Anayasa Mahkemesi’nin, Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesindeki “evlenen kadının kocasının soyadını alacağı” hükmünü iptal eden kararı bugün yürürlüğe giriyor. Gözler ise AYM’nin yasal boşluk doğmaması için tanıdığı dokuz aylık süreçte yeni düzenleme yapmayan TBMM’ye çevrildi. TBMM’nin bu sürede yasal düzenlemeyi yapması gerekiyordu. Yeni yargı paketi içinde konunun ele alınması bekleniyor.
DAVA AÇMADAN
Evli kadınlar iptal kararına aksi yönde bir düzenleme yapılmazsa, bugünden itibaren dava açmadan sadece bekârlık soyadlarını alabilecekler. Kadınların evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacakları yazılı başvuru yeterli olacak. İptal kararı yürürlüğe girdiği için bugün nikâh masasına oturan bir kadın evlendirme memuruna “Ben sadece bekârlık soyadımı kullanmak istiyorum” şeklinde talepte bulunabilecek.
İSTEYENE ÇİFT SOYADI
Yeni yargı paketiyle de AYM’nin iptal kararı çevçevesinde değişiklik yapılırsa, kadınlara evlendikten sonra dava açmasına gerek kalmadan kendi talepleriyle sadece bekârlık soyadlarını kullanma hakkı tanınacak. Hürriyet’in hükümet kulislerinden edindiği bilgiye göre ise TMK 187. maddede iptal kararı öncesi bir düzenlemeye gidilmesi görüşü ağırlık kazandı. Taslak düzenlemeye göre, “Kadın evlenmekle kocasının soyadını alır, ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir” düzenlemesi kalacak. “Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir” ibaresi çıkarılacak ve bu sınırlama kaldırılacak. Ancak, son sözü TBMM söyleyecek.
AYM: EŞİTLİK İLKESİNİ İHLAL
-AYM, 22 Şubat 2023’te yerel mahkemenin konuyla ilgili başvurusunu haklı bularak, TMK 187. maddesindeki “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir” düzenlemesini iptal etti. AYM iptal kararında özetle şu değerlendirmeleri yapılmıştı: “Evlenmeden önceki soyadının evlendikten sonra da tek başına kullanılması bağlamında kadın ve erkek arasında kuralla öngörülen farklı muamelenin eşitlik ilkesini ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır.”