgili belirsizlikleri azaltmasını sağladı.
25 BİN TEHLİKELİ ASTEROİT KEŞFEDİLDİ
Araştırmacılar, asteroidin yakın gelecekte de gezegene bir zarar vermeyeceğini söylüyor.
Halihazırda en az bir şehri tamamen yok etme potansiyeli taşıyan yaklaşık 25 bin asteroit keşfedildi.
Ancak bilinen asteroitlerin rotalarının güncel hesaplamaları, bu 100 yılda hiçbirinin gezegene risk teşkil etmeyeceğini gösteriyor.
Öte yandan tahmin edilen geçişlerinden yalnızca günler veya haftalar önce keşfedilen asteroitlerle bir dizi yakın karşılaşma da yaşanmıştı.
Ayrıca asteroitlerin Dünya'ya doğru ilerlediğinin, gezegenin atmosferine girmelerinden sadece saatler önce fark edildiği vakalar da olmuştu.
Hükümetler, bu tür tehlikeli olabilecek cisimleri saptamak ve Dünya'yı bunlardan korumanın yollarını geliştirmek üzere çalışıyor.
Bu yöntemlerden biri olan Avrupa Uzay Ajansı'nın Neomir gözlemevinin, 2030'da fırlatılması ve Güneş'le Dünya arasında dönerek asteroitler için erken bir uyarı sistemi işlevi görmesi planlanıyor.