Otomobil tasarımının en zarif ve bir o kadar da gösterişli unsurları olan kaput süslerine neden artık rastlamıyoruz?
Sebebini sadece estetik kaygılar olarak görüyorsanız, yanılıyorsunuz.
Kaput süsleri, aslında estetik bir gereklilikten doğmuştu.
Bir ihtiyaçtan ziyade estetik bir görüntü yaratmak için kullanılıyor gibi görünse de kaput süsleri, tamamen ihtiyaçtan dolayı araçlarda yerini almıştı. 1900'lü yılların başında otomobil üreticileri, araçların radyatörlerini gizlemek için şık ve dikkat çekici aksesuarlar tasarlamaya başladılar. Erken dönem araçlarında, sürücüler radyatörlerinin ısısını izlemek için genellikle dışarıda bulunan motometer adlı sıcaklık göstergelerine başvuruyordu.
Ancak bu metal kutular, pek de estetik bir görünüme sahip değildi. Bu noktada otomobil üreticileri, kaput süslerini devreye sokarak hem estetik hem de işlevsel bir çözüm sunmuş oldular.
İlk otomobil maskotları genellikle mitolojik figürler, hayvanlar ya da sanatçıların tasarımlarıydı.
Bu süsler, sadece araçları daha çekici hâle getirmekle kalmıyor, araç sahiplerinin statüsünü de gösteriyordu. Zamanla bu süsler, birer lüks simgesi hâline dönüştü. Rolls-Royce’un ünlü Spirit of Ecstasy heykeli, Bentley’in Flying B’si ve Jaguar’ın Leaper maskotu, bu dönemin simgelerindendi.
Bu maskotlar, araçların ön kısmını süsleyen zarif figürlerle markaların prestijini de artırıyordu. Özellikle Rolls-Royce'un Spirit of Ecstasy figürü, markanın lüks ve zarafet anlayışının simgesi hâline geldi. 1911’den bu yana Rolls-Royce araçlarının tamamında yerini bulan bu maskot, bir süs olmaktan ziyade markanın kimliğini de yansıtan bir sembol hâline gelmişti.
1960’lara gelince bu süsler, eskisi gibi revaçta değildi.
Otomobil üreticileri, güvenlik ve aerodinamik kaygılardan dolayı kaput süslerine eskisi gibi sıcak bakmıyordu. Çarpışmalarda, kaput süslerinin bir tehdit oluşturabileceği düşünülüyordu. Özellikle yayalarla yaşanacak bir kazada ciddi yaralanmalara yol açabilecek kadar tehlikeli olabilen süsler, yine de bazı lüks markalar için vazgeçilmez bir detay olarak yerini aldı.
Zamanla Avrupa’daki yönetmelikler, yayaların güvenliğini ön planda tutarak kaput süslerinin kullanımını sınırlamaya başladı. Lüks markalar için bir kimlik taşıyan süslerin gizlenebilmesi için Rolls-Royce ve Bentley gibi bilinen markalar, yenilikçi çözümler de geliştirdi.
Kaput süsleri, araçların önündeki özel bir bölmeden geri çekilebilir hâle getirildi.
Aslında bu süslerin önemli bir işlevi daha vardı. Sürüş kolaylığı yaşatan bir işaretçi görevi görmeleri, kaputlar için oldukça önemli bir özellikti. 1970’lerde bu konuyla ilgili yapılan bir inceleme, kaput süslerinin yolun ortasını işaret eden bir referans noktası olarak kullanıldığını gösteriyor. Bu da aracın daha güvenli bir şekilde sürülmesine yardımcı oluyordu.
Bazı lüks segment markalar, bu süsleri estetik bir detay olarak yaşatmaya devam ederken kimisi için de bir nostalji unsuru hâline gelmiş durumda. Özellikle süsler, otomobil koleksiyoncularının ilgisini çekmeye devam ediyor.
Kaynaklar: KK, Driven Car Guide, Popsciİlginizi çekebilir: