“Oluşturıcı kudret insanları iki cins olarak yaratmıştır. Bunlar, birbirleri için gereklidir. Şuna inanmak gerekir ki dünya üzerinde gördüğünüz her şey kadının eseridir. Bir millet ilerlemek ve medenileşmek isterse, özellikle bu noktayı esas olarak kabul etmek zorundadır. Bizim sosyal toplumumuzun başarısızlığının sebebi, kadınlarımıza karşı gösterdiğimiz ilgisizlik ve kusurdan ortaya çıkmaktadır...”
Bu tarihi sözleri Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, 2 Şubat 1923 tarihinde düzenlenen ilk Kadın Kongresi’nde söylüyordu. Henüz cumhuriyeti ilan etmeden önce bağımsız Türkiye’nin yol haritasını çizmek için toplayacağı İzmir İktisat Kongresi’nin ilk adımını oluşturuyordu “Kadın Kongresi”
Hamparsumyan Han’da eşi Latife Hanım’la birlikte geldiği Kadın Kongresi’nde 6 bine yakın kadın ve erkeğe o güne kadar nüfus sayımında bile yer alamayan kadınlara müthiş bir geleceğin vizyonunu çiziyordu.
İzmir İktisat Kongresi’nin bu yıl 100’üncü yılı... İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı Tunç Soyer’in “İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi” başlığı ile ağustos ayında başlattığı hazırlık toplantıları sona erdi. 15 Şubat’ta başlayacak ana kongre kapsamında tıpkı 100 yıl önce olduğu gibi 2 Şubat’ta da bir “Kadın Kongresi” düzenlendi.
Türkiye Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED) ve BASİFED’in destek verdiği forumda bir gün boyunca Türkiye’de camdan tavanları delen, büyük mücadelelerle yaptıkları işlerde başarılı olan, işçisinden, iş kadınına, çiftçisinden üst düzey yöneticisine 50’den fazla kadın başkanı dinledik.
TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Reyhan Aktar, “İş dünyasında insan hakları temelinde çalışıyoruz. Bir bilinç ve bilgi birikimi var fakat bir yol haritasına ihtiyaç var. Güçlü Türkiye hayalimiz güçlü kadın, toplumla olacak” dedi.
İzmir Köy Kooperatifleri Birliği Başkanı Neptün Soyer, tarımın kadın çalışanın erkek çalışana en yakın olduğu sektör olduğunu söylerken kadın çalışanın yüzde 48 olduğu bu orana en yakın sektörün ise yüzde 28 ile hizmet alanı olduğunu kaydetti.
DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, “Kadınların yan yana geldiği her mücadele kazanacaktır. Kadın özgürlüktür, kadın gelecektir” dedi. Uzun yıllardır kadın hareketinin en mücadeleci ismi Canan Güllü ise “İstanbul Sözleşmesi Yaşatır” sloganını tüm salona söyletti.
SİYASETTE GERİ GİTTİK
Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Özlem Kaygusuz’un siyasete ilişkin hatırlattığı rakamlar ise üzüntü vericiydi: “1937’de kadınların Meclis’te temsilinde dünyada 2’nci sıradayken bugün 133’üncü sıradayız. Erkekler Meclis’te yüzde 82.8 oranında temsil edilirken bu oran kadınlarda sadece yüzde 17.2. Bugün Türkiye’de siyasi partiler kadınları seçilebilir yerlerden aday göstermiyor.”
Araştırmacı Bekir Ağırdır ise kongrede 100 yılın kazanımlarını kâr olarak cebe koyup geleceğe yürümek gerektiğini söyledi ve ekledi: “Türkiye’de sandığınızdan, gördüğünüzden çok daha farklı bir bilinçlenme var. Türkiye kentleşiyor. Türkiye yüzde 92’si kentli bir ülke. Kadın istihdama, eğitime dahil olduğu an hayat değişiyor.”
Kongre konusunda sohbet ettiğimiz Başkan Tunç Soyer ise 15-21 Şubat arasında yapılacak İktisat Kongresi için sekiz ay boyunca ciddi bir dokümantasyon yapıldığını söylüyor. Hedefin tıpkı ilk kongrede olduğu gibi toplumun her kesiminden katılımcıların ortak aklıyla geleceğin inşası olduğunu vurguluyor.
Son söz yine Atatürk’ten: “Kadın olmadan kalkınma olmaz.”
İKTİSAT KONGRESİ’Nİ BİLE BÖLDÜLER
İzmir İktisat Kongresi Türkiye’nin her köşesinden seçilerek gelen 1135 delege ile toplandı. Atatürk’ün ilk sözleri “Sizler doğrudan doğruya milletimizi oluşturan halk sınıflarının içinden geliyorsunuz ve onlar tarafından seçilmiş olarak geliyorsunuz. Bunun için memleketimizin, milletimizin halini, ihtiyacını ve milletimizin üzüntülerini yakından biliyorsunuz. Sizin söyleyeceğiniz sözler halkın dilinden söylenmiş gibi kabul olunur. Zira halkın sesi, hakkın sesidir” olmuştu.
100 yıl önce tolumun her kesimi vardı. 100 yıl sonra İzmir’de iki ayrı kongre yapılıyor. İzmir Valiliği ayrı, İzmir Büyükşehir Belediyesi ayrı program düzenlemiş durumda.
Bu konuda neden ortak bir program yok sorusuna Tunç Soyer’in yanıtı şöyle: “Kongrenin birlikte yapılması için elimizden gelen her türlü öneriyi yaptık ama olmadı.”