Geçmişte uygulanan "yarım saatte bir sipariş zorunluluğu" sistemi, özellikle üniversite şehirlerinde daha ileri bir boyuta taşınarak "masa tarifesi" adıyla yeni bir ticaret modeli haline geldi. Bu uygulama, müşterilerin oturdukları süre boyunca belirli bir ücret ödemesini gerektiriyor. Üniversitelerin yoğun olduğu bölgelerde artık masalar adeta taksimetre gibi çalışıyor. İzmir'in 9 Eylül Üniversitesi bölgesindeki birçok kafelerde uygulama artık rutin bir hal olarak kabullenilmiş durumda.BAZI İŞLETMELER UYGULAMAYA BAŞLADISabah Gazetesi'nden Metin Can'ın haberine göre İstanbul'un bazı semtleri, İzmir ve Aydın gibi kentlerdeki bazı işletmeler, müşterilerin çay ya da kahve siparişi vermemesi durumunda oturdukları süreye göre ekstra bir masa ücreti yansıtmaya başladı. Bazı geniş masalar içinse belirli bir üst sınır belirleniyor. Örneğin 220 lira altı sipariş veren müşterilerin masa işgal edemeyeceği belirtiliyor. Taksim'deki bazı lüks kafelerde de benzer uygulamalar masaya konulan uyarılarla dikkat ediyor. Bir taksimetre açılıyormuş gibi hissedilen bu yeni uygulama, restoran ve kafelerdeki yeni bir tartışma konusu haline geldi.YARIM SAAT İÇİN 50 TL!Masa tarifesi, özellikle çay fiyatlarının 50 TL, kahve fiyatlarının ise 100 TL'ye yaklaştığı şu günlerde işletmelerin maliyetlerini karşılamak için bir çözüm arayışı olarak görülüyor. Bu uygulamaya göre, müşteriler hiçbir şey sipariş etmeseler bile oturdukları her yarım saat için 20-50 TL arasında bir masa ücreti ödemek zorunda bırakılıyor.Kafe işletmecileri, masa tarifesi ve sipariş zorunluluğunun artan maliyetlerden kaynaklandığını ifade ediyor. İzmir'de bir kafe işletmecisi, "Kiralar, enerji maliyetleri ve hammadde fiyatları o kadar arttı ki, sadece bir çayla saatlerce masa işgal eden müşterilerle bu iş sürdürülemez hale geldi. Artık masa başına belli bir ücret uygulamak zorundayız" diyerek işletmelerin yaşadığı zorlukları dile getirdi. Ancak bu uygulama, özellikle üniversite öğrencileri gibi düşük bütçeli gruplar için ciddi bir ekonomik yük anlamına geliyor. Birçok öğrenci, kafelerde hem sosyalleşmek hem de ders çalışmak için bulunurken bu tür ek ücretlendirmeler nedeniyle bu alışkanlıklarından vazgeçmek zorunda kalıyor.ÖĞRENCİLERDEN UYGULAMAYA TEPKİDokuz Eylül Üniversitesi'nde öğrenci olan ve Sabah'a konuşan Z. Kaya, bu durumun hem maddi hem de manevi olarak zorlayıcı olduğunu belirterek, "Bir kafeye gidip bir çay söyleyip ders çalışmak ya da arkadaşlarla sohbet etmek artık imkânsız hale geldi. Bazen de garsonlar bize sormadan çay bırakıyor. Bazen de çay içmesek bile masa ücreti ödüyoruz. Bu hem bütçemizi zorluyor hem de sosyalleşme kültürümüzü yok ediyor" dedi.
Benzer şekilde, İstanbul Üniversitesi öğrencisi M. K, "Sürekli bir sipariş baskısı yaşıyoruz. Bir de üstüne masa tarifesi eklenince kafelerde vakit geçirmek artık lüks bir aktivite oldu. Özellikle üniversiteye çıkan sokaklarda hemen her kafede masa tarifesi var" diyerek uygulamayı eleştirdi.
Masa tarifesi uygulamasına alternatif olarak bazı işletmeler, belirli bir süreyi kapsayan indirimli paketler ya da öğrencilere özel üyelik sistemleri gibi çözümleri değerlendirmeye alıyor. Masa tarifesi ve sipariş zorunluluğu arasındaki denge, hem müşteriler hem de işletmeler için kritik bir sorun olmaya devam edecek gibi görünüyor.