Kafamızın içinde, hiç susmayan bir ses var. Kulağımızla duymasak da o sesi hep beynimizde yankılanırken duyuyoruz.
Muhtemelen birçoğumuz, çocukluğumuzdan itibaren bu sesin kaynağını merak etmişizdir. Bilimin penceresinden açıklayalım.
Bilim insanları, zihnimizdeki iç sesin kaynağını anlamak için yıllardır araştırmalar yapıyor.
Psikolog Peter Moseley konuyla alakalı "Zihnimizdeki seslerin kaynağını belirleyebilmek ve sağlıklı bireylerdeki işleyiş sürecini açığa çıkarabilmek, kötü etkilere sahip iç seslerin ve diğer hayali seslerin kontrol altına alınabilmesinde önemli rol oynayacak." diyor.
Moseley ve parçası olduğu araştırma ekibi de herhangi bir dış kaynak olmadan beynimizde nasıl kendi kendimize sesler duyabildiğimizi anlamaya odaklanmış durumda. Peki psikoloji tarihinde bu konudaki önceki araştırmalar neler söylüyor?
İlk araştırmalar 1930'lu yıllarda yürütülmüş.
Rus psikolog Lev Vygotsky'ye göre iç sesimiz, konuşma yeteneğimizle birebir bağlantılı. Elektromiyografi ile yapılan gözlemler de iç sesimiz esnasında gırtlağımızın faal hâlde olduğunu ortaya koymuş durumda.
Ancak iç sesle ilgili asıl aydınlatıcı araştırmalar, 1990'lardan sonra yapıldı. Beynimizde bulunan ve konuşmadan sorumlu olan Broca alanı adlı bölge üzerinde yapılan araştırmalara göre iç sesimiz aktif olduğu sırada bu bölge de etkin hâle geliyor.
Bu da demek oluyor ki, kendi kendimize iç sesimizle konuşurken hem gırtlağımız hem de dış sesle konuşmaktan sorumlu olan Broca alanı aktif hâlde.
"Gaipten ses duymak" dediğimiz fenomen de iç ses formu.
Gaipten sesler duymak da aslında bir iç ses formu ve bizden kaynaklanıyor. Nitekim Broca alanı, bu tür sese dayalı yanılsamalarda da aktif. Sorun ise beynimizin bu tür durumlarda sesin kendimizden kaynaklandığını algılayamaması.
İç sesimizin kaynağı, net olarak hâlâ bulunabilmiş değil.
Bu psikolojik gizem üzerinde araştırmalar sürse de sonuç alma konusunda çok somut adımlar atabilmiş değiliz. Beynin prefrontal korteksi, Broca bölgesi, Wernicke bölgesi (dil anlama ile ilgili) ve temporal lob gibi yapıları iç sesi oluşturmada önemli rol oynuyor.
Ayrıca default mode network (varsayılan mod ağı) adı verilen beyin ağı, dinlenme hâlindeyken bile aktif olup, zihinsel gezintiler ve iç konuşmalarla bağlantılı bulunuyor. Ancak iç sesin tam olarak nasıl ortaya çıktığı, bireysel farklılıkları ve bilinçle olan ilişkisi hâlâ araştırılan bir konu.
Kaynaklar: Springer, Oxford AcademicBu içeriğimizi beğendiyseniz aşağıdaki içeriklerimiz de ilginizi çekebilir: