Hemen herkesin karşısına Japonya'daki aşırı kalabalık metro istasyonlarının halini gösteren videolar bir kere de olsa düşmüştür. Hatta insanları trene sığdırabilmek için arkadan nazikçe iten görevliler internette epey ünlü desek yanlış olmaz. Peki dünyanın en gelişmiş ülkelerinden birinin en büyük şehirlerinde nasıl oluyor da metro alt yapısı bu kadar 'kötü' olabiliyor?
Bu soruya verilen pek çok cevap var. Ancak cevaplara geçmeden önce daha da önemlisi, bu aşırı kalabalık, görevlilerin ittirerek insan sığdırdığı tren görüntülerinin tüm Japonya'da 7/24 yaşanan bir gerçekliği yansıtmadığını bilmek. Biraz araştırınca bu görüntülerin özellikle Tokyo'da ve işe gidiş - işten çıkış gibi çok yoğun saatlerde yaşanan bir durum olduğunu görüyoruz.
Ne yani, Tokyo'nun metro alt yapısı yetersiz mi?
Her gün uyku sersemliğiyle işe giderken ya da günün yorgunluğuyla eve dönerken bir trene böyle bindiğinizi ve o kalabalıkla yolculuk ettiğinizi hayal edin. Epey sinir bozucu. Bu insanlar 'daha fazla metro gelsin, ne bu rezillik' demiyor mu? Tokyo'nun metro alt yapısı gerçekten yetersiz mi?
Hayır, sebep ilk başta bu gibi görünse de, Tokyo'nun metro alt yapısı yetersiz demek oldukça saçma bir iddia olurdu. Asya'nın ilk metro sistemi olan Tokyo Metrosu, günümüzde 14 farklı hat ve 280'den fazla istasyonda hizmet veriyor. Tokyo'yu baştan aşağı donatan bu metro ağının toplam uzunluğu ise 250 km'den daha fazla. Üstelik neredeyse her dakika istasyona yeni bir tren geliyor. Yani sorun kesinlikle metro altyapısında değil...
Peki nasıl Tokyo'da metro alt yapı durumu?
Ufak bir kıyaslama yapabilmek adına İstanbul'da 9 farklı metro hattı, toplamda 111 metro istasyonu ve yaklaşık 140 km'lik bir metro hattı uzunluğu olduğunu söyleyebiliriz. Ancak tabii ki Tokyo, 34 milyondan fazla nüfusu ile dünyanın en kalabalık şehri. İstanbul ise yaklaşık 20 milyonluk nüfusu (resmi sayı 15 milyonun biraz üzerinde olsa da...) ile sıralamada biraz daha gerilerde.
Fakat İstanbul'un 5.343 km²'lik yüzölçümün yanında Tokyo ise neredeyse İstanbul'un yarısı kadar bir yüzölçümüne sahip; 2.194 km². Yani İstanbul'un yarısı kadar büyük bir şehirde, İstanbul'un iki katı büyüklükte bir metro alt yapısından bahsediyoruz...
O zaman sorun tam olarak ne?
Sorunun birden çok cevabı var. Pek çoğu, 'alt yapı yetersiz mi' sorusuyla epey çelişecek komiklikte bir cevap;
Tokyo'da ve genel olarak Japonya'da metro alt yapısı o kadar iyi, temiz ve dakik ki, herkes her yere zamanında yetişmek için bu dakik sistemi kullanmayı tercih ediyor. Özellikle de işe giderken ya da eve dönerken...Japonya'da taksi kullanmak 'lüks'. Bu da hızlı ve güvenli yolculuk için pek çok kişinin taksi gibi yaygın bir seçeneği tercih etmemesine neden oluyor. Çünkü çok pahalı...Şehrin kalabalıklığını düşünecek olursak, Tokyo'da insanlar bir yerden bir yere arabayla gitmenin çok da iyi bir fikir olmadığını anlamış durumdalar ve bu sebeple de raylı sistemleri tercih ediyorlar.Son olarak da, Tokyo'da yoğun metro ağına rağmen otobüs ağının o kadar da yoğun ve kullanışlı olmadığı söyleniyor. Otobüs gibi toplu ulaşım araçları yaygın olmadığı ve tercih edilmediği için bu yoğunluk da metronun sırtına biniyor.Sonuç olarak dünyanın en kalabalık şehrinde taksi pahalılığı, trafik düşüncesi, otobüslerin çok kullanışlı bir tercih olmayışı, metroların çok dakik ve temiz oluşu insanları yer altına götürüyor. Hal böyle olunca da, günün bazı saatlerinde bu türden bri yoğunluk kaçınılmaz oluyor.
Bu durum Tokyo'da kabullenilmiş durumda. Hatta Tokyo'nun turistlere yönelik yayın yapan resmi Go Tokyo internet sitesinde ''Kalabalık istasyonlarda kişileri ittirmek için bulunan eldivenli görevlilerimizin videolarını görmüşsünüzdür. Genellikle sabah olsa da, özellikle sabah 7.30-9.30 ve akşam 5.30-7.30 arası yaşanan bu yoğunluktan etkilenmek istemiyorsanız bu saatlerde metro tercih etmeyin'' gibi bir uyarı bile var...
Kaynaklar: The Japan Times, GoWithGuide, Go Tokyo